استفاده از مرخصی زایمان پس از اخراج یا اتمام قرارداد کار چه شرایطی دارد؟

مرخصی زایمان یکی از مزایایی است که دولت برای مادران شاغل در نظر گرفته است. به مدت مرخصی زایمان تامین اجتماعی مانند مرخصی استعلاجی عیدی، سنوات، حقوق و دستمزد نیز به مادران شاغل تعلق می‌گیرد.

در واقع، دوره مرخصی زایمان به نوعی ایام تعلیق از کار به شمار می‌رود. یعنی بعد از پایان یافتن دوره مرخصی، کارمندان خانم می‌توانند بدون نگرانی به شغل خود با همان شرایط سابق بازگردند.

در این پست به بررسی اینکه در صورت بازگشت به کار بعد از اتمام مرخصی زایمان، کارفرما مجاز به تمدید نکردن قرارداد کار کارگر است؟ در این شرایط چه کاری باید انجام داد و… می پردازیم.

مقررات مرخصی زایمان پس از اتمام قرارداد کار یا اخراج

مرخصی زایمان و بارداری در ماده 68 قانون تامین اجتماعی و ماده 76 قانون کار پیش بینی شده‌اند.

متن ماده 86 قانون تامین اجتماعی

بیمه شده زن یا همسر بیمه شده مرد در صورتی که در طول مدت یک سال قبل از وضع حمل حق بیمه شصت روز را پرداخته باشد از‌ کمکها و معاینه‌های طبی و معالجات قبل از زایمان و حین زایمان و بعد از وضع حمل استفاده خواهد کرد.

‌سازمان تأمین خدمات درمانی بنا به درخواست بیمه شده می‌تواند به جای کمکهای مذکور مبلغی وجه نقد به بیمه شده پرداخت نماید، مبلغ مزبور در‌آیین‌نامه‌ای که از طرف هیأت مدیره تأمین خدمات درمانی تهیه و به تصویب شورای عالی سازمان می‌رسد تعیین خواهد شد.

متن ماده 76 قانون کار

مرخصی بارداری و زایمان کارگران زن جمعا” ۹۰ روز است. و حتی الامکان ۴۵ روز از این مرخصی باید پس از زایمان مورد استفاده قرار گیرد برای زایمان توامان ۱۴ روز به مدت مرخصی اضافه می شود.

تبصره۱- پس از پایان مرخصی زایمان ، کارگر زن به کار سابق خود باز می گردد و این مدت با تائید سازمان تامین اجتماعی جزء سوابق خدمت وی محسوب می شود.

تبصره۲- حقوق ایام مرخصی زایمان طبق مقررات قانون تامین اجتماعی پرداخت خواهد شد.

در مصوبات جدید افزایش مرخصی زایمان و بارداری از 6 ماه به 9 ماه تصویب شده است.

عنوان مرخصی اعم از استعلاجی، استحقاقی، زایمان و بارداری و… صرفا برای فرد شاغل معنا و مفهوم پیدا می‌کند. در صورتی که فردی شاغل نباشد که مرخصی زایمان پس از اخراج را نیز شامل می شود موضوع مرخصی در تمام انواع آن منتفی بوده و موضوعیت ندارد.

شرایط استفاده مرخصی زایمان و بارداری در قانون تامین اجتماعی

مرخصی زایمان و بارداری دارای دو ویژگی است.

یک اینکه کارگر باردار اجازه دارد در این مدت سر کار حاضر نشود و

دوم اینکه فرد باردار در زمان مرخصی زایمان از حمایت‌های مالی و درمانی تامین اجتماعی بهره‌مند می‌شود. قسمت مهم موضوع مرخصی زایمان بین افراد شاغل و غیر شاغل قسمت دوم موضوع است.

با توجه به متن ماده 86 قانون تامین اجتماعی کارگر باردار باید برای استفاده از مرخصی زایمان و بارداری شرایط زیر را داشته باشد:

1- در یک سال گذشته حداقل 60 روز سابقه پرداخت بیمه داشته باشد.

2- در زمانی که از مرخصی زایمان و بارداری استفاده می‌کند از جای دیگری دستمزد دریافت نکند و مشغول به کار نباشد.

3- در زمان تقاضای مرخصی زایمان و بارداری شاغل بوده و دارای قرارداد کار معتبر باشد.

با توجه به موارد بالا مرخصی زایمان پس از اخراج با بند 3 از شرایط ذکر شده مغایرت پیدا می کند.

حقوق و مزایای دوره مرخصی زایمان و بارداری

طبق ماده 67 قانون تامین اجتماعی حقوق مدت مرخصی بارداری و زایمان معادل دو سوم آخرین مزد یا حقوق بیمه شده و مطبق ماده 63 پرداخت خواهد شد. منظور از آخرین مزد و حقوق در این ماده میانگین دستمزدی است که در 90 روز منتهی به شروع مرخصی زایمان و بارداری طبق آن بیمه کارگر واریز شده است.

شرایط استفاده از مرخصی زایمان پس از اخراج و یا اتمام قرارداد کار

همانطور که در بالا اشاره شد پس از اخراج موجه و یا اتمام قرارداد کار که رابطه کاری بین کارگر زن باردار و کارگاه قطع شده و در کارگاه دیگری رابطه کارگری و کارفرمایی برای کارگر زن بوجود نیامده استفاده از مرخصی استعلاجی مقدور نخواهد بود. در مورد این سوال که قرارداد کار در 12 دی تمام شده و پزشک معالج از 12 دی مرخصی استعلاجی تجویز کرده نیز باید در روزها دقت شود. چنانچه 12 دی آخرین روز قرارداد کار باشد به عبارتی کارگر در 12 دی در کارگاه شاغل باشد و 13 دی قرارداد معتبر نباشد و شروع مرخصی استعلاجی و یا زایمان نیز 12 دی باشد در این حالت در زمان شروع مرخصی استعلاجی قرارداد کار معتبر بوده و کارگر می تواند از مرخصی زایمان و استعلاجی استفاده نماید.