نوبت کاری و شیفت کاری در قانون کار و مزایای آن
در ادامه می خوانید:
۱- فلسفه ایجاد بحث نوبت کاری و شیفت کاری و فوق العاده نوبت کاری در قانون کار چیست؟
۲- انواع مختلف نوبت کاری و شیفت کاری
۳- ساعات کاری صبح و عصر و شب
۴- درصدهای فوق العاده نوبت کاری و شیفت کاری
۵- مبنای محاسبه فوق العاده نوبت کاری
۶- ۳ سوال رایج و مهم فوق العاده نوبت کاری در قانون کار
- آیا به کارگران نوبت کار که نوبت کاری آنها در شب واقع می شود فوق العاده شب کاری نیز تعلق می گیرد؟
- آیا به کارگران نوبت کار که نوبت کاری آنها در جمعه واقع می شود فوق العاده جمعه کاری نیز تعلق می گیرد؟
- آیا به کارگران نوبت کار فوق العاده اضافه کاری تعلق می گیرد؟
۷- مثال هایی از تشخیص انواع مختلف نوبت کاری
۸- پوستر نوبت کاری و شیفت کاری قانون کار در یک نگاه
فهرست مطالب
فلسفه ایجاد بحث نوبت کاری و شیفت کاری و فوق العاده نوبت کاری در قانون کار چیست؟
انجام کارها در کارگاه ها باتوجه به ماهیت آن ها در شرایط و ساعات مختلف شبانه روز انجام می گیرد. کارگران به تبع انجام کار در ساعات مختلف شبانه روز متحمل فشارهای متفاوتی می شوند. برای جبران فشارهای وارده به کارگران ناشی از این موضوع روش های مختلفی برای پرداخت مزد و یا فوق العاده های بیشتر از کار معمولی در نظر گرفته شده است. مانند مشاغل آتش نشانی، کارخانجات تولیدی، پرستاران، نگهبانی و حراست فیزیکی.
یکی از شرایط رایج کار در کارگاه ها نوبت کاری و شیفت کاری است. نوبت کاری در ماده ۵۵ قانون کار پیش بینی شده است.
برابر با ماده ۵۵ قانون کار اگر ساعات کار کارگری طوری باشد که در طول یک ماه چرخش داشته باشد به صورتی که نوبت های کار وی در صبح یا عصر یا شب واقع شده باشد به این نوع کار نوبت کاری و شیفت کاری گفته می شود.
انواع مختلف نوبت کاری و شیفت کاری
در ماده ۵۶ قانون کار چهار نوع نوبت کاری و شیفت کاری تعریف شده است
۱-نوبت کاری صبح و عصر
۲-نوبت کاری صبح و عصر و شب
۳-نوبت کاری صبح و شب
۴-نوبت کاری عصر و شب
به چه ساعاتی از روز در قانون کار صبح کار و به چه ساعاتی عصر کار و به چه ساعاتی شب کار گفته می شود؟
به صورت صریح در ماده ۵۳ قانون کار به ساعات کاری که بین ساعت ۲۲ (۱۰ شب) لغایت ساعت ۶ صبح روز بعد واقع شود ساعات شب کاری گفته می شود. مدت زمان شب کاری بین ساعت ۲۲ لغایت ۶ صبح روز بعد ۸ ساعت است.
بنابراین منطقی است که ۲۴ به ۳ تقسیم شود و با استنباط از ماده ۵۳ قانون کار بازه ساعات کار صبح و عصر و شب مشخص شود.
جدول ساعات کار نوبت کاری و شیفت کاری
۱-ساعات کار صبح از ساعت ۶ صبح لغایت ساعت ۱۴
۲-ساعات کار عصر از ساعت ۱۴ لغایت ساعت ۲۲
۳-ساعات کار شب از ساعت ۲۲ لغایت ساعت ۶ صبح روز بعد
درصدهای فوق العاده نوبت کاری و شیفت کاری
مزایای نوبت کاری و یا فوق العاده نوبت کاری به مبالغی مازاد بر مزد و حقوق عادی کارگران گفته می شود که کارگران برای کار در شرایط نوبت کاری از کارفرما باید دریافت نمایند.
