در قانون کار و تامین اجتماعی یک سری حقوق و مزایا اعم از عوض مالی و یا غیر مالی و یا حمایتی برای کارگران مشمول قانون کار تعریف شده است. این موارد بسیار متنوع و با عناوین مختلف هستند که هر کدام مرجع تصویب و نحوه محاسبه و شرط پرداخت مختلفی دارند. مبالغ حقوق و دستمزد و مزایا هر ساله در شورای عالی کار و سایر مراجع مربوطه بررسی و افزایش پیدا می‌کنند.
یکی از مشکلات و دغدغه های کارفرمایان این است که باید همیشه دنبال اطلاعات بروز مربوط به حقوق و دستمزد کارگران را پیدا کنند و نداشتن منبع قابل اعتماد بر این مشکل می‌افزاید. در سیستم های محاسبه آنلاین حقوق و دستمزد کارتابان این مشکل رفع شده و همین آخرین مبالغ و طبق آخرین مقررات و قوانین تصویب شده را در اختیار کاربران قرار می‌دهند.
در قسمت های بعدی عناوینی که در قوانین برای حقوق و دستمزد کارگران نامگذاری کرده توضیح داده شده است که در محاسبه آنلاین حقوق و دستمزد از این عناوین استفاده می‌شود.
فهرست مطالب
حقوق و دستمزد کارگران شامل چه مواردی است؟
حقوق و دستمزد و مزایای کارگران در کل از سه قسمت اصلی تشکیل می‌شود:
الف) حقوق و مزایای پایه (ثابت)
ب) مزایای تبعی مزد و شرایط کار
ج) مزایای اتمام سال و اتمام قرارداد کار
در هر دسته چندین مورد جای دارد که ماهیت هر کدام با دیگری متفاوت است. در محاسبه حقوق و دستمزد آنلاین نیز سعی شده این دسته بندی در حد امکان قابل تشخیص باشند. در جدول حقوق 1403 کارگران مشمول قانون کار و جدول حقوق و مزایای کارگران با سابقه بالا ریز حقوق و مزایای کارگران مشخص و درج شده است.
حقوق و مزایای پایه
حق السعی
در ماده 34 قانون کار حق السعی تعریف شده و طبق این تعریف به کلیه دریافتی های کارگر که به اعتبار قرارداد کار به وی پرداخت می‌شود حق السعی گفته می‌شود. در برخی از سیستم ها از کلمه درآمد نیز به عنوان معادل حق السعی استفاده شده است که البته حق السعی مفهومی گسترده تر از درآمد دارد. در محاسبه حقوق آنلاین هم تک تک موارد حق السعی به صورت تکی و جداگانه محاسبه می‌شود و هم تمام موارد حق السعی در یک صفحه به عنوان فیش حقوقی آنلاین محاسبه می‌شود.
ماده ۳۴- کلیه دریافت های قانونی که کارگر به اعتبار قرارداد کار اعم از مزد یا حقوق، کمک عائله‌مندی، هزینه های مسکن، خواربار، ایاب و ذهاب، مزایای غیر نقدی، پاداش افزایش تولید، سود سالانه و نظایر آنها دریافت می‌نماید را حق السعی می‌نامند. منبع قانون کار
1- حقوق
همانطور که در متن ماده 34 و در تعریف حق السعی آمده، حقوق و مزد یکی از موارد و آیتم های حقوق و دستمزد کارگران تعریف شده است. پس دقت شود که استفاده از کلمه حقوق به جای حق السعی که رایج شده صحیح نیست. شناختن مواردی از حق السعی که ماهیت مزدی و حقوق دارند خیلی مهم است چرا که ماخذ محاسبه مزایای تبعی مزد کارگر خواهد بود. در محاسبه آنلاین حقوق نیز به این موضوع توجه شده و کاربر می‌بایست در هر جا که از کلمه مزد استفاده شده مبلغ صرفا مزد را البته به صورت کامل (شامل مجموع تمام آیتم های مزدی) وارد کند.
مواردی مانند مزد شغل، مزد پایه (پایه سنوات)، مزد مبنا، مزد گروه جزو مزد و حقوق محسوب می‌شوند. در کارگاه‌های فاقد طبقه بندی مشاغل به مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل مانند حق فنی، حق سرپرستی، فوق العاده مدیریت، حق جذب و موارد مشابه جزو مزد ثابت هستند. در فرم ها و مراحل انجام محاسبه آنلاین حقوق و دستمزد در مواردی که از کلمه و عبارت مزد استفاده شده است باید تمام آیتم های مزدی وارد شود.
