روش‌های اثبات رابطه کارگری و کارفرمایی در شکایات اداره کار
در شکایت بین کارگر و کارفرما چگونگی اثبات ادعاهای طرفین در مراجع حل اختلاف کار همواره یکی از دغدغه های طرفین دعوا بوده است. اولین و مهمترین موضوع نیز اثبات رابطه کارگری و کارفرمایی از طرف کارگر است. بنابراین کسب اطلاعات و آگاهی در این زمینه می تواند نقش مهمی در به نتیجه رساندن دعوا بین طرفین ایفا نماید. بر همین اساس قصد داریم تا به برسی ادله اثبات دعوا در مراجع حل اختلاف کار بپردازیم. لطفا تا پایان با ما همراه باشید.
طبق ماده 82 آیین دادرسی کار: ادله اثبات دعوا در مراجع حل اختلاف کار به ترتیب شامل اقرار، اسناد و امارات می‌باشند. گواهی گواهان می‌تواند با رعایت شرایط اماره محسوب شود.
در ادامه به شرح هر یک از ادله اثبات دعوا در شکایت های اداره کار می پردازیم:
فهرست مطالب
جایگاه اقرار در شکایت اداره کار
یکی از مهمترین ادله اثبات دعوا در مراجع اداره کار اقرار است. اقرار به معنای اخبار به حقی برای دیگری به ضرر خود است. برای آنکه اقرار صحیح باشد، شرایطی لازم است که در قانون مشخص شده اند. مثلا کسی که اقرار می کند باید عاقل باشد. البته اقرار را از جهات مختلف می توان تقسیم بندی نمود. دسته بندی اقرار گاهی به شیوه انجام آن، گاه به محل آن و گاه به نوع اقرار بر می گردد. به همین دلیل انواع و اقسام اقرار در ادله اثبات دعوا عبارتند از: اقرار قاطع یا غیر قاطع، اقرار صریح یا ضمنی، اقرار قضایی یا غیر قضایی، اقرار کتبی یا شفاهی وهمچنین اقرار ساده، مقید یا موصوف که در ادامه به آن خواهیم پرداخت .
ماده 1259 قانون مدنی: اقرار عبارت از اخبار به حقی است برای غیر بر ضرر خود. چون اقرار به ضرر شخص دیگر پذیرفته نیست بنابراین اثبات رابطه کارگری و کارفرمایی با اقرار کارفرما صرفا برای صدور رای از بابت حقوق و دستمزد و مزایا می تواند مورد پذیرش باشد.
ماده ۸۴ آیین دادرسی کار: اقرار هر شخص فقط نسبت به خود آن شخص و قائم مقام او نافذ است و در حق دیگری نافذ نیست مگر در موردی که قانون آن را ملزم قرار داده باشد.
نکته: در دعاوی حق بیمه موضوع ماده 148 قانون کار با توجه به اینکه آثار و تکالیف مربوط به دعاوی مذکور متوجه شخص ثالث (سازمان تامین اجتماعی) می‌گردد، در دعاوی موضوع ماده‌ی یاد شده، صرف اِخبار کارفرما به وجود رابطه‌ی کارگری و کارفرمایی و سابقه کار کارگر اقرار محسوب نمی‌شود و نمی‌تواند مستند صدور رأی در مورد الزام به پرداخت حق بیمه کارگر به سازمان تأمین اجتماعی قرار گیرد.
و در این مورد لازم است برای اثبات ادعا سایر ادله اثبات دعوی در مراجع حل اختلاف کار مورد توجه قرارگرفته و مراجع حل اختلاف با توجه به اوضاع و احوال قضیه و مدارک و مستندات دیگر، اقدام به صدور رأی کنند.