از آنجا که سختی انجام کار در صبح و عصر و شب یکسان نیست و کارگری که به صورت نوبت کار صبح و عصر کار می کند و یا کارگری که به صورت صبح و عصر و شب کار می کند و یا ساعات کار وی صبح و شب و یا عصر و شب است از لحاظ ساعات کار شبانه و عصر متفاوت است بنابراین برای رعایت انصاف و عدالت لازم است فوق العاده نوبت کاری های مختلف باهم متفاوت باشد.
جدول درصدهای فوق العاده نوبت کاری
ماده ۵۶ قانون کار فوق العاده های نوبت کاری متناظر با انواع نوبت کاری را به صورت زیر تعریف کرده است :
| نوع نوبت کاری | میزان فوق العاده نوبت کاری |
| صبح و عصر | ۱۰ درصد |
| صبح و عصر و شب | ۱۵ درصر |
| صبح و شب | ۲۲.۵ درصد |
| عصر و شب | ۲۲.۵ درصد |
مبنای محاسبه فوق العاده نوبت کاری
در متن ماده ۵۶ قانون کار به صراحت بیان شده است که نوبت کاری به کاری گفته می شود که در طول ماه گردش داشته باشد لذا برای کارهای کمتر از یک ماه نمی توان از عبارت نوبت کاری استفاده کرد. از مفهوم این ماده نیز واضح است که مبنای محاسبه فوق العاده نوبت کاری حقوق ثابت (موضوع ماده ۳۶ قانون کار) ماهیانه کارگران خواهد بود.
۳ سوال رایج و مهم فوق العاده نوبت کاری در قانون کار
۱-آیا به کارگران نوبت کار که نوبت کاری آنها در شب واقع می شود فوق العاده شب کاری نیز تعلق می گیرد؟
طبق ماده ۵۸ قانون کار فوق العاده شب کاری فقط به کارگران غیر نوبت کار تعلق می گیرد بنابراین کارگران نوبت کاری که در شب مشغول به کار باشند مستحق دریافت فوق العاده شب کاری نیستند.
۲-آیا به کارگران نوبت کار که نوبت کاری آنها در جمعه واقع می شود فوق العاده جمعه کاری نیز تعلق می گیرد؟
بله به کارگران نوبت کار که ساعات کار موظفی آن ها در ایام جمعه واقع می شود علاوه بر فوق العاده نوبت کاری به میزان مشخص شده در قسمت قبلی فوق العاده جمعه کاری به میزان ۴۰ درصد نیز باید پرداخت شود.
۳-آیا به کارگران نوبت کار فوق العاده اضافه کاری تعلق می گیرد؟
اگر ساعات کارکرد ماهیانه کارگران نوبت کار از ساعات کار موظفی ماهیانه قانون کار بیشتر باشد باید برابر با ماده ۵۹ قانون کار به آنان فوق العاده اضافه کاری پرداخت شود.
مثال ۳ را مطالعه فرمایید
مثال هایی از انواع مختلف نوبت کاری
نوبت کاری شکل های ساده و پیچیده ای دارد و در هر کارگاه ممکن است با کارگاه دیگر متفاوت باشد لذا نمی توان همه انواع نوبت کاری را پیش بینی کرد. در مثال های زیر انواع ساده از نوبت کاری ها برای آشنایی و بحث گردش در طول یک ماه آورده شده است.
مثال های صحیح نوبت کاری صبح و عصر
۱-کارگری که ۱ هفته صبح ۱ هفته عصر کار کند و این تکرار شود.
۲–کارگری که ۱۰ روز صبح ۱۰ روز عصر کار کند و این تکرار شود.
۳–کارگری که ۱ هفته صبح ۱ هفته عصر کار کند و این تکرار شود.
۴-کارگری که ۱ هفته صبح و ۵ روز عصر کار کند و این تکرار شود.
مثال غیر صحیح نوبت کاری صبح و عصر
۱-کارگری که ۲۰ روز صبح و ۱۵ روز عصر کار کند و این تکرار شود.
این نوع کار نوبت کاری نمی تواند باشد چون در طول یک ماه تکرار نمی شود بلکه در طول ۳۵ روز تکرار می شود.
مثال های صحیح نوبت کاری صبح و عصر و شب
۱-کارگری که ۱ هفته صبح، ۱ هفته عصر و ۱ هفته شب کار کند.
