معافیت از پرداخت حق بیمه سهم بیمه کارفرمایانی که حداکثر پنج نفر کارگر دارند
مباحث حقوقی و نکات کاربردی
۱- مطابق ماده واحده قانون معافیت از پرداخت سهم بیمه کارفرمایانی که حداکثر پنج نفر کارگر دارند مصوب ۱۳۶۱/۱۲/۱۶، «از آغاز سال ۶۲ کارفرمایان کلیه کارگاه‌های تولیدی و صنعتی و فنی که از خدمات دولتی استفاده می‌نمایند تا میزان ۵ نفر کارگر از پرداخت حق بیمه سهم کارفرما معاف بوده و از ۵ نفر به بالا نسبت به مازاد ۵ نفر حق بیمه را خواهند داشت.»
۲- مطابق قانون الحاق یک تبصره به قانون معافیت از پرداخت سهم بیمه کارفرمایانی که حداکثر پنج نفر کارگر دارند مصوب ۱۳۶۷/۰۸/۱۹، «در مورد كارفرمايانی كه صورت مزد يا حقوق و نيز حق بيمه ماهانه سهم كارگر را تا دو ماه پس از مهلت قانونی ارسال و پرداخت نكنند بخشودگی موضوع اين قانون برای آن مدت منتفی می‌شود و مكلف به پرداخت حق بيمه قانونی ماهانه خواهند بود »
۳- براساس تصویب نامه شماره ۱۶۰۰۲ مورخ ۱۳۶۲/۰۳/۱۲ هیئت وزیران، ابتدا تعداد ۹۹ نوع فعالیت مشمول قانون معافیت قرار گرفتند که با توجه به پیشنهاد سازمان تامین اجتماعی و تصویب هیئت وزیران (مصوبه شماره ۱۰۶۲۵۴ت۵۲۳ مورخ ۱۳۶۹/۰۲/۱۲) از خرداد ۱۳۶۹ این تعداد به ۳۵ فعالیت کاهش یافت. سپس به موجب تصویب نامه دیگر به شماره ۵۰۰۰۲ ت ۲۳۸۵۳ه مورخ ۱۳۸۲/۱۲/۰۹ «شرکت‌ها و اتحادیه‌های تعاونی روستایی و کشاورزی که جنبه تولیدی، صنعتی یافنی داشته باشند و واحدهای تولیدی کشاورزی» به عنوان بند ۳۶ به فهرست اضافه گردید.
* در برخی سایت‌ها « ناشرین و موسسات انتشاراتی » و« کارکنان شناورهای باری و صیادی در استان‌های جنوبی کشور» نیز به عنوان بندهای ۳۷ و ۳۸ به این فهرست اضافه شده‌اند که مستند قانونی آن مشخص نیست.
۴- فهرست فعالیت‌های مشمول براساس تصویب نامه شماره ۱۰۶۲۵۴ت۲۳ه مورخ ۱۳۶۹/۰۲/۱۲ هیات وزیران: «۱-آلومينيم وسازی و خمكاری، ۲-اطاقسازی ماشين ۳-آهنگری، فلز تراشی (قطعه سازی)، حلبی سازی، تراشكاری، ۴-انواع بافندگی، ۵- پرورش ماهی، ۶- پرورش و نگهداری دام و ماكيان، ۷- ساخت و تعميرات انواع پمپ آب، ۸- توليدگازهای صنعتی و طبی و وسايل آتش نشانی، ۹- ترازو ، تپان و باسكول سازی، ۱۰- توليد كنندگان تابلوهای فشار ضعيف و قوی برق، ۱۱- شركت‌های تعاونی توليدی وابسته به ارگان‌های دولتی نظير مركز گسترش خدمات توليدی و عمرانی كشور كه فعاليت‌های آنها جنبه توليدی ، صنعتی و فنی دارد، ۱۲- چاقو سازی، ۱۳- توليد انواع چراغ خوراک پزی، ۱۴- چاپخانه شامل : چاپ، حروف چينی، گراورسازی، كليشه سازی، ليتوگرافی وانواع صحافی، ۱۵ خبازی، ۱۶-انواع دوزندگی، ۱۷- درب و پنجره سازی، ۱۸- ريخته گری، ۱۹- سراجی شامل: كيف و چمدان و كمربند سازی و ساک، ۲۰- سماور سازی، ۲۱- صابون پزی، ۲۲- كارگاه‌های صنايع دستی،۲۳-کارگاه‌های صنایع روستائی که فعالیت آنها جنبه تولیدی، صنعتی و فنی داشته و پروانه آنها توسط جهاد سازندگی صادر می‌گردد، ۲۴- فخاری، ۲۵- قالب زنی، ۲۶- توليدكنندگان قفل، ۲۷- كاشی سازی و سراميك سازی، ۲۸- توليدي كفش (كفاشي) و پستائی سازی، ۲۹- ساخت و توليد انواع مخازن، ۳۰- موزائيک سازی و بلوک سازی، ۳۱- سازندگان ميز و صندلی، كمد، قفسه كابينت آشپزخانه، ۳۲- ساخت و توليد انواع ماشين آلات كشاورزی و وسائل و ادوات مربوطه و تعميرات آنها، ۳۳- معادن سطحی الارضی كه جنبه كارگاهی دارند، ۳۴- نمد مالی، ۳۵- يخدان سازی» تا میزان ۵ کارگر از پرداخت حق بیمه معاف هستند.
۵-لازم به ذکر است قید« و پروانه آنها توسط جهاد سازندگی صادر می‌گردد.»مذکور در بند ۲۳ تصویب نامه شماره ۱۰۶۲۵۴ت۲۳ه مورخ ۱۳۶۹/۰۲/۱۲ هیات وزیران، به موجب رای شماره ۱۶۹ مورخ ۱۳۸۲/۰۴/۲۹ هیات عمومی دیوان عدالت اداری، مستند به این که تبصره ۵ ماده واحده فوق الاشعار، مفید جواز تعیین شرایط خاص برای کارفرمایان مشمول حکم مقنن نیست و به جهت تضییق دایره شمول قانون، ابطال شده است.
۶-مطابق تبصره ۳ ماده واحده مذکور «كارخانجات، معادن، پيمانكاران، شركت های خارجی از شمول اين قانون مستثنی هستند.»