علاوه بر مواردی که ماهیت مزدی دارند برخی از اقلام حقوق و مزایا ماهیت مزدی ندارند و در قانون با عنوان مزایای رفاهی و انگیزه ای نامگذاری شده اند که در قسمت بعدی کامل توضیح داده شده است.
مزایای رفاهی و انگیزه ای
در تبصره 3 ماده 36 قانون کار مزایایی از قبیل کمک هزینه مسکن، خوار و بار و کمک عائله مندی، پاداش افزایش تولید و سود سالانه از مصادیق مزایای رفاهی و انگیزه ای شناخته شده اند. در ادامه همین تبصره تاکید شده که از مزایا جزو مزد ثابت و مبنا نیستند.
هر چند مزایای رفاهی و انگیزه ای به صورت ماهانه و ثابت پرداخت می‌شوند ولی از شغل تبعیت نمی‌کنند و به تمامی کارگران بدون توجه به شغل و شرایط محیط کار پرداخت می‌شوند.
از سال 1403 عنوان حق تاهل نیز به حقوق و مزایای کارگران اضافه شد که این مورد نیز جزو مزایای رفاهی و انگیزه ای به حساب می‌آید. حق تاهل صرفا به کارگران متاهل تعلق می‌گیرد.
در صفحات و فرم های محاسبات آنلاین حقوق سایت کارتابان، در جاهایی که نیاز به این مزایا باشد به صورت پیش فرض حداقل مقدار تصویب شده در شورای عالی کار و هیات وزیران درج شده است.
حقوق و مزایای تعریف شده تا اینجا همگی حالت ثابت دارند و در مقابل این موارد برخی مزایا در قانون کار تعریف شده اند که با توجه به شرایط و ساعات و روزهای کاری و با ماخذ مزد کارگر محاسبه و پرداخت می‌شوند. محاسبه آنلاین حقوق و دستمزد کارتابان این موارد را نیز پوشش داده که در قسمت بعدی مزایای تبعی مزد و شرایط کار توضیح داده شده است.
2- مزایای تبعی مزد و شرایط کار
همانطور که از عنوان مشخص است مزایایی هستند که از شرایطی مانند ساعات و روزهای کاری بوجود می‌آیند و از طرف دیگر محاسبه مزایای متعلقه به این موارد از روی مزد کارگر است. یکی از نکاتی که برای شناخت موارد مزدی از غیر مزدی اهمیت دارد این است که در محاسبه مزایای تبعی مزد صرفا مزد کارگر تاثیر دارد.
اضافه کاری
اگر ساعات کار کارگر از ساعت کار قانونی تعریف شده بیشتر باشد کارکرد مازاد بر موظفی اضافه کاری محسوب می‌شود. در ماده 59 قانون کار مزد هر ساعت اضافه کاری معادل صد و چهل درصد (یک و چهار دهم برابر) مزد هر ساعت کار عادی تعیین شده است.
در قسمت محاسبه آنلاین اضافه کاری که یکی از زیر مجموعه های محاسبه آنلاین حقوق و دستمزد کارتابان است مزد روزانه کارگر و کل ساعت اضافه کاری وارد شده و مزد هر ساعت اضافه کاری و اضافه کاری کل به صورت آنلاین محاسبه و نمایش داده می‌شود.
محاسبه آنلاین حقوق (اضافه کاری)
شب کاری
در قانون کار ساعات 22 لغایت 6 صبح روز بعد ساعات شب تعریف شده است. کارگرانی که ساعات کاری آن ها در ساعات شب واقع شود به شرطی نوبت کار گردشی نباشند مشمول دریافت فوق العاده شب کاری هستند. شب کاری به صورت ساعتی محاسبه شده و مزایای هر ساعت شب کاری معادل 35% مزد هر ساعت کار عادی است.
برای محاسبه آنلاین شب کاری کافی است مزد روزانه کارگر و کل ساعت شب کاری انجام یافته وارد شده و مزد هر ساعت شب کاری و مبلغ شب کاری کل نمایش داده می‌شود.
محاسبه آنلاین حقوق (شب کاری)
جمعه کاری
روز جمعه تعطیل رسمی کشور بوده و برای اینکه تعطیل سراسری است نسبت به تعطیلی ایام دیگر ارزش بیشتری دارد. در ماده 62 قانون کار روز جمعه روز تعطیل کارگران و با مزد تعریف شده است. طبق همین ماده اگر کارگری به هر عنوان اعم از اینکه کارکرد موظفی وی باشد یا اضافه کاری، شیفت و نوبت کاری موظفی وی باشد یا خیر به هر عنوان روز جمعه کار انجام دهد مشمول دریافت جمعه کاری با نرخ 40 درصد مزد روزانه کارگر می‌شود. محاسبه آنلاین جمعه کاری نیز در محاسبه آنلاین حقوق و دستمزد کارتابان وجود دارد که با وارد کردن مزد کارگر و تعداد روز جمعه کارکرد مبلغ کل جمعه کاری محاسبه می‌شود.