۲-کارگری که ۱۰ روز صبح، ۱۰ روز عصر و ۱۰ روز شب کار کند.
۳–کارگری که ۶ روز صبح، ۱۲ روز عصر و ۱۲ روز شب کار کند.
مثال غیر صحیح نوبت کاری صبح و عصر و شب
۱-کارگری که ۱۲ روز صبح ۱۲ روز عصر و ۱۲ روز شب کار کند.
این نوع کار نوبت کاری نمی تواند باشد چون در طول یک ماه تکرار نمی شود بلکه در طول ۳۶ روز تکرار می شود.
مثال های صحیح نوبت کاری صبح و شب
۱-کارگری که ۱ هفته صبح ۱ هفته شب کار کند و این تکرار شود.
۲–کارگری که ۱۰ روز صبح ۱۰ روز شب کار کند و این تکرار شود.
۳–کارگری که ۱ هفته صبح ۱ هفته شب کار کند و این تکرار شود.
۴-کارگری که ۱ هفته صبح و ۵ روز عصر کار کند و این تکرار شود.
مثال غیر صحیح نوبت کاری صبح و عصر
۱-کارگری که ۲۰ روز صبح و ۱۵ روز شب کار کند و این تکرار شود.
این نوع کار نوبت کاری نمی تواند باشد چون در طول یک ماه تکرار نمی شود بلکه در طول ۳۵ روز تکرار می شود.
مثال های صحیح نوبت کاری عصر و شب
۱-کارگری که ۱ هفته عصر ۱ هفته شب کار کند و این تکرار شود.
۲–کارگری که ۱۰ روز عصر ۱۰ روز شب کار کند و این تکرار شود.
۳–کارگری که ۱ هفته عصر ۱ هفته شب کار کند و این تکرار شود.
۴-کارگری که ۱ هفته عصر و ۵ روز عصر کار کند و این تکرار شود.
مثال غیر صحیح نوبت کاری صبح و عصر
۱-کارگری که ۲۰ روز عصر و ۱۵ روز شب کار کند و این تکرار شود.
این نوع کار نوبت کاری نمی تواند باشد چون در طول یک ماه تکرار نمی شود بلکه در طول ۳۵ روز تکرار می شود.
پوستر نوبت کاری قانون کار در یک نگاه
با سلام خدمت شما
بنده کارم به صورت ۱۲ ساعت کاری و ۲۴ ساعت استراحت هست.یعنی یک شیفت روز یک شیفت عصر و یک شیفت استراحت هستیم.
سوال اول:
در صورت استفاده از مرخصی ۱۲ ساعت از مرخصی استحقاقیمون کم میکنن ولی در عوض ۸ ساعت به عنوان مرخصی با حقوق به ما میدن. آیا وقتی ۱۲ ساعت از استحقاقی کم میکنن نباید ۱۲ ساعت هم بهمون بدن؟
سوال دوم: اگر مثلا یک شیفت نباشیم (روز یا شب) اون روز استراحت رو چی باید در نظر بگیرن؟ کاری یا مرخصی
سوال سوم: اگر روز کاری مصادف باشه با روز تعطیل رسمی و ما مرخصی باشیم آیا اون روز مرخصی لحاظ میشه یا تعطیل رسمی؟
ممنون میشم من رو راهنمائی کنید
سلام
وقتی مرخصی استحقاقی هستید عین این است که سر کار حضور دارید و باید ساعات کار محاسبه شود.
اگر ۱۲ ساعت از مرخصی کسر می شود باید ۱۲ ساعت کارکرد نیز به حساب بیاید.
اگر نوبت کاری با روز تعطیل رسمی تلاقی پیدا کند چون شما در روز تعطیل رسمی به صورت موظفی سر کار هستید باید از مرخصی کسر شود.
تعطیل رسمی تاثیر خود را در محاسبه اضافه کار خواهد گذاشت.
با سلام
بنده در بندر کار می کنم. شیفت کاری من قبلا ۳ روز صبح (۷ تا ۱۹) و ۳ روز شب (۱۹ تا ۷) و ۳ روز استراحت بود.
