سنوات ۱۴۰۰ چگونه محاسبه می شود؟
احتمال اشتباه در محاسبه سنوات کارگران به دو علت بیشتر است. اول اینکه سنوات دارای عناوین مختلفی مانند «حق سنوات» و «پایان کار» است و از طرفی مزایای دیگری در حقوق و دستمزد کارگران با عنوان «پایه سنوات» وجود دارد. دوم اینکه حقوق و دستمزد و مزایای کارگران از موارد و آیتم‌های مختلفی مانند حقوق، بن، مسکن، اولاد، حق جذب، سرپرستی و … تشکیل شده است و برخی از موارد در محاسبه سنوات ۱۴۰۰ تأثیر دارند. در این مقاله از کارتابان پس از مشخص کردن مفهوم دقیق و کامل حق سنوات و پاسخ دقیق به اینکه حق سنوات چیست؟ نحوه محاسبه سنوات سال ۱۴۰۰ آموزش داده می‌شود. محاسبه سنوات در انواع قراردادهای کار موقت و دائم و نحوه محاسبه سنوات سال ۱۴۰۰ برای قراردادهای شروع شده از سال‌های گذشته چگونه باید انجام شود نیز در ادامه پاسخ داده می‌شود.
نحوه محاسبه سنوات سال ۱۴۰۰ چگونه است؟
مبنای محاسبه و پرداخت سنوات کارگران آخرین حقوق و دستمزد کارگر است؛ بنابراین برای محاسبه سنوات ابتدا باید سابقه کار و سپس آخرین حقوق کارگر مشخص باشند. برای محاسبه سنوات کافی است که مدت زمان اشتغال را در آخرین حقوق ماهانه کارگر ضرب کنیم. چنانچه سابقه کارگر به صورت سال کامل نباشد مثلا ۱ سال و ۲ ماه باشد یا کمتر از یک سال باشد باید سنوات کارگر به نسبت کارکرد محاسبه و پرداخت شود.
برای محاسبه سنوات ماهانه کارگران، به ازای هر ماه کار معادل ۲.۵ روز آخرین مزد باید به عنوان سنوات پرداخت شود. اگر قرارداد کار موقت و کمتر از یک سال باشد و نیز حقوق کارگر در طول مدت قرارداد کار موقت تغییر نکند کارفرما می‌تواند سنوات وی را به صورت ماهانه پرداخت کند و این مبلغ قطعی خواهد بود.
نحوه محاسبه سنوات در قراردادهای کاری که در سال ۱۴۰۰ شروع شده‌اند چگونه است؟
قرارداد کاری که در سال ۱۴۰۰ شروع شده و در همان سال به اتمام می‌رسند و حقوق کارگر در طول این مدت تغییر نمی‌کند به صورت زیر خواهد بود:
سنوات ماهانه کارگر= آخرین مزد کارگر * ۲.۵ (دو و نیم)
اگر مدت قرارداد کارگر از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا پایان سال ۱۴۰۰ باشد سنوات وی در سال ۱۴۰۰ به صورت زیر خواهد بود:
سنوات کارگر در طول سال ۱۴۰۰= آخرین حقوق ماهانه کارگر * ۱ (یک)
محاسبه سنوات قراردادهای کار شروع شده از سال‌های قبل
در قسمت قبل گفته شد که مبنای محاسبه سنوات، آخرین حقوق هر کارگر است بنابراین اگر قرارداد کاری قبل از ۱۴۰۰ شروع شده باشد و قرارداد کار در سال ۱۴۰۰ به پایان برسد سنوات سال‌های گذشته که حقوق کارگر کمتر از حقوق وی در سال ۱۴۰۰ بوده نیز بر مبنای حقوق سال ۱۴۰۰ کارگر محاسبه و پرداخت می‌شود. بنابراین سنوات سال ۱۴۰۰ کارگر معادل کل سابقه کار مدت قرارداد کار اعم از اینکه در سال جاری باشد یا سال‌های گذشته ضرب در حقوق ۱۴۰۰ کارگر خواهد بود.
در چه مواقعی سنوات کارگر بیش از یک ماه پرداخت می‌شود؟
در قانون کار در دو حالت پرداخت سنوات بیش از یک ماه معین شده است. قانون کار پس از مشخص کردن این که حق سنوات چیست؟ نحوه محاسبه آن در حالت‌های مختلف را مشخص کرده است. در برخی از حالت‌های اتمام قرارداد کار سنوات با یک ماه حقوق و در برخی شرایط سنوات بیش از یک ماه حقوق پرداخت می‌شود.
حالت اول مربوط به ازکