روش‌های فسخ قرارداد کارآموزی در صورت عدم رضایت کارفرما

سلام

ابتدا باید توجه شود که تعریف قانونی کارآموز چیست و آیا منظور از این عبارت همان معنای قانونی کارآموزی است یا اینکه به دوره ابتدای قرارداد کار که کارگر در کارگاه برای حرفه خود ضمن کار آموزش می بیند کارآموزی گفته می شود.

تعریف قانونی کارآموز و قرارداد کارآموزی در قانون کار

ماده ۱۱۲– از لحاظ مقررات این قانون، کارآموز به افراد ذیل اطلاق می شود:

الف– کسانی که فقط برای فراگرفتن حرفه خاص، بازآموزی یا ارتقای مهارت برای مدت معین در مراکز کارآموزی و یا آموزشگاه های آزاد آموزش می بینند.

ب– افرادی که به موجب قرارداد کارآموزی به منظور فراگرفتن حرفه ای خاص، برای مدت معین که زاید بر سه سال نباشد، در کارگاهی معین به کارآموزی توام با کار اشتغال دارند، مشروط بر آن که سن آنها از ۱۵ سال کمتر نبوده و از ۱۸ سال تمام بیشتر نباشد.

تبصره ۱- کارآموزان بند (الف) ممکن است کارگرانی باشند که مطابق توافق کتبی منعقده با کارفرما به مراکز کارآموزی معرفی می شوند و یا داوطلبانی باشند که شاغل نیستند و راسا به مراکز کارآموزی مراجعه می نمایند.

تبصره ۲- دستورالعمل های مربوط به شرایط پذیرش، حقوق و تکالیف دوره کارآموزی داوطلبان مذکور در بند (ب) با پیشنهاد شورای عالی کار، به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی می رسد.

ماده ۱۱۳– کارگران شاغلی که مطابق تبصره (۱) ماده (۱۱۲) برای کارآموزی در یکی از مراکز کارآموزی پذیرفته می شوند، از حقوق زیر برخوردار خواهند بود:

الف– رابطه استخدامی کارگر در مدت کارآموزی قطع نمی شود و این مدت از هر لحاظ جزو سوابق کارگر محسوب می شود.

ب– مزد کارگر در مدت کارآموزی از مزد ثابت و یا مزد مبنا کمتر نخواهد بود.

ج– مزایای غیر نقدی، کمک ها و فوق العاده هایی که برای جبران هزینه زندگی و مسئولیت های خانوادگی به کارگر پرداخت می شود در دوره کارآموزی کماکان پرداخت خواهد شد.

چنانچه کارفرما قبل از پایان مدت، بدون دلیل موجه مانع ادامه کارآموزی شود و از این طریق خسارتی به کارگر وارد گردد، کارگر می تواند به مراجع حل اختلاف مندرج در این قانون مراجعه و مطالبه خسارت نماید.

ماده ۱۱۴- کارگری که مطابق تبصره (۱) ماده (۱۱۲) برای کارآموزی در یکی از مراکز کارآموزی پذیرفته می شود مکلف است:

الف- تا پایان مدت مقرر به کارآموزی بپردازد و به طور منظم در برنامه های کارآموزی شرکت نموده و مقررات و آیین نامه های واحد آموزشی را مراعات نماید و دوره کارآموزی را با موفقیت به پایان برساند.

ب- پس از طی دوره کارآموزی، حداقل دو برابر مدت کارآموزی در همان کارگاه به کار اشتغال ورزد.

تبصره- در صورتی که کارآموز پس از اتمام کارآموزی حاضر به ادامه کار در کارگاه نباشد، کارفرما می تواند برای مطالبه خسارت مندرج در قرارداد کارآموزی به مراجع حل اختلاف موضوع این قانون مراجعه و تقاضای دریافت خسارت نماید.

ماده ۱۱۵- کارآموزان مذکور در بند (ب) ماده (۱۱۲)، تابع مقررات مربوط به کارگران نوجوان مذکور در مواد (۷۹) الی (۸۴) این قانون خواند بود ولی ساعت کار آنان از شش ساعت در روز تجاوز نخواهد کرد.

ماده ۱۱۶- قرارداد کارآموزی علاوه بر مشخصات طرفین باید حاوی مطالب زیر باشد:

الف– تعهدات طرفین.