شرکت به تازگی قانون جدید وضع کرده که میگه تمام مرخصی های استحقاقی کنسل هست و همان ۳ روز استراحتی که پرسنل شیفت دارن همان مرخصی استحقاقی محسوب می شود. آیا چنین قانونی وجود دارد؟؟
لطفا در مورد قانون استراحت در نوبت کاری ۱۲ ساعته توضیح بدید که از لحاظ اداره کار باید به چه صورت باشد. تشکر
سلام
تغییر شرایط کلی مشمول ماده ۲۶ قانون کار هست و باید موافقت اداره کار محل در این مورد کسب شود.
ساعات کار موظفی قانون کار برای تمام کارگران ثابت است و اگر کارگران در روزهای کاری خود موظفی را پر کنند روزهای غیر کاری آنان جزو مرخصی نباید محسوب شود.
اصلا مرخصی موضوع دیگری است که طبق ماده ۶۴ قانون کار ابتدا باید کارگر درخواست نماید و کارفرما موافقت نماید و پس از طی این روند است که عدم حضور به عنوان مرخصی لحاظ می شود.
وقت بخیر
از شنبه تا سه شنبه صبحها ۴.۵ساعت و عصرها ۳ساعت مشغول به کار هستم، نحوه ی محاسبه ی حقوق به چه صورت است؟
سلام
برای آموزش نحوه ی محاسبه حقوق و مزایای کارگران پاره وقت می توانید از قسمت پنل کاربران مشاوره بگیرید.
با سلام
آیا دوره چرخش شیفت صبح و شب باید مرتب باشد؟
مثلا در طول یک ماه ۳ هفته از ۷ تا ۱۹ هستم.
یک هفته ۱۹ تا ۷
با سلام
در قانون الزامی به منظم و یا مساوی بودن نوبت های کاری و مدت آنها نشده است. اصل چرخش نوبت های کاری در یک ماه است.
سلام
سوالی داشتم من در یک شرکت نیمه دولتی توزیع برق در مهمانسرا سرایدار هستم بیش از سیزده سال شب روز هم اینجا هستم نوبت کاری و حق شیفت و جمعه کاری هم به من تعلق میگیرد تا حالا هم میگرفتم الان میخوان نوبت کاری رو ندن ایا میتونن حذف کنن؟
سلام
حقوق و دستمزد و مزایای قانون کار الزام آور هستند و قابل حذف نیستند. اگر مزایایی با توجه به ساعات کاری و شرایط کار تعلق بگیرد قابل حذف نیست. ولی اگر تاکنون به اشتباه مبلغی پرداخت شده است قابل تغییر یا حذف است.
سلام شیفت کاری بنده از ۲ عصر تا ۱۰ شب هست همیشه آیا نوبت کاری تعلق میگیره؟؟
سلام
اگر ساعات شروع و اتمام ساعات کاری کارگران همیشه در ساعات ثابتی باشد نوبت کاری محسوب نمی شود. کار نوبتی کاری است که در طول ماه چرخش داشته باشد. مثلا یک هفته صبح یک هفته عصر..
سلام
شیفت کاری ۲۴ساعت کارنگهبانی. ۲۴ساعت استراحت.حقوق و مزایاش به چه شکلی محاسبه می شود؟
سلام
کارهای ۲۴-۲۴ از نوع نوبت کاری محسوب نمی شوند. برای این کارها علاوه بر حقوق و مزایای عادی فوق العاده های شب کاری،اضافه کاری و جمعه کاری نیز تعلق می گیرد.
سلام شیفت کاری ما بصورت ۱۲ ساعت یک روز درمیان هست
آیا مشمول حق شیفت هست ؟وچنددرصد؟?
سلام
اگر ساعات ورود خروج همیشه ثابت باشد (مثلا همیشه ساعت ۸ صبح وارد و ۸ عصر خارج شوید) نوبت کاری نیست.
ولی اگر ساعات ورود خروج به کارگاه متفاوت باشد مثلا یک بار از ۸ صبح تا ۸ عصر و یک بار از ۸ عصر تا ۸ صبح باشد و یا تغییر دوره هفتگی باشد نوبت کاری محسوب می شود. فوق العاده نوبت کاری صبح شب ۲۲.۵ درصد است.
عذر میخوام میتونم بپرسم این۲۲.۵درصد چجور محاسبه میشه
سلام
فوق العاده نوبت کاری صبح شب یا عصر شب معادل ۲۲.۵ درصد حقوق ماهانه است.