اداره‌ی کل تنظیم و نظارت بر روابط کار نیز در بند سوم دستورالعمل شماره 4 روابط کار مورخ 1387/4/12 به این موضوع تأکید کرده و این چنین بیان نموده که:
بند سوم: چنانچه شکایت کارگر شامل خواسته‌های دیگری نیز باشد،اقرار کارفرما به وجود رابطه‌ی کارگری و کارفرمایی و سابقه‌ی کار کارگرها آنجا که به ضرر یا موجب تکلیف برای ثالث نباشد، اقرار محسوب شده و دلیل اثبات ذی حق بودن کارگر خواهد بود.
کاربرد اسناد برای اثبات رابطه کارگری و کارفرمایی
مورد بعدی که قانونگذار درماده 82 آیین دادرسی کار بدان اشاره کرده است، اسناد و مدارک است. در این ماده اسناد به صورت عام بیان شده است.
از جمله مدارک و مستنداتی که می توان جهت اثبات رابطه کارگری و کارفرمائی به آن اشاره کرد فیش حقوقی یا واریزی کارگر است. زمانیکه هر ماه در تاریخ مشخصی مبلغی به حساب کارگر واریز می شود و یا او دارای فیش حقوقی است. این موارد در شرایطی نشان دهنده رابطه کارگر و کارفرمایی است.
اما گاهی کارفرما برای اینکه دست کارگر را از این مدرک کوتاه کند، حقوق وی را به صورت نقدی به او پرداخت می کند و معمولا دست نوشته ای از وی بابت تسویه حساب کلی و…دریافت می کند که دراین صورت اثبات رابطه کمی دشوار می شود.
مهمترین سند اثبات رابطه کارگری و کارفرمایی قرارداد کار کتبی است. قرارداد کار کتبی به عنوان رکن و پایه رابطه کارگری و کارفرمایی است. صرف وجود قرارداد کار دلیل بر وجود رابطه کارگری و کارفرمایی نیست. ممکن است قرارداد کار تنظیم شده باشد ولی قرارداد کار به مرحله اجرا در نیامده باشد. در این حالت رابطه کارگری و کارفرمایی شکل نگرفته است. به عبارتی قرارداد کاری که به اجرا در آمده است ملاک وجود رابطه کارگری و کارفرمایی خواهد بود.
امارات و اماره برای اثبات رابطه کارگری و کارفرمایی
اماره در لغت به معنای نشان، نشانه و علامت آمده است .
ماده 88 آیین دادرسی کار : اماره عبارت از اوضاع و احوالی است که به موجب قانون یا در نظر مرجع رسیدگی‌کننده دلیل بر امری شناخته می‌شود از قبیل تحقیق محلی و کارشناسی.
در مراجع حل اختلاف کار، استشهاد به عنوان مدرک پذیرفته نمی شود ولی می تواند در کنار سایر مدارک و انجام تحقیق محلی در اجرای ماده 89 آیین دادرسی کار، کار ساز باشد. شهادت و استشهادیه در زمانی که پرونده اداره کار به تحقیق و بازرسی ارجاع شد می تواند به مامور تحقیق یا بازرس کار در تنظیم گزارش به نفع کارگر کمک کننده باشد.
نامه وزارت کار برای جایگاه اماره و شهادت در شکایت اداره کار
بازگشت به نامه شماره 7290 مورخ 1392/2/20 به اگاهی می رساند:
همان طور که در ماده 82آیین دادرسی کار تصریح شده است، ادله اثبات دعوا در مراجع حل اختلاف کار اقرار، اسناد و امارات هستند و گواهی گواهان به عنوان اماره یعنی قرینه، ظاهر و اوضاع و احوال محسوب شده است. زیرا احراز شرایط گواه و شرایط انجام گواهی با اصل سرعت و غیر تشریفاتی بودن رسیدگی و همچنین اصل فنی و تخصصی بودن دادرسی کار تعارض دارد. بنابراین منظور از ماده 82 آن است که چنانچه یکی از طرفین دعوا به اظهارات شخص یا اشخاصی برای اثبات ادعای خود استناد نمود.
