حق بیمه کارگری تامین اجتماعی چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

اگر شما کارگر یا کارمند مشمول قانون کار باشید، مشاهده می کنید که مبالغی به عنوان حق بیمه از حقوق و دستمزد و مزایای شما کسر می شود. حال شاید این سوال برای شما پیش بیاید که مبلغ کسر شده ازبابت حق بیمه چیست؟ چرا از حقوقتان کسر می‌شود؟ مبنای محاسبه حق بیمه کارگران قانون کار چیست؟

در این مطلب از وبلاگ کارتابان قصد داریم تا هر آنچه که از قانون بیمه کارگری و کارفرمایی و حق بیمه کارگران باید بدانید را به شما عزیزان توضیح دهیم.

حق بیمه کارگران چیست؟

بر اساس ماده ۲ قانون تامین اجتماعی، حق بیمه عبارت است از مبالغی که برای استفاده از مزایای بیمه به سازمان پرداخت می‌شود. در واقع، حق بیمه مبلغی است که کارفرما به دلیل بیمه کردن کارمندان قانون کار از حقوقشان کم کرده، سهم خودش را به آن اضافه می‌کند و به سازمان تامین اجتماعی می‌پردازد.

ممکن است سوالاتی در این زمینه پیش آید که در ادامه به آنها می پردازیم:

مسئولیت پرداخت حق بیمه بر عهده چه کسی است؟ کارگر یا کارفرما؟

در ابتدا باید بدانید که کل مبلغ حق بیمه ۳۰ درصد از حقوق و دستمزد و مزایای هر کارگر است که از این ۳۰ درصد، ۲۳ درصد را کارفرما باید به سازمان تامین اجتماعی پرداخت کند و ۷ درصد مابقی از حقوق فرد بیمه شده کسر می‌شود.

با این حال، از نظر قانون کار و تامین اجتماعی شخصی که مکلف به پرداخت حق بیمه است، کارفرما است. در صورتی که کارفرما مبلغ پرداختی را در زمان تعیین شده پرداخت نکند، مشمول جریمه خواهد شد.

در واقع، کارفرما مسئول است که یک نسخه از فهرست حقوق و دستمزد به همراه حق بیمه سهم خودش و سهم کارگران را به سازمان تامین اجتماعی ارائه دهد.

کدام اقلام از حقوق و دستمزد و مزایای کارگران مشمول کسر بیمه هستند؟

موارد زیر شامل پرداخت حق بیمه می‌شود:

• حقوق
• دستمزد
• مزد
• مزایای مستمر شغلی
• کار اضافه
• حق‌الزحمه
• نوبت کاری
• حق حضور در جلسه
• نسبت کاری
• مزد مربوط به ایام تعطیلی
• کمک هزینه‌های خانه
• پاداش مستمر
• وجوه دریافتی اشخاصی که به صورت کارمزد مشغول به کار هستند
• دریافتی افراد کارآموز

چه موارد و مزایایی از حقوق ودستمزد کارگران از پرداخت حق بیمه معاف هستند؟

در بالا این مقاله و سایر مقالات مرتبط در کارتابان دیدیم که حق بیمه شامل چه مواردی می‌شود. برخی از اقلام حقوق و دستمزد و مزایای کارگران از پرداخت حق بیمه معاف هستند این اقلام به شرح زیر هستند:

• عیدی
• هزینه‌های مربوط به سفر و فوق‌العاده ماموریت
• بازخرید روزهای مرخصی
• هزینه مربوط به عائله‌مندی
• پاداش مربوط به نهضت سوادآموزی
• حق التضمین
• مابه التفاوت مربوط به کمک هزینه خواروبار و مسکن در هنگام بیماری
• مزایای آخر کار و خسارت اخراج
• پاداش مربوط به افزایش تولیدات

کارگران با پرداخت این حق بیمه و داشتن بیمه تامین اجتماعی از چه مزایایی برخوردار می شوند؟

با پرداخت حق بیمه ماهانه مزایای خاصی نصیب کارگران خواهد شد که این مزایا عبارتند از:

• بیمه بیکاری
• دریافت بیمه‌های درمانی، حوادث و بیماری‌ها و دریافت غرامت دستمزد ایام بیماری
• دریافت کمک هزینه بارداری
• اخذ کمک‌هزینه ازدواج
• دریافت هزینه‌های اروتز و پروتز، سمعک، عینک طبی و ویلچر
• دریافت مستمری از کار افتادگی و بازنشستگی

مواردی که کارفرما قادر خواهد بود ازحقوق و دستمزد کارگران کسر کند:

• کارفرما می تواند بر اساس قانون، مالیات و حق بیمه را از حقوق و دستمزد کارگران  کسر کرده و به سازمان تامین اجتماعی و اداره دارایی واریز نماید.
• دیون کارگر به کارفرما فقط با رای دادگاه قابل برداشت است.
• در مواردی که کارگران، وام گرفته باشند، کارفرما می تواند اقساط  وام را از حقوق دریافتی کسر کند.
• اگر کارگر و یا کارمندان قانون کار، دارای مسکن سازمانی باشند، کارفرما می تواند، حق اجاره بهای مسکن را از حقوق دریافتی کسر کند.
• در صورتی که کارگران از شرکت تعاونی اجناسی را دریافت کرده باشند، کارفرما می تواند مبلغ اجناس را از حقوق دریافتی کسر کند.
• در نهایت هر زمان که بر حسب اشتباه، مبلغی اضافه بر حقوق، واریز شده باشد، کارفرما می تواند مبلغ اضافه را از حقوق دریافتی کسر کند.

محاسبه حق بیمه تامین اجتماعی به چه صورت است؟

حق بیمه کارگران معادل  ۳۰ درصد از مجموع حقوق و دستمزد  دریافتی آنان است. بنابراین محاسبه حق بیمه هر کارگر متناسب با حقوق و دستمزد و مزایای دریافتی او است. به عنوان مثال در سال ۹۹ حداقل حقوق و دستمزد و مزایای کارگران 26,104,270 ریال است. به این ترتیب مبلغ حق بیمه کارگران برای سال ۱۳۹۹ معادل 7,831,281 ریال است که از این مبلغ، سهم کارفرما 23 درصد حقوق و دستمزد ومزایای کارگر به مبلغ  600 هزار تومان و سهم هر کارگر برابر با 1,827,298 ریال است.

فرمول محاسبه حق بیمه کارگران و کارفرمایان

فرمول محاسبه مبلغ کل حق بیمه

مبلغ کل حق بیمه = کل مبلغ حقوق و دستمزد و مزایای مشمول کسر بیمه کارگر*0.3

فرمول محاسبه حق بیمه سهم کارگر

مبلغ حق بیمه سهم کارگر = کل مبلغ حقوق و دستمزد و مزایای مشمول کسر بیمه کارگر*0.07

فرمول محاسبه حق بیمه سهم کارفرما

مبلغ حق بیمه سهم کارفرما = کل مبلغ حقوق و دستمزد و مزایای مشمول کسر بیمه کارگر*0.23