معاینات و آزمایش بدو استخدام از لحاظ مقررات قانون کار و تامین اجتماعی و یا مقررات داخلی شرکت انجام می‌شود. آزمایش‌های پزشکی مربوط به قانون کار و تامین اجتماعی الزامی بوده ولی در صورتی که شرکت برای مقاصد داخلی نیز به این امر بپردازد الزام قانونی ندارد. از لحاظ مقررات داخلی آزمایشات بدو استخدام برای سنجش توانمندی جسمانی، روانی و اجتماعی کارگران صورت گرفته و شغل و اشتغال فرد در کار براساس این توانمندی‌ها تعیین می شود.
فهرست مطالب
چرا آزمایش بدو استخدام کارگران انجام می‌شود؟
اصلی ترین اهداف انجام آزمایش بدو استخدام عبارتند از:
– تعیین کردن وضعیت سلامت عمومی فرد
– به کار گرفتن نیروی انسانی در کار متناسب با توامندی جسمی، روحی و روانی وی
-مهیا کردن و حفاظت از کلیه اطلاعات پزشکی شاغل به دلیل ارائه به مراجع قانونی در صورت احتیاج
– تهیه و تنظیم اطلاعات پایه در زمینه سلامتی شاغل جهت بررسی‌های مقایسه‌ای بعدی در معاینات ادواری
در کل باید بین شغل مورد نظر با شرایط متقاضی اشتغال از نظر وضعیت جسمی و روحی تناسب وجود داشته باشد. در صورتی که این تناسب وجود نداشته باشد کارگر ممکن است به بیماریهای شغلی ناشی از محیط کار مبتلا و دچار شده و یا امکان دارد در محیط کار دچار حادثه ناشی از کار شود. براساس ماده 90 قانون تامین اجتماعی، از مهم ترین وظایف کارفرمایان قبل از به کارگیری فرد انجام معاینات و آزمایش بدو استخدام است.
آزمایش‌های بدو استخدام شامل چه مواردی می‌شود؟
معاینه پزشکی: معاینه اولیه پزشکی توسط متخصص طب کار و یا پزشک عمومی انجام شده و معلومات اولیه در پرونده فرد ثبت می‌گردد.
شنوایی سنجی(ادیومتری): ادیومتری یا شنوایی سنجی برای تعیین و بررسی میزان شنوایی افراد صورت می‌گیرد.
تست تنفسی(اسپیرومتری): اسپیرومتری برای بررسی عملکرد ریه، مهم ترین، آسان ترین، در دسترس ترین و کم هزینه ترین آزمون است. در این تست حجم هوای جابه جا شده بین ریه و محیط بیرون اندازه گیری می‌شود و این تست برای تشخیص بیماریهای ریوی بسیار کمک کننده است.
بینایی سنجی(اپتومتری): چشم به عنوان یکی از اصلی ترین ابزارهای ارتباطی فرد با محیط اطراف، نقش بسیار مهمی در درک و کارایی و حفظ ایمنی افراد در محیط های شغلی ایفا می‌کند و یکی از ضروری ترین معاینات است.
نوار قلب: به نمودار ثبت شده تغییرات پتانسیل الکتریکی ناشی از تحریک عضله قلب گفته می‌شود. اطلاعاتی که بر روی الکتروکاردیوگرام ضبط می‌شود نشان دهنده امواج الکتریکی محرک قلب است. این امواج نمایشگر مراحل تحریکات قلبی است. در مراکز طب کار و در معاینات بدو استخدام معمولا برای افراد بالای 35 سال انجام می‌شود.
آزمایشات خون و ادرار
تست روانشناسی و تست شخصیت
کارشناسی پرونده توسط کارشناس بهداشت حرفه ای
پرداخت هزینه های پزشکی آزمایش بدو استخدام برعهده کیست؟
بعضی مواقع تصور این است که پرداخت هزینه های پزشکی ابتدای استخدام برعهده خود کارگر است به این دلیل که در قانون ذکر شده است که باید این معاینات قبل از استخدام صورت گیرد و همچنین قانون در مورد تقبل هزینه توسط کارفرما صراحت کامل را ندارد به این لحاظ بعضی اوقات تصور می‌شود که هزینه معاینات بدو استخدام باید توسط خود کارگر پرداخت شود
این تصور به 4 دلیل اشتباه است:
1-در قسمت اول ماده 90 قانون تامین اجتماعی چنین عنوان شده است که افراد شاغل در کارگاه‌ها باید قابلیت و استعداد جسمانی متناسب با کارهای مرجوع را داشته باشند بدین منظور کارفرمایان مکلفند قبل از به کار گماردن آن‌ها بایستی ترتیب معاینه پزشکی آن‌ها را بدهند.
از قسمت اول این ماده چنین برداشت می‌شود که کارگر ابتدا باید در کارگاه استخدام شود و بعد از پشت سر گذاشتن معاینات پزشکی به کار گمارده شود.
2-از قسمت دوم ماده 90 نیزچنین نتیجه گیری می‌شود که کارفرما قبل از بکار گماردن کارگر ترتیب معاینات پزشکی را بدهد یعنی ترتیب دادن معاینات پزشکی تکلیفی است که برعهده کارفرما است و قانون این تکلیف را صراحتا برعهده کارفرما گذاشته است
3-در قسمت سوم ماده 90 قانون تامین اجتماعی در مورد آزمایش بدو استخدام چنین گفته شده است که در صورتی که پس از استخدام مشمولین قانون معلوم شود که نامبردگان در حین استخدام قابلیت و استعداد کار مرجوع را نداشته و کارفرما در معاینه پزشکی آن‌ها تعلل کرده است و در نتیجه بیمه شده دچار حادثه شده و یا بیماری‌اش شدت یابد سازمان تامین خدمات درمانی و این سازمان مقررات این قانون را درباره بیمه شده اجرا و هزینه‌های مربوط را از کارفرما طبق ماده 50 این قانون مطالبه و وصول خواهند نمود.
4-نکته چهارم ماده 92 قانون کار است که کارفرما باید برای تمام افراد شاغل در کارگاه پرونده پزشکی تشکیل دهد این ماده قانونی تشکیل پرونده پزشکی را بر عهده کارفرما گذاشته است و قاعدتا وقتی که تشکیل پرونده پزشکی برعهده کارفرما است به تبع هزینه آن نیز برعهده کارفرما است. در هر 4 برداشت بالا که در مورد هزینه آزمایشات پزشکی بدو استخدام عنوان شد تکلیف انجام معاینات برعهده کارفرما است و هر چهار بند از مصادیق و قوائد عامره قانون هستند. به عنوان مثال در قسمت اول ماده 90 قانون تامین اجتماعی چنین عنوان شده است که کارگر باید قابلیت انجام کار محوله را داشته باشد این لفظ نشان دهنده عامره بودن بند قانونی است و یک الزام غیرقابل استنکاف برای کارفرما تعیین کرده است. نکته آخر این است که وقتی شخصی به عنوان کارگر کارگاه می‌بیند که همکاران وی به عنوان مثال 10 یا 15 سال زودتر از کارافتاده شده و سلامتی خود را به دلیل کار و وظایف شغلی که برعهده داشتند در معرض خطر قرار داده‌اند و این موضوع برای کارفرما و یا مدیر اهمیتی ندارد کارگر تمایل و انگیزه به کار را از دست داده و هر چند در ظاهر سرکار حاضر شود ولی میل باطنی وی راضی به انجام چنین کاری نیست و بهره وری حداکثری نخواهد داشت.