در مرجع رسیدگی کننده می تواند با ذکر دلیل موجه، اظهارات کتبی یا حضوری ان شخص یا اشخاص را جزء قراین و اوضاع و احوال قضیه بدون نیاز به احراز شرایط گواه و شرایط انجام عمل گواهی، قرار دهد. بنابراین در این گونه مواقع در صورت ضرورت استماع اظهارات اشخاص مطلع، اشخاص مذکور برای شرکت در جلسه دعوت می شوند. لیکن در صورت عدم حضور به هیچ وجه جلب نخواهند شد.
تفاوت ادله اثبات دعوا با امارات
امارات دلیل به معنای اخص کلمه نیستند. برخی، ادله و وسایل اثبات دعوی را به یک معنا به کار برده و مفهوم آنها را در بر گیرنده تمامی مقررات راجع به اثبات ادعا مندرج در قانون مدنی و قانون آیین دادرسی مدنی اعم از اقرار، اسناد، گواهی (شهادت)، امارات، سوگند، کارشناسی، معاینه محل و تحقیقات محلی می دانند و گاهی لفظ ادله و گاهی نیز لفظ وسایل را برای تبیین آنها به کار گرفته اند ولی عده دیگر ادله اثبات دعوی را منحصر به پنج فقره اول (اقرار، سند، گواهی (شهادت) ، امارات و سوگند ) دانسته و سه فقره دیگر از هشت فقره مزبور (کارشناسی ، معاینه محل و تحقیقات محلی )را جزء وسایل اثبات دعوی دانسته اند.
از حیث اینکه تمامی فقرات مزبور به عنوان وسیله ای هستند که برای اثبات حق به کار می روند، می توان نظر اول را پذیرفت ولی هیچگاه نمی توانیم سه فقره اخیر را به عنوان ادله اثبات دعوی از آنها یاد کنیم بلکه همچنان باید به آنها وسیله اثبات دعوی اطلاق نمود. لذا نظر اخير به لحاظ دقت عملی که در آن به کار گرفته شده است ترجيح دارد بیان مقنن در بند ۶ ماده ۵۱ قانون آیین دادرسی مدنی مبنی بر ذکر ادله و وسایلی که خواهان برای اثبات ادعای خود دارد نیز موید همین نظر است.
شرایط شاهد برای اثبات رابطه کارگری و کارفرمایی
ماده ۱۵۵ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری مصوب سال ۱۳۷۸، به ذکر شرایط شاهد اختصاص داشت اما قانونگذار در قانون جدید آیین دادرسی کیفری مصوب سال ۱۳۹۲، به ذکر شرایط شاهد اشاره‌ای نکرده است. به همین دلیل به نظر می‌رسد که این ماده قانونی نسخ شده است. با این حال در خصوص شرایط شاهد، می‌توان به این ماده توجه کرد. بر اساس ماده ۱۵۵ قانون سابق، در مواردی که قاضی به شهادت شاهد به عنوان دلیل شرعی استناد می‌کند، لازم است شاهد دارای شرایطی از قبیل بلوغ، عقل، ایمان، طهارت مولد، عدالت، عدم وجود انتفاع شخصی برای شاهد یا رفع ضرر از وی، عدم وجود دشمنی دنیوی بین شاهد و طرفین دعوا و عدم اشتغال به تکدی و ولگردی باشد.
بر اساس تبصره‌های این ماده، در مورد عداوت دنیوی، چنانچه شهادت شاهد به نفع طرف باشد، پذیرفته می‌شود. همچنین در حقوق‌الناس شهادت در صورتی پذیرفته خواهد بود که به دستور دادگاه صورت گیرد. کسی که سابقه فسق یا اشتهار به فساد دارد نیز چنانچه به منظور ادای شهادت توبه کند تا احراز تغییر در اعمال او و اطمینان از صلاحیت و عدالت وی شهادتش پذیرفته نمی‌شود.
شهادت افراد در شکایت اداره کار و برای اثبات رابطه کارگری و کارفرمایی به طور مستقیم پذیرفته نیست ولی مراجع حل اختلاف و مامور تحقیق و یا بازرس کار می تواند در تنظیم گزارش تحقیق برای روشن شدن موضوع و درک حقیقت از اظهارات و شهادت افراد مطلع نیز استفاده نماید.