سلام
ساعت کار من ۱۲ساعت کار و ۲۴ساعت استراحته آیا روی پایه حقوق وزارت کار تاثیر داره یا نه
آیا به من حق فوق العاده تعلق میگیره یا نه
ممنون
سلام
این نوع کار از نوع صبح و شب کاری است. فوق العاده نوبت کاری مجزا از حقوق و معادل ۲۲.۵ درصد حقوق است.
نوع کار در حقوق و مزد تاثیری ندارد.
سلام و خداقوت
کارم از ساعت ۹ صبح تا ۱۰ شب هست و در کل ماه میباشد فقط در تعطیلات تایم عصر هستیم آیا برای من نوبتکاری هم تعلق میگیره یا نه
سلام
نه خیر
با عرض سلام و خسته نباشید..
من در پذیرش یک بیمارستان کار میکنم و شیفت کاری در گردش دارم.
افرادی که سابقه کاری بالایی در آنجا دارند از شیفت شب امتناع می کنند و افراد با سابقه کاری کم را مجبور به شیفت شب میکنند.
و می گویند که می توانند نامه از ریاست بگیرند که بخاطر سابقه کاری بالایشان به آنها شب کاری تعلق نمیگیرد.
آیا این درست است؟
سلام
شرایط کار در کارگاه بستگی به قرارداد کار هر کارگر و مقررات قانون کار دارد.
از لحاظ قانونی چنانچه در قرارداد کار شرایط نوبت کاری برای همه قید شده باشد محدودیتی از لحاظ این کار وجود ندارد.
چنانچه در قرارداد کارگری ساعات کار معینی مشخص شده باشد خارج از آن ساعات به کار گماردن مستلزم توافق با کارگر است.
انجام کار نوبت کاری و یا شب کاری نیز دارای فوق العاده نوبت کاری و شب کاری است.
سلام
من در شرکت های پیمانکاری مستقر در پارس جنوبی کار میکنم. شرایط کاری ما ۲۵ روز کار ۵ روز استراحت است. به این صورت که یک هفته از ساعت ۶/۳۰ تا ۱۸/۳۰ و یک هفته از ۱۸/۳۰ تا ۶/۳۰
آیا این شرایط نوبت کاری است؟
چون ۲۵ روز کارکرد هست و طبق قانون گفته در یک ماه گردش داشته باشه
و چون جمعه ها تعطیل نیستیم اون ۵ روز جزء کارکرد ما و جایگزین روزای جمعه حساب میشه؟
چون برای پرداخت حقوق ۲۵ روز رو لحاظ میکنن.
با تشکر
سلام
مجموع ساعات کار شما در طول یک ماه اگر ساعات کار موظفی آن ماه را تکمیل کند باید حقوق و مزایای کامل پرداخت گردد. باید مجموع ساعات کار در طول ماه ملاک عمل باشد نه تعداد روز تعطیل کار.
بله نوبت کاری صبح و شب هستید. در طول هر دو هفته یک گردش اتفاق می افتد.
سلام
كار من نگهبانيه ولي شيفت مرتب نداريم به صورتي كه مثلا سه هفته صبح ميام بعدش شب تو يه ماهم دو هفته صبح بعدش شب و بعدش عصر
درضمن تو بعضي از اين هفته ها هم شيفتمون تغيير ميكنه ميخواستم ببنيم ما شامل نوبت كاري ميشيم يا نه؟
اگه نميشه بر چه اساس بايد به ما تعلق بگيره
سلام
اگر نوبت های کاری در طول ماه گردش نداشته باشد نوبت کاری محسوب نمی شود.
اگر نوبت کاری محسوب نشود باید به ساعات کار در شب فوق العاده شب کاری پرداخت شود.
در هر حال یکی از دو فوق العاده نوبت کاری یا شب کاری با توجه به شرایط باید پرداخت گردد.
سلام
شیفت های ما ۸ ساعته است و چرخشی
یعنی یک روز صبح روز بعد عصر و روز بعدش شب
ایا ۸ساعت کار۲۴ساعت استراحت قانونی است؟
تکلیف روز جمعه چیی میشه اضافه کار یا عادی حساب میشه
سلام
ساعات کار ماهانه هر چقدر باشد باید با موظفی ماهانه مقایسه گردد. اگر کارکرد بیشتر از موظفی باشد اضافه کاری است و اگر کمتر باشد کارفرما می تواند حقوق و مزایا را به نسبت کارکرد پرداخت نماید.
