سلام
صحیح این است که عنوان شغلی ثبت شده در لیست بیمه کارگران، قراردادهای کار و سایر اسناد روابط کار با شغل واقعی کارگران مطابقت داشته باشد. با توجه به اینکه در زمان قبل از مکانیزه شدن لیست های بیمه (تا ابتدای سال 1395) عناوین شغلی یا در لیست بیمه درج نمی شد و یا به هر دلیلی مغایر با شغل واقعی کارگر درج شده است. حتی بعد از مکانیزه شدن ثبت لیست بیمه به دلایل مختلف شاهد وجود مغایرت شغلی بین سوابق بیمه با عنوان شغلی واقعی کارگر هستیم. خوشبختانه اخیرا بلافاصله بعد از ثبت لیست بیمه، پیامکی حاوی عنوان شغلی به کارگران ارسال می شود و می توانند در صورت وجود مغایرت سریع تر اقدام کنند تا از ادامه ثبت اشتباه عناوین شغلی پیش گیری کنند.
تاثیر عنوان شغلی در مشاغل سخت و زیان آور
صرف عنوان شغلی تاثیری در سخت و زیان آور بودن یا نبودن آن ندارد. اینکه کارگر در شغلی که فعالیت داشته مشمول بازنشستگی سخت و زیان آور می شود یا خیر بستگی به این دارد که 1- آیا کارگر با یک یا چند عامل زیان آور مواجهه داشته یا خیر و شدت چقدر بوده و آیا از حدود مجاز شغلی بیشتر است یا خیر و 2- میزان مواجهه با عوامل زیان آور چند ساعت در روز یا شیفت کاری بوده است.
اگر هر دو شرایط وجود داشته باشد و این موضوع به اعضای کمیته سخت و زیان آور اثبات شود کارگر می تواند از مزایای بازنشستگی سخت و زیان آور بهره مند شوند.
اغلب مشاغل از قبل به عنوان سخت و زیان آور شناخته شده نیست و باید هر کارگر در زمانی که با فرض بر سخت و زیان آور بودن شغل خود، حائز شرایط بازنشستگی شود باید درخواست خود را در کمیته سختی کار مطرح کند تا بررسی و اعلام نظر شود.
تاثیر عنوان شغلی در سخت و زیان آور
درخواست بازنشستگی سخت و زیان آور بعد سال‌ها اشتغال ثبت می شود و اثبات اینکه کارگری به عنوان مثال 20 سال قبل در کدام قسمت کارگاه مشغول به کار بوده و چه وظایفی داشته است بدون وجود اسناد و مدارکی مانند قرارداد کار، حکم کارگزینی، ابلاغیه های داخلی و ... کار مشکلی است. ثبت صحیح عنوان شغلی این کمک را به کارگر می کند که در آینده اثبات کند در سنوات گذشته چه شغل و وظایفی داشته است.
در صورتی که کارگر اسناد و مدارک کافی برای اثبات محل اشتغال واقعی خود نداشته باشد عنوان شغلی ثبت شده در سوابق بیمه ملاک قرار می گیرد.
فرآیند تطبیق عناوین شغلی در سازمان تامین اجتماعی
فرم شماره یک درخواست سخت و زیان آور توسط کارگر تکمیل می شود و عناوین شغلی مورد ادعای کارگر نیز به صورت خود اظهاری در این فرم ثبت می شود. به عبارتی طی فرم شماره یک کارگر ادعا می کند که من در این مشاغل با این مدت مشغول به کار بوده ام. در صورتی که مشاغل ادعایی و ثبت شده در فرم شماره 1 به تایید کمیته سختی کار برسد و رای کمیته قطعی شود این رای برای اجرا و اعمال در سوابق کارگر به سازمان تامین اجتماعی ارجاع داده می شود.
در تامین اجتماعی عناوین شغلی ادعایی کارگر که در فرم شماره 1 درج شده است با عناوین شغلی ثبت شده در سوابق بیمه تطبیق داده می شود. اگر عناوین شغلی مندرج در فرم شماره 1 عینا در سوابق بیمه نیز وجود داشته باشد این سوابق به تایید تامین اجتماعی نیز می رسد.
اگر یک یا چند عنوان شغلی درج شده در فرم شماره 1 با عناوین شغلی ثبت شده در سوابق بیمه مطابقت نداشته باشد به عنوان مغایرت شغلی مطرح شده و مورد تایید تامین اجتماعی قرار نمی گیرد.