با عرض سلام و خسته نباشید
وقتی اداره کار، میگه برای اثبات ادعا باید شاهد بیاری، و شاهدها همه برای کارفرما دارن کار میکنن و اگه شهادت بدن به ضرر خودشونه و از کار بیکار میشن، بنده باید چکار کنم، شاهدم فقط خداست، خدا هم که قربونش برم سرش شلوغه که بیاد برام شهادت بده…. 🥺
خواهشن راهنمایی کنید. سپاسگزارم
سلام
اداره کار که مستقیم نمی تواند به شهادت شهود استناد کند. اگر پرونده به تحقیق و بازرسی اظهارات گواهان (به صورت محرمانه) می تواند در تنظیم گزارش بازرسی به نفع کارگر کمک کند.
دمت گرم که آگاهی کامل داری.
باسلام.تواین مملکت نمیدونم چجوریه که وقتی کارگرمیره سرکار.حتی باندانستن قانون کار،چرا کارفرمایی که پشت میزمیشینه وازهمه چی اطلاع داره.حق وحقوق ومزایا وبقول قانون کار که ازاولین روزیکه پامیگذاره تومحل کار.بایدبیمه بشه.خب کارفرما ییکه بلده کارهستی. توچراحقوحقوق کارگروضایع میکنی.البته ادم خوب به کنارفرقی نمیکنه کی باشه خوب خوبه.خداخیرش بده.ولی آه ازاین سیستم مثلا دولتی که اگه توحین مراجعه به مخصوصا اداره کار.مثلا شماموردی روندونی وقصدت هم حقوحقوق گرفتنته.دیگه کسی اونجانه راهنماییت میکنن.ونه اشاره ای که اقای کارگرشماکه داری اینجابالاوپایین میپری که حقتوبگیری مثلا فلان مدارک رو برو ازفلان جابگیر تااثباتش راحتترباشه .کاردرست بشه البته برای اون اشخاصیکه واقعا عمری گذاشتن وبدون بیمه کارکردن وفکرکردن که کارفرما ویا اداره کارحقشونو بهشون میده.درهرصورت بایداینجوری گفت که اگر ندونی ویانتونی حقت تواین مملکت ازبین خواهدرفت. وحمایتی ودادرسی نیست.بغیرازخدا
با عرض سلام
فقط دوست دارم یکی تو گوگل سرچ کنه وبهم یه نمونه نشون بده حمایت از کارفرما!!
۱۰۰۰تا ترفند برای بیچاره کردن کارفرمای بدبخت وجود داره !!!
یه جا خوندم اگه بازرس بیاد تشخیص بده حتی بدونه جمع کردن استشهاد و مستندات در محل کار .یعنی فقط حدس بزنه یا دلش به حال کارگر یا کارگرنما بسوزه کار تمومه!!! یعنی اگه طرف الکی ادعای کارگری کنه و بی هیچ مدرکی تقاضای بازرس بده بازرسم دلش بسوزه یا یا دور از جونه همشون **** بگیره که بعضیاشون میگیرن کار تمومه !!!
اون بازرس نمیتونه بهش بگه اگه ناراضی بودی چرا اصلا کار کردی این همه جا بود خب میرفتی جای دیگه آیاخنده دار نیست !!؟
اونوقت هیچ حمایتی برای کارفرما وجود نداره برای اینگه بتونه یه سفره ای رو راحت باز کنه که بتونه با کارگراش راضی در کنار هم مثه کشورهای پیشرفته با قوانین درست زندگی کنن
مشکل اینجاست که ۹۹درصد کارفرما های عزیز دنبال ضایع کردن حق کارگر هستن.
کشور های پیشرفته برای همه فرهنگ کار و کارگری جا افتاده و طبق قانون همه کارهاشون رو انجام میدن. نه مثل اینجا.
اگه هرجا سرچ میکنی میبینی از کارگر حمایت میشه بخاطر اینه که قشر کارگر معمولا بی سواد یا کم سواد هستش.البته کارگرهای تحصیل کرده رو فاکتور بگیر.
