محرومیت از حمایت های قانونی ترک کار توسط کارگر

ترک کار توسط کارگر باعث می شود کارگری که ترک کار کرده است از برخی مزایا و حمایت های قانونی نتواند بهره مند شود. مهم ترین حمایت هایی که برای کارگران بیکار شده در نظر گرفته شده عبارتند از بیمه بیکاری، سنوات (مزایای پایان کار) و بازخرید مانده مرخصی. اینکه با قوانین و مقررات جدید کارگر از کدام مزایا و حمایت ها محروم می شود بحث برانگیز و مبهم است. دلیل این اختلاف نظرها و ابهامات تغییرات مقررات قانون کار در گذشته بوده است.

اینکه کارگری از شرایط کار فعلی خود ناراضی باشد و بخواهد شغل و محل کار خود را تغییر دهد از حقوق اولیه شناخته می شود. ولی از لحاظ قوانین و مقررات اگر کارگر قبل از پیدا کردن شغل جدید کار و شغل فعلی خود را به صورت ارادی ترک مدتی بیکار بماند از کدام مزایا و حمایت های قانونی بهره مند می شود در ادامه بررسی می شود.

مهم ترین سوال این قبیل کارگران این است که آیا در صورت ترک کار توسط کارگر سنوات، بیمه بیکاری و سایر مزایای قانون کار مانند عیدی و پاداش باید از طرف کارفرما پرداخت شود؟

ترک کار کارگر از لحاظ قانونی چه شرایطی دارد؟

در مفهوم لغوی و عامیانه و تحت اللفظی ترک کار توسط کارگر چنین برداشت می شود که کارگر در هر شرایط در محل کار حاضر نشود ترک کار کرده است. برخی شرایط وجود دارد که کارگر بنا به اضطرار قادر به ادامه کار و حضور در کارگاه ندارد. مانند بیماری، حوادث، تهدید جانی و وجود خطرات که احتمال حوادث و یا بیماری در محیط کار دارد، کارفرما از پرداخت به موقع حقوق و مزایا خودداری کرده و کارگر قادر به تامین معاش و گذران زندگی نیست و مواردی از این قبیل که ترک کار توسط کارگر علیرغم میل باطنی وی است به مفهوم ترک کار منظور قانون گذار نیست.

در صورتی که شرایط کار مطلوب بوده و کارگر با میل باطنی از ادامه همکاری خودداری کند و قرارداد کار را یک جانبه فسخ کند ترک کار تلقی می شود. البته شرایط ترک کار و اینکه آیا ترک کار صورت گرفته توسط کارگر ترک کار ارادی محسوب می شود یا نه نیاز به بررسی دقیق دارد و مرجع صالح به اظهار نظر در این خصوص مراجع حل اختلاف اداره کار است.

قطع رابطه کارگری و کارفرمایی و فسخ یکجانبه قرارداد کار با اراده کارگر ترک کار گفته می‌شود. در بند 1 از دستور العمل شماره 17 روابط کار ترک کار به این صورت تعریف شده است:

تعریف ترک کار : ترک کار عبارت است از فسخ یکجانبه قرارداد از طرف کارگر بدون مجوز قانونی. برای محقق شدن ترک کار، کارگر می بایست قصد و نیت چنین عمل حقوقی را داشته باشد؛ بنابراین در صورتی که قصد و نیت فسخ قرارداد وجود نداشته باشد عمل انجام شده (عدم حضور در کارگاه ) ترک کار محسوب نمی شود.

با توجه به اینکه اصل عدم هر چیزی است مگر اینکه وجود آن ثابت شود؛ بنابراین بار اثبات ترک کار با مدعی ترک کار می باشد؛ به عبارت دیگر کارفرما که علی الاصول ادعای ترک کار را مطرح می کند، می بایست آن را وسیله ادلّه اثبات دعوا اثبات نماید. حتی تفاوت‌هایی بین ترک کار و غیبت کارگر وجود دارد.

تفاوت ترک کار و بیکاری ارادی و غیر ارادی کارگر تنها در یک مورد وجود دارد که با مد نظر قرار دادن ماده 2 قانون بیمه بیکاری در تعلق بیمه بیکاری است. به کارگر ترک کار کرده به دلیل اینکه بیکاری وی ارادی است بیمه بیکاری تعلق نمی‌گیرد.

شرایط تعلق سنوات، بیمه بیکاری و سایر مزایا در ترک کار توسط کارگر

به غیر از عدم تعلق بیمه بیکاری به کارگری که به صورت ارادی ترک کار کرده در سایر موارد هیچ تفاوتی بین اخراج، اتمام قرارداد کار و ترک کار وجود ندارد. کارفرما مکلف است تمام مزایا از جمله مانده حقوق و دستمزد و مزایای ماهانه، سنوات، عیدی و پاداش و مانده مرخصی را به کارگری که ترک کار کرده پرداخت کرده و با وی تصفیه حساب نماید.

مراحل و تشریفات ترک کار توسط کارگر

نکته مهمی که کارگران موقع ترک کار باید در نظر داشته باشند این است که طبق تبصره ماده 21 قانون کار کارگری که قصد فسخ قرارداد کار داشته باشد باید حداقل یک ماه پس از ارائه استعفا به کار خود ادامه دهد.