نگهبانی، جزو مشاغلی است که فرد شاغل در آن باید به طور مداوم در محل کار خود حاضر بوده و وظایف سنگینی را بر عهده دارند. با توجه به ماهیت شغلی آنها، سوالات متعددی در خصوص مرخصی و ماموریت برای این افراد مطرح می‌شود. در این پست وبلاگ، به بررسی قوانین مربوط به مرخصی و ماموریت نگهبان 24-48 ساعته در قانون کار می‌پردازیم.
فهرست مطالب
آیا مرخصی و ماموریت به نگهبان 24-48 تعلق می گیرد؟
مرخصی و ماموریت به همه کارکنان، از جمله نگهبانان با شیفت‌های 24-48، تعلق می‌گیرد. با این حال، شرایط و میزان این مرخصی و ماموریت‌ها ممکن است بر اساس قرارداد کاری و قوانین داخلی شرکت متفاوت باشد. برخی از نکات کلیدی که باید در نظر داشته باشید عبارتند از:
مرخصی
- مرخصی استحقاقی: نگهبانان بر اساس قانون کار هر سال حق استفاده از 26 روز کاری مرخصی را دارند.
- مرخصی اضطراری: بر اساس ماده 73 قانون تامین اجتماعی، تمام کارگران در مواردی حق برخورداری از 3 روز مرخصی اضطراری با استفاده از دستمزد را دارند. ازدواج دائم، فوت همسر، پدر، مادر و فرزندان مواردی هستند که کارگران در این صورت حق برخورداری از 3 روز مرخصی اضطراری را دارند.
- مرخصی استعلاجی: در صورت بیماری و نیاز به استراحت نگهبانان می‌توانند از مرخصی استعلاجی استفاده کنند.
- مرخصی بدون حقوق: در صورت نیاز به مرخصی بیشتر از مرخصی استحقاقی، می‌توانند درخواست مرخصی بدون حقوق کنند.
ماموریت
- ماموریت کاری: نگهبانان ممکن است برای انجام وظایف خاصی به مکان‌های دیگر اعزام شوند. در این حالت، باید تمام هزینه‌های مرتبط با ماموریت، از جمله هزینه‌های سفر و اقامت، توسط کارفرما پرداخت شود.
- حق ماموریت: به کارمندان در طول ماموریت کاری باید حق‌الزحمه اضافی به عنوان حق ماموریت پرداخت شود.
شرایط مرخصی در قانون کار برای نگهبان 24-48
در ماده ۶۴ قانون کار مرخصی استحقاقی سالانه کارگران ۲۶ روز کاری (با احتساب ۴ جمعه یک ماه) تعیین شده است. با توجه به اینکه هر روز کاری در قانون کار ۷ ساعت و ۲۰ دقیقه است مرخصی استحقاقی سالانه کارگران معادل ۱۹۰ ساعت و ۳۵ دقیقه خواهد بود.
طبق ماده 64 قانون کار، نگهبان های 24-48 نیز مانند سایر کارگران حق استفاده از 26 روز مرخصی با مزد را دارند. اگر تعطیلات رسمی در بین ایام مرخصی واقع شود از 26 روز حساب نخواهد شد.
بر اساس ماده 74 قانون کار، کارگران می‌توانند در صورت بیماری و با تأیید پزشک، مرخصی استعلاجی بگیرند. مدت این مرخصی بر اساس نظر پزشک معالج و تأیید سازمان تأمین اجتماعی تعیین می‌شود.
نگهبانان می‌توانند با توافق کارفرما، از مرخصی بدون حقوق استفاده کنند. مدت این مرخصی با توافق طرفین مشخص می‌شود.
هر شیفت مرخصی نگهبان چند ساعت از مرخصی استحقاقی حساب می شود؟
در کارهای نوبتی اعم از گردشی و غیر گردشی ۲۴-۴۸ و ۸ ساعت گردشی، در هر نوبت مرخصی باید معادل ساعت کار موظفی همان شیفت و نوبت از مرخصی استحقاقی کارگران کسر شود.