راه حل های رفع مغایرت شغلی مشاغل سخت و زیان آور
1- در اغلب موارد تامین اجتماعی در مرحله تطبیق عناوین شغلی با مشاهده وجود مغایرت، از کارگر تقاضا می کند که در صورتی که اسناد و مدارکی دال بر اشتغال در شغلی که در فرم شماره یک ثبت کرده دارد ارائه کند تا بررسی شود. اگر کارگر اسناد و مدارک مورد قبول تامین اجتماعی را ارائه کند مغایرت عنوان شغلی در این مرحله رفع می شود.
2- فرم اصلاح عناوین شغلی
علاوه بر روش قبلی، کارگر می تواند با تکمیل فرم اصلاح عناوین شغلی در تامین اجتماعی، ادعای خود را برای اصلاح عناوین شغلی ثبت شده در سوابق به عنوان شغل واقعی خود ارائه کند. در صورتی که مدارک ارائه شده مورد پذیرش تامین اجتماعی قرار گیرد عناوین شغلی کارگر در سوابق بیمه اصلاح می شود.
3- شکایت در اداره کار
احراز رابطه کارگری و کارفرمایی و همچنین احراز شغل و عناوین شغلی کارگران در صلاحیت مراجع حل اختلاف اداره کار قرار دارد. اگر کارگر از طریق مراجعه مستقیم به سازمان تامین اجتماعی به روش هایی که در بالا گفته شد موفق به اصلاح عناوین شغلی خود نشود می تواند در اداره کار محل، دادخواست احراز عناوین شغلی ثبت کند. در صورتی که عناوین شغلی ادعایی کارگر برای مراجع حل اختلاف محرز شود رای اصلاح عناوین شغلی صادر می شود. رای صادره با درخواست کارگر برای اجرا به تامین اجتماعی ارجاع داده می شود. در صورتی که تامین اجتماعی از اجرای رای اداره کار امتناع کند کارگر باید در دیوان عدالت اداری علیه سازمان تامین اجتماعی برای اجرای رای اداره کار طرح شکایت کند.
4- گزارش بازرسی مشترک برای رفع مغایرت عناوین شغلی
درخواست های سخت و زیان آور قبل از بررسی در کمیته به بازرسی مشترک بازرس کار و کارشناس بهداشت حرفه ای ارجاع می شود. در این مرحله اگر بازرسان علیرغم مغایر بودن عنوان شغلی بیمه با عنوان شغلی واقعی، مواجهه بیش از حد عوامل زیان آور را تایید کنند به احتمال زیاد با وجود مغایرت شغلی، شغل کارگر مورد تایید قرار می گیرد. این مورد در مواردی است که کارگر عنوان شغلی مندرج در سوابق بیمه را در فرم شماره 1 درج کرده باشد که مغایر با عنوان شغلی واقعی وی بوده است.
پیشنهادهایی برای رفع مغایرت شغلی
در صورتی که اسناد و مدارک خیلی دقیق و کامل وجود نداشته باشد اصلاح عناوین شغلی در سوابق بیمه از طریق تامین اجتماعی سخت و اغلب بدون نتیجه است. برای اصلاح عناوین شغلی از طریق شکایت در اداره کار نیز هر چند موضوع اثبات وجود دارد ولی در شکایت اداره کار علاوه بر اسناد و مدارک، شواهد و قرائن و امارات نیز مورد توجه قرار می گیرد. برخی شعبات تامین اجتماعی از اجرای آرای اصلاح عناوین شغلی خودداری می کنند که نیاز به شکایت در دیوان عدالت اداری بوده و این امر نیز مستلزم صرف زمان است.
بهتر است کارگران حداقل یک سال قبل از حائز شرایط بازنشستگی خود و درخواست سخت و زیان آور، عناوین شغلی موجود در سوابق شغلی خود را بررسی کنند و اگر مغایرتی بود نسبت به رفع آن اقدام کنند.
قبل از ثبت نام و تکمیل فرم شماره 1 حتما عناوین شغلی ثبت شده در سوابق بیمه استخراج شده و عین همان عناوین شغلی در فرم شماره 1 درج شود. عناوین شغلی از ابتدای سال 1395 و بعد از آن از طریق سامانه تامین اجتماعی در دسترس است و عناوین شغلی قبل از سال 1391 باید با مراجعه به واحد نام نویسی شعبه مربوطه درخواست گردد.
در صورت نیاز به راهنمایی کامل و اختصاصی می توانید از کارشناسان مجرب کارتابان در این زمینه مشاوره بگیرید.