محاسبه آنلاین حقوق (جمعه کاری)
حق شیفت یا نوبت کاری
ممکن است ساعت کاری کارکنان در طول ماه متغیر بوده و حالت گردشی داشته باشد. حالت های رایج کارهای گردشی سه شیفت 8 ساعته با گردش هفتگی، 12-24، 12-12 با گردش هفتگی هستند. اگر ساعات شروع کار در طول ماه متغیر باشد یکی از نشانه های تشخیص نوبت کاری است. نحوه تشخیص نوبت کاری در دوره آموزشی به صورت ویدیویی به صورت کامل توضیح داده شده است.
حق شیفت یا فوق العاده نوبت کاری موضوع مواد 55 و 56 قانون کار فقط در قسمت فیش حقوق آنلاین نوع نوبت کاری پیش بینی شده است. در صورت نیاز لازم است در محاسبه آنلاین حقوق و دستمزد از قسمت فیش حقوقی (از منوی سایت کارتابان نیز قابل دسترسی است) گزینه فیش حقوقی نوبت کاری انتخاب شود. مزایای نوبت کاری صبح، عصر و شب معادل 15 درصد حقوق ماهانه، نوبت کاری صبح شب و یا عصر شب معادل 22.5 درصد حقوق ماهانه و نوبت کاری صبح عصر معادل 10 درصد حقوق ماهانه کارگر تعیین شده است.
نکته مهم این است که نوبت کاری باید از روی حقوق ماهانه محاسبه شود و روز شمار و یا به تعداد شیفت های غیر صبح نخواهد بود.
حق ماموریت
اگر کارگری برای انجام کار 50 کیلومتر و بیشتر از کارگاه اصلی دور شده باشد و یا در فاصله کمتر از آن مجبور به اقامت شبانه باشد ماموریت تعلق می‌گیرد. حق ماموریت کارگران حداقل برابر با یک روز مزد کارگر است. در فیش حقوقی که محاسبه حقوق و دستمزد آنلاین را به صورت جامع انجام می‌دهد تعداد روزهای ماموریت وارد شده و حق ماموریت از روی آیتم های مزدی محاسبه می‌شود.
3- مزایای اتمام سال و قرارداد کار
علاوه بر دو دسته قبلی کارفرما مکلف است در پایان سال عیدی و پاداش و در زمان اتمام قرارداد کار سنوات و مانده مرخصی کارگران را پرداخت کند که در ادامه توضیحات کامل در این موارد ارائه شده است.
عیدی و پاداش
یکی از اجزای محاسبه آنلاین حقوق و دستمزد کارتابان محاسبه عیدی و پاداش است. در قانون عیدی و پاداش کارگران برای هر سال کارکرد معادل 60 روز آخرین حقوق تعیین شده است که این فرمول در محاسبه آنلاین عیدی و پاداش استفاده شده است.
سقف عیدی و پاداش سالانه کارگران نیز معادل 90 روز حداقل مزد قانون کار است و اگر مبلغ محاسبه شده در بالا از سقف بیشتر شود سقف پرداخت می‌شود. کارفرما می‌تواند بیشتر از سقف را نیز پرداخت کند.
محاسبه آنلاین حقوق (عیدی و پاداش)
سنوات (پایان کار)
اگر قرارداد کار و رابطه کاری بین کارگر و کارفرما به هر عنوان و هر دلیل به اتمام رسیده و قطع شود کارفرما مکلف است به ازای هر سال کارکرد معادل 30 روز آخرین مزد را به کارگر پرداخت کند. در برخی موارد مانند از کارافتادگی ناشی از کار، اخراج غیر موجه و عدم تمایل کارگر به بازگشت به کار و عدم پذیرش کارگر پس از اتمام تعلیق قرارداد کار مبالغ سنوات متفاوت خواهند بود.
محاسبه آنلاین حقوق (پایان کار)
مانده مرخصی
طبق ماده 64 قانون کار هر کارگر سالانه حق استفاده از 26 روز (روز کاری) مرخصی معادل 191 ساعت را دارد. در قرادادهای بیش از یک سال هر کارگر حداکثر می‌تواند 9 روز از مرخصی خود را ذخیره کند. در اتمام قرارداد کار و یا قطع رابطه کاری به هر نحو و هر شکل کارفرما باید مبلغ مرخصی مانده و ذخیره شده کارگران را بازخرید کند.