شیفت کاری ۲۴ ساعته به این صورت است که کارگر به ازای هر ۲۴ ساعت کار ۴۸ ساعت استراحت می کند. برای محاسبه مرخصی در هر شیفت کاری لازم است که ساعت کار موظفی در آن نوبت محاسبه شود. اگر کارگر در شیفت ۲۴ ساعته یک نوبت مرخصی بگیرد به اندازه ساعت کار موظفی در یک نوبت از مرخصی استحقاقی سالانه وی کسر می شود.
اشتباهی که معمولا در محاسبه مرخصی شیفت ۲۴ ساعته رخ می دهد این است که کل ساعت کاری یک شیفت از مرخصی سالانه کسر می شود. در واقع بخشی از ساعات کاری در آن شیفت موظفی کارگر نبوده و اضافه کاری محسوب می‌شود. اضافه کاری نباید از مرخصی سالانه کسر شود و فقط ساعت کار موظفی باید در نظر گرفته شود. فرمول محاسبه مرخصی شیفت 24 ساعته به این صورت است:
ساعت کار موظفی ماه ÷ تعداد شیفت ۲۴ ساعته در یک ماه = ساعت کار موظفی هر شیفت
که بر اساس آن به ازای هر نوبت مرخصی به اندازه ساعت کار موظفی هر شیفت از مرخصی سالانه کسر می شود.
مبلغ هر روز مانده مرخصی نگهبان 24-48
همانطور که در قسمت قبل اشاره شد طول سیکل کار و استراحت نگهبان 24-48 برابر با 72 ساعت است. از آنجا که طول هر ماه سی روزه معادل 720 ساعت است، هر نگهبان در طول یک ماه 10 سیکل کار و استراحت را سپری می کند. به عبارتی هر نگهبان 24-48 در طول یک ماه 10 نوبت 24 ساعته سر کار حاضر می شود.
اگر در طول مدت 24 ساعت کار، زمانی برای صرف غذا و استراحت و نماز در نظر گرفته شده باشد این مدت از ساعت کاری کسر می شود. مبنای محاسبه مانده مرخصی حق السعی کارگر (تمام دریافتی های قطعی و ثابت ماهانه) است. در اتمام قرارداد کار لازم است تعداد روزهای مرخصی استفاده نشده کارگر برآورد شده و به ازای هر روز مانده مرخصی معادل حق السعی یک روز پرداخت شود.
چه مسافرت هایی ماموریت محسوب می شود؟
مأموریت در قانون کار به معنای وظایف و مسئولیت‌هایی است که کارگر برای انجام آنها به مکانی خارج از محل کار اصلی خود فرستاده می‌شود. شرایط زیر می‌تواند نشان‌دهنده مسافرت‌های مأموریتی باشد:
وظایف شغلی خاص: اگر کارگر برای انجام وظایف شغلی خاصی به مکانی خارج از محل کار اصلی خود اعزام شود، این مسافرت به عنوان مأموریت محسوب می‌شود. این وظایف می‌تواند شامل شرکت در جلسات، سمینارها، کنفرانس‌ها یا انجام پروژه‌های خاص باشد.
دستور کارفرما: مأموریت‌ها باید با دستور مستقیم کارفرما و با موافقت وی انجام شوند. بدون دستور یا موافقت کارفرما، مسافرت به عنوان مأموریت محسوب نمی‌شود.
زمان و مکان مشخص: مأموریت‌ها باید زمان و مکان مشخصی داشته باشند. کارفرما باید زمان شروع و پایان مأموریت و مکانی که کارگر باید به آنجا برود را تعیین کند.