چنین ساعات کاری منع قانونی ندارد.
روز جمعه فوق العاده جمعه کاری دارد. آیا جمعه منجر به اضافه کاری می شود یا نه باید طبق راهنمایی سطر اول بررسی شود.
سلام
بنده از ۷ شب تا ۷ صبح ۱۲ روز کار و دو روز تعطیل هستم.
خواستم بدونم حق شیفت و مزد روزانه و اضافه کار پنج شنبه جمعه و البته بدون مرخصی فقط همین در ماه بین دوازده روز دو روز تعطیل محاسبش چه مدلی میشه
ممنون
سلام
اگر همیشه به صورت ۱۲ روز کار در شب و دو روز تعطیل باشید به ساعات کار در شب فوق العاده شب کاری موضوع ماده ۵۸ قانون کار تعلق می گیرد.
چنانچه قسمتی از ساعات کاری شما در ایام جمعه واقع گردد به این ساعات نیز فوق العاده جمعه کاری موضوع ماده ۶۲ قانون کار تعلق می گیرد.
برای محاسبه ریز حقوق و مزایای خود می توانید از طریق پنل کاربران درخواست فیش حقوق قانون کار ثبت نمایید.
سلام
من نگهبان شرکت هستم و شیفت کاری ۱۲ ساعت کار و ۲۴ ساعت استراحت.
در زمان ساعات کاری با دیگر پرسنل کار میکنیم و شبکاری ها هم که کسی نیست کار میسپارند و کارهارا انجام میدهیم.
ایا حقوق این کارهایی که میکنیم جدای از حقوق نگبانی هست؟
مزد و حقوق کارگران طبق مواد ۵۱ و ۳۹ قانون کار متناسب با زمانی است که کارگر در اختیار کارفرما قرار می دهد. چنانچه امور محوله در همان ساعات کاری کارگر انجام می پذیرد فوق العاده و یا مزایایی به آن تعلق نمی گیرد.
ولی چنانچه وظایف محوله در ساعات مازاد بر ساعات کار عادی انجام پذیرد و منجر به تجاوز ساعات کاری از کارکرد موظفی گردد در این شرایط اضافه کاری تعلق می گیرد.
سلام من داخل یک کارخانه ای کار میکنم که ۱۵ روز ۷تا ۱۹ و ۱۵ روز بعدی ۱۹ تا ۷ صبح کارمیکنم آیا نوبت کاری و حق شیفت تعلق میگیرد
سلام
با توجه به اینکه سیکل کاری در طول ماه یک بار گردش دارد بنابراین از مصادیق ماده ۵۵ قانون کار است. طبق ماده ۵۶ قانون کار این نوع کار نوبت کاری صبح و شب محسوب می شود. فوق العاده نوبت کاری صبح شب ۲۲.۵ درصد تعلق می گیرد.
با سلام و احترام
بنده شیفت کاری از ساعت ۱۱شب تا ۷صبح به صورت دائم هستم. نزدیک یک سال نیم. میخواستم ببینم به من حق شیفت تعلق میگیرد .
با تشکر
سلام
اگر به صورت همیشگی ساعات کاری شما از ۲۳ ا ۷ صبح باشد چون چرخش ندارد نوبت کاری محسوب نمی شود.
بلکه به ساعات ۲۳ لغایت ۶ فوق العاده شب کاری موضوع ماده ۵۸ قانون کار تعلق می گیرد.
سلام
من استخدام پیمانی ام و ساعات کاری من ۲۴ ساعت کار و ۲۴ ساعت استراحت آیا نوبت کاری به ما تعلق میگیره و میزان آن چند درصده؟
با سلام
کارمند قراردادی بیمارستان هستم با حکم اداری ۲۲ سال سابقه.
آیا شبکاری شامل ۲۰ سال به بالا می شود؟
سلام
پرداخت فوق العاده شب کاری ارتباطی به سابقه کار ندارد.
هر کارگری که در ساعات بین ۲۲ لغایت ۶ صبح روز بعد مشغول به کار باشد باید فوق العاده شب کاری به میزان ۳۵ درصد مازاد بر مزد دریافت نماید.