حذف کارت پایان خدمت از مدارک بیمه بیکاری صحیح است؟!

الزام ارائه کارت پایان خدمت در مدارک بیمه بیکاری توسط هیات عمومی دیوان صرفا از حیث مقام صادر کننده بخشنامه ابطال شد.

بیمه بیکاری یکی از حمایت های تامین اجتماعی برای کارگران است و برای بهره مندی کارگران از آن باید شرایط و مدارک بیمه بیکاری مقرر در قانون ارائه شود. سازمان تامین اجتماعی در هنگام دریافت حق بیمه کارگران مشمول قانون کار حق بیمه ی بیکاری به میزان 3% که کلا بر عهده کارفرما است را نیز دریافت می کند.

در ادامه خلاصه ای از شرایط بیمه بیکاری و مدارک بیمه بیکاری ارائه شده و در انتهای مقاله رای هیات عمومی دیوان برای ابطال بخشنامه مربوط به ضروری بودن و حدف پایان خدمت از مدارک بیمه بیکاری تشریح شده است.

شرایط بیمه بیکاری

برای استفاده از بیمه بیکاری باید حداقل شرایط زیر حاکم باشد:

جزئیات کامل بیمه بیکاری : جدول بیمه بیکاری و قانون جدید بیمه بیکاری

1-فرد شامل یکی از گروه های زیر نباشد(تبصره ماده 1 قانون بیمه بیکاری):

بازنشستگان و از کارافتادگان کلی

مشاغل آزاد و بیمه اختیاری

اتباع خارجی

2-بیمه شده بدون میل و اراده بیکار شده باشد و آماده به کار باشد.

بیکار به چه کسی گفته می شود؟ طبق ماده 2 قانون بیمه بیکاری بیکار از دیدگاه این قانون به کسی گفته می شود که به صورت غیرارادی از کار بیکار شده باشد. به طوری که کارفرما در اتمام قرارداد کار قرارداد وی را تمدید نکند و یا قبل از اتمام قرارداد کارگر را اخراج نماید.

در کارهای پروژه ای و فصلی که پس از اتمام پروژه و یا اتمام فصل کار که کارگران بیکار می شوند این نوع بیکاری منظور ماده 2 بیمه بیکاری نیست و در این قبیل بیکاری ها کارگر نمی تواند از بیمه بیکاری استفاده نماید.

3- دوره های کارآموزی بیمه بیکاری

یکی از الزامات در طول مدت استفاده از بیمه بیکاری شرکت در دوره های فنی و حرفه ایو یا سوادآموزی برای بیسوادان است. افراد دارای مدرک فنی حرفه ای می توانند در این دوره ها شرکت ننمایند.

شرایط قطع بیمه بیکاری

چنانچه یکی از شرایط زیر اتفاق بیافتد مقرری بیمه بیکاری قطع خواهد شد

1-اشتغال به کار

2-عدم شرکت در دوره های آموزشی بیمه بیکاری

3-عدم پذیرش شغل تخصصی و یا شغل مشابه بیکار

4-بازنشسته شدن و یا از کارافتادگی کلی

5-بازگشت به کار توسط اداره کار و دریافت غرامت ایام بلاتکلیفی

مدارک بیمه بیکاری

مدارک لازم برای دریافت بیمه بیکاری

1-قرارداد کار اتمام یافته

2-اگر در اتمام قرارداد بیکاری اتفاق نیافتاده باشد باید رای قطعی اداره کار ارائه شود.

3-فرم درخواست بیمه بیکاری

4-عکس پرسنلی

5-تصویر کارت ملی، شناسنامه، مدرک تحصیلی، مدرک فنی و حرفه ای (در صورت وجود)

6-تصویر کارت پایان خدمت (برای آقایان)

رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری

دیوان به حذف الزام به ارائه کارت پایان خدمت در مدارک بیمه بیکاری رای نداده است.

دو نفر از متقاضیان بیمه بیکاری طی شکایتی از هیات عمومی دیوان عدالت اداری درخواست کرده اند تا بخشنامه شماره 231777 مورخه 1/12/1394 وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ابطال شود. در بخشنامه مزبور با مد نظر قراردادن ماده 10 قانون کار و ماده 1 قانون بیمه بیکاری و قانون نظام وظیفه عمومی دریافت مقرری بیمه بیکاری را منوط به داشتن پایان خدمت نموده است.

یکی از دلایل شاکیان برای ابطال بخشنامه فوق این است که در ماده 10 قانون نظام وظیفه الزام پایان خدمت برای دریافت مستمری است نه مقرری. بنابراین تسری این ماده قانونی را به بیمه بیکاری درست ندانسته اند.

دلیل دیگر ارائه شده برای ابطال بخشنامه مزبور عدم صلاحیت مرجع صدور بخشنامه است که اداره کل حمایت از مشاغل و بیمه بیکاری صلاحیت وضع قوانین و مقررات را ندارد.

در نهایت هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1397/10/18 پس از رسیدگی به پرونده شماره 1726/96 رای وحدت رویه شماره 1932 را به شرح زیر صادر نموده و ضمن وارد دانستن شکایت بخشنامه شماره  شماره 231777 مورخه 1/12/1394 اداره کل حمایت از مشاغل و بیمه بیکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی را ابطال نمود.

هیات عمومی دیوان عدالت اداری این بخشنامه را از حیث محتوا و ماهیت قابل ابطال ندانسته ولی از این نظر که بخشنامه توسط شخص غیرصلاحیت دار صادر شده و از حیث خارج بودن از حدود اختیارات مقام صادر کننده این بخشنامه را ابطال کرده است.

دقت شود که در متن رای هیات عمومی به نفس عمل لازم بودن کارت پایان خدمت ایراد گرفته نشده و فقط به مرجع صادر کننده بخشنامه ایراد گرفته شده است.