فوق العاده ماموریت و هزینه ها: طبق ماده ۴۶ قانون کار، در صورتی که کارگر بیش از ۵۰ کیلومتر از محل کار اصلی دور شود یا نیاز به اقامت شبانه داشته باشد، مستحق دریافت فوق العاده ماموریت معادل حداقل یک روز مزد است. علاوه بر فوق العاده ماموریت کارگر مستحق دریافت هزینه‌های سفر، اقامت و سایر هزینه‌های مرتبط با مأموریت است.
به طور کلی، هر مسافرتی که به منظور انجام وظایف شغلی و با دستور کارفرما انجام شود و با شرایط فوق مطابقت داشته باشد، به عنوان مأموریت محسوب می‌شود.
مبلغ هر روز ماموریت چگونه محاسبه می شود؟
فرمول محاسبه حق ماموریت به‌صورت زیر است:
فوق العاده ماموریت: به ازای هر روز ماموریت حداقل معادل یک روز مزد ثابت یا مزد مبنای کارگر
تامین وسیله ایاب و ذهاب و اسکان در محل بر عهده کارفرما است.
حل اختلاف مربوط به مرخصی و ماموریت نگهبان 24-48 چگونه باید حل شود؟
اختلاف بر سر حق مرخصی
اختلاف بر سر حق مرخصی می‌تواند در حالات مختلفی به وجود آید. برخی از حالات رایج عبارتند از:
عدم پرداخت حقوق مرخصی: کارگر ممکن است مرخصی بگیرد، اما حقوق مربوط به این مرخصی به درستی پرداخت نشود.
عدم رعایت قوانین و مقررات: اختلاف ممکن است بر سر این باشد که آیا حقوق مرخصی طبق قوانین کار و مقررات داخلی شرکت پرداخت شده است یا خیر. به عنوان مثال، ممکن است کارفرما حقوق مرخصی را کمتر از مقدار قانونی پرداخت کند.
محاسبه نادرست مقدار مرخصی: ممکن است اختلاف بر سر محاسبه تعداد روزهای مرخصی که به کارگر تعلق دارد، وجود داشته باشد. به عنوان مثال، ممکن است کارگر معتقد باشد که بیش از مقدار مشخص شده مرخصی دارد، در حالی که کارفرما نظر دیگری داشته باشد.
در این صورت اگر اختلاف با صلح و سازش حل نشود کارگر باید در اداره کار شکایت کند.
عدم تأیید مرخصی: کارفرما ممکن است درخواست مرخصی کارگر را تأیید نکند یا به تأخیر بیندازد، که می‌تواند باعث بروز اختلاف شود. این موضوع ممکن است طبق ماده 69 قانون کار به دلایل مختلفی مانند نیاز به نیروی کار در زمان درخواست مرخصی باشد.
ماده ۶۹- تاریخ استفاده از مرخصی با توافق کارگر و کارفرما تعیین می شود. در صورت اختلاف بین کارگر و کارفرما نظر اداره کار و امور اجتماعی محل لازم الاجرا است.
قانون کار
اختلاف بر سر حق ماموریت
اختلاف بر سر حق ماموریت ممکن است در شرایط و حالات مختلف به وجود بیاید. برخی از مشکلات عبارتند از:
عدم پرداخت حق ماموریت توسط کارفرما: کارگر ممکن است به ماموریت اعزام شده باشد اما حق ماموریت به او پرداخت نشده باشد.
محاسبه نادرست مبلغ ماموریت: ممکن است اختلاف بر سر مبلغ حق ماموریت وجود داشته باشد.
تاخیر در پرداخت حق ماموریت: گاهی اوقات ممکن است حق ماموریت به موقع پرداخت نشود و کارگر با تاخیر مواجه شود. این تاخیر می‌تواند باعث اختلاف و نارضایتی شود.
شکایت از کارفرما در مراجع حل اختلاف کار از طریق سامانه جامع روابط کار انجام می شود و در پست مربوطه آموزش سامانه روابط کار کامل توضیح داده شده است.