ج– مزد کارآموز.

د– محل کارآموزی.

هـ- حرفه یا شغلی که طبق استاندارد مصوب، تعلیم داده خواهد شد.

و– شرایط فسخ قرارداد (در صورت لزوم).

ز- هر نوع شرط دیگری که طرفین در حدود مقررات قانونی ذکر آن را در قرارداد لازم بدانند.

ماده ۱۱۷– کارآموزی توام با کار نوجوانان تا سن ۱۸ سال تمام (موضوع ماده (۸۰) این قانون) در صورتی مجاز است که از حدود توانایی آنان خارج نبوده و برای سلامت و رشد جسمی و روحی آنان مضر نباشد.

ماده ۱۱۸- مراکز کارآموزی موظفند برای آموزش کارآموز، وسایل و تجهیزات کافی را مطابق استاندارد های آموزشی وزارت کار و امور اجتماعی در دسترس وی قرار دهند و به طور منظم و کامل، حرفه مورد نظر را به او بیاموزند. همچنین مراکز مذکور باید برای تامین سلامت و ایمنی کارآموز در محیط کارآموزی امکانات لازم را فراهم آورند.

حالت های مختلف کارآموزی

1- فرد بدون اینکه در کارگاهی مشغول به کار باشد و یا اگر مشغول به کار است بدون معرفی کارفرما در مراکز آموزشی آموزش می بیند از شمول مقررات قانون کار و بحث ما خارج است.

2- فردی با سن 15 الی 18 سال (نوجوان) طی قرارداد کارآموزی همزمان با اشتغال در کارگاه به فراگیری حرفه ای خاص می پردازد. مدت این قرارداد نباید بیشتر از سه سال باشد. این افراد مانند سایر کارگران مشمول قانون کار بوده و تنها تفاوت این کارآموزان با کارگران عادی در این است که نباید ساعت کاری آنان از شش ساعت در روز تجاوز کند.

3- فردی به صورت کارگر عادی و در سن بالای 18 سال تمام در کارگاه مشغول به کار است و با درخواست کارفرما در مراکز آموزشی و کارآموزی به یادگیری و یا بازآموزی و یا ارتقای دانش فنی می پردازد. این افراد حتی در دوره کارآموزی نیز همان مشمول همان حقوق و مزایا و بیمه کارگری هستند و مانند سایر کارگران برخورد می شود.

کارآموزی کارگران در ابتدای دوره اشتغال

در برخی موارد کارگرانی که تازه استخدام شده اند بسته به نوع کار مدتی را در ابتدای اشتغال به یادگیری آن حرفه همزمان با کار هستند. چنین افرادی تحت عنوان کارآموز نیستند و عنوان قانونی کارآموز به آنان تعلق نمی گیرد. این افراد کارگر عادی کارگاه بوده و حتی در دوره آموزش کار نیز رابطه کارگری کارفرما وجود داشته و از تمام حقوق و مزایای قانون کار و بیمه برخوردار هستند.

مسائل جنبی دوره آموزشی و کارآموزی

در قراردادهای کار دائمی طرفین می توانند در ابتدای قرارداد کار دوره ای را به عنوان دوره آزمایشی ( یک الی سه ماه) تعیین نمایند و در این دوره هر یک از طرفین می تواند قرارداد کار را یکجانبه فسخ نماید.

در قانون کار اخذ سفته و یا هر نوع ضمانت دیگری تعریف نشده است و این موارد خارج از قانون کار و توافقی بین طرفین است بوده و از قوانین و مقررات خود تبعیت می کند.

طبق ماده 25 قانون کار در قراردادهای کار مدت موقت هیچ یک از طرفین نمی تواند به صورت یکجانبه قرارداد کار را فسخ نماید و نیاز به توافق طرفین است. هر چند عدم رعایت آن از جانب کارگر ضمانت اجرایی در قانون کار ندارد و در صورتی قابل پیگیری از جانب کارفرما است که عدم حضور کارگر و ترک کار وی منجر به بروز خسارت به کارفرما شود.

برای دریافت سفته نیز در ابتدا از طریق اظهارنامه قضایی عودت سفته درخواست می شود و در صورت عدم ارائه از جانب کارفرما، موضوع از طریق مراجع قضایی قابل پیگیری است.