آیا می‌توان آیین‌نامه‌های وزارت کار را در موارد خارج از شمول قانون کار اعمال کرد؟

سلام

شورای عالی حفاظت فنی یکی از مراجع اصلی و رسمی تدوین مقررات حفاظت فنی و بهداشت کار در کشور است. در کارگاه های ساختمان مقررات ملی ساختمان از جمله مبحث 12 نیز در خصوص ایمنی وجود دارد که از لحاظ محتوا مشابه آیین نامه حفاظتی کارگاه های ساختمانی مصوب شورای عالی حفاظت فنی و بهداشت کار است. منبع و مرجع اصلی الزامات ایمنی مربوط به کار به معنی اعم کلمه همان مصوبات شورای عالی حفاظت فنی هستند که تمام کارشناسان رسمی دادگستری حوادث ناشی از کار به آن مقررات استناد می کنند.

رعایت الزامات ایمنی مصوبات شورای عالی حفاظت فنی در تمام کارگاه ها الزامی است و وقتی فرد حادثه دیده غیر مشمول قانون کار باشد ممکن است این تصور پیش آید که اگر مشمول قانون کار نباشد مشمول ماده 91 قانون کار و به تبع آن آیین نامه های حفاظت فنی وزارت کار نیز نمی شود. در تبصره ماده 85 قانون کار نیز از تسری این مقررات به کارگاه‌های خانوادگی که مشمول قانون کار نیستند نیز صحبت به میان آورده است. مقررات قانون کار را نمی توان محدود به صرفا مشمولین قانون کار دانست چرا که مثلا در مواد 87 تا 89 قانون کار مقرراتی وضع شده که در آنها لزوم وجود کارگاه به معنی مضیع مندرج در ماده 4 قانون کار نیست. بنابراین محدود دانستن مقررات قانون کار صرفا به مشمولین قانون کار صحیح نیست.

حتی در ماده 13 قانون کار و برخی مقررات تبعی رابطه سه سویه کار (صاحب کار، پیمانکار و کارگران وی) نیز مطرح شده است. به عنون نمونه بارزتر می توان به ماده 7 آیین نامه ایمنی کارگاه های ساختمانی اشاره کرد که در آن به تکالیف مهندس ناظر اشاره شده و یا در آیین نامه ایمنی امور پیمانکاری و یا حفر دستی چاه نیز شخص پیمانکاران نیز مشمول هستند.

کارگاه‌های ساختمانی قبل از دریافت گواهی پایان کار و تبدیل کارگاه ساختمانی به محل سکونت به دلیل وجود کار که اغلب توسط کارگران و یا پیمانکارانی انجام می شود و حتی در زمان تعطیلی نیز کارگاه تلقی می شوند.