وقتی که کارگر سواد نداره و از حساب کتاب سر در نمیاره مسلما باید اطلاعت کافی وجود داشته باشه که کارگر بتونه با مراجعه به اون اطلاعات تا حدودی از حق و حقوق خودش اگاه بشه.
معمولا کارفرما سواد داره و سرش تو حساب کتابه.
بخاطر همین نمیذاره کسی سرش کلاه بذاره یا حقش رو بخوره.
کارگر فقط کار میکنه سر ماه حقوقی که بهش میدن رو میگیره.
مثلا چند سال واسه یکی کار میکنه و فکر میکنه کارفرما داره حق و حقوقش رو کامل میده ولی یه روز اتفاقی چشمش میخوره به یکی از مطالبی که درباره حق و حقوق کارگر توضیح داده و میفهمه این چند ساله حق و حقوقش رو ندادن.بخاطر همین میگرده تو اینترنت دنبال راهی که بتونه حقش رو پس بگیره.چون اوضاع و احوال مالی خوبی هم نداره که بتونه وکیل بگیره یا مشاوره کنه.
ولی کارفرما سریع یه وکیل پایه یک میگیره و تمام.
آره عزیز دلم.بخاطر همینه که هرجا سرچ میکنی در مورد حق و حقوق کارگر و راه حل واسه گرفتن حقش از کارفرما نوشته
درست میگی.
الان ساده ترین کارگرا تو این مملکت سواد خوندن نوشتن دارن و دهن به دهن همه حقوق رو بلدن فقط اوایل چون میخواد یه کاری گیرش بیاد با مظلوم نمایی پیش صاحبکار میگه فلان حقوق من راضی ام و هیچ ادعایی هم ندارم با میل و رضایت خودم قبول میکنم. بعد که مشغول شد و دستش بند شد یا مثلا یه کار بهتر پیدا کرد دست کارفرمای بدبختو میذاره تو پوست گردو و هرچی کار اینجا یاد گرفته میبره جای دیگه بعدم میره شکایت از کارفرما که بله فلانی حقوق اداره کار نداده بهم و کم داده و بیمه م نکرده و …
نمونه ش خودم که از بین چند نفر دلم سوخت یکی انتخاب کردم وپول خوبی هم بهش دادم خیلی بیشتر از معمول بازار به خودش هم گفتم حقوق اداره کار بیشتره اما من ندارم و نمیتونم بدم اگر داشتم از خدام بود اما ندارم اگر مایلی شروع کن اگر نیستی شروع به کار نکن یه مامور بیمه از خدا بی خبر تحریکش کرد حقوق کار و بیمه اینم فکر کرد من لنگ کار اونم گذاشت رفت هنوز هم بیکاره کسی کار بهش نداده اما از طرق مختلف دنبال تیغ زدن منه و تا الان دو برابر کل حقوق یکسال کارش از جیب من و خرج زندگیم کنده.
اگه به حقوق توافق شده راضی می موند هم اون بیکار نبود هم من خسارت نمی دیدم.
وقتی توافق و تراضی میشه دیگه ظلمه که طرف بزنه زیر توافق و دنبال تیغ زدن باشه اون پولم حرامه خرج مریضی ش میشه شک نکنید.
کارفرما هم یه انسانه مثل من و شما و نباید به دید دشمنی بهش نگاه کرد خیلیا دارن بیشتر از اداره کارم میدن بعضی هام ندارن کمتر میدن طرف مجبور نیست بره ولی اگه رفتی نباید دبه در بیاری
سلام
یکی از مسائل مبتلا به در کارها بخصوص اصناف وجود یک سری نرخ های حقوق و دستمزد عرفی در همان صنف است. باید توجه داشت که حتی با توافق کارگر نیز پرداخت حقوق و مزایای کمتر از قانون کار تخلف بوده و در صورت شکایت کارگر باید مابه التفاوت پرداخت شود.