مبلغ بازخرید مرخصی حق السعی کارگر خواهد بود. در محاسبه مرخصی علاوه بر حقوق مزایای رفاهی انگیزه ای نیز لحاظ می‌شوند.
حقوق چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟
همانطور که در قسمت های قبلی توضیح داده شده تشخیص حقوق و مزد کارگر اهمیت زیادی دارد و در محاسبه دستی و یا آنلاین حقوق و دستمزد و مزایا نیز باید مورد توجه قرار گیرد. مواردی مانند حداقل مزد، مزد شغل، پایه سنوات، مزد گروه و مزد پایه موارد صریح از مزد هستند.
در کارگاه های فاقد طبقه بندی مشاغل مزایایی مانند حق سرپرستی، حق مسئولیت، حق فنی، فوق العاده مدیریت، حق جذب و موارد مشابه که به شغل هر کارگر بستگی داشته و مزایا به تبع شغل نامیده می‌شوند نیز جزو مزد هستند.
اگر مزد به صورت روزانه یا هفتگی پرداخت شود از کلمه مزد و اگر به صورت ماهانه پرداخت شود حقوق نامیده می‌شود. حقوق در ماه های 30 و 31 روزه به نسبت روزهای ماه محاسبه می‌شود. به عبارتی حقوق ضریبی از 30 یا 31 از مزد روزانه کارگر است.
تفاوت موارد با ماهیت مزدی با مزایای رفاهی انگیزه چیست؟
از توضیحات داده شد تفاوت بین مزد و حقوق و مزایای رفاهی و انگیزه را می‌توان صورت زیر جمع بندی کرد:
مزد از شغل و کار تبعیت می‌کند ولی رفاهی و انگیزه ای بدون توجه به شغل به صورت ثابت پرداخت می‌شود.
مزایایی مانند اضافه کاری، شب کاری، جمعه کاری، نوبت کاری، ماموریت، عیدی و پاداش و سنوات از روی مزد محاسبه می‌شوند و مزایای رفاهی و انگیزه ای در آنها لحاظ نمی‌شوند.
هم حقوق و هم مزایای رفاهی و انگیزه ای در محاسبه مانده مرخصی لحاظ می‌شوند.
محاسبه آنلاین حقوق و پایه سنوات
مزد کارگران به دلایل مختلف می‌تواند از همدیگر متفاوت باشد. یکی از مهترین و رایج ترین علل مربوط به سابقه کار کارگران است. با افزایش سابقه کار کارگران و از ابتدای سال دوم کار مبلغی به عنوان پایه سنوات به کارگران تعلق می‌گیرد که این مبلغ جزو مزد و حقوق است.
یکی از مهمترین محاسبات حقوق و دستمزد محاسبه پایه سنوات تجمیعی است. پایه سنوات تجمیعی هم از روی جدول و هم به صورت آنلاین قابل محاسبه است. در کارتابان هم جدول تصاعدی پایه سنوات ارائه شده و هم محاسبه آنلاین پایه سنوات که جزو حقوق محسوب می‌شود.
در محاسبه آنلاین پایه سنوات از روی سال استخدام و تیک فرا رسیدن سالروز پایه سنوات تجمیعی و مزد روزانه محاسبه و نمایش داده می‌شود.
محاسبه آنلاین مزایای تبعی مزد
مزایای تبعی مزد هم به صورت تک تک و مجزا و هم در داخل فیش های حقوقی به صورت یکجا به صورت آنلاین قابل محاسبه هستند.
برای محاسبه آنلاین حقوق و دستمزد و مزایای کامل ماهانه بهتر است از فیش حقوقی آنلاین استفاده شود.
محاسبه آنلاین حقوق و دستمزد و مزایا در یک صفحه
یکی از اسنادی که در کارگاه ها رواج دارد لیست حفوق و مزایا و دستمزد ماهانه در یک صفحه است که به فیش حقوقی شناخته می‌شود. در سایت کارتابان انواع فیش حقوقی برای شرایط کاری مختلف مانند نوبت کار، غیر نوبت کار و پاره وقت و ساعتی طراحی شده اند. فیش های حقوقی آنلاین محاسبه آنلاین حقوق و دستمزد را در یک جا و روی یک صفحه انجام داده و به صورت فایل پی دی اف قابل چاپ در اختیار کاربر قرار می‌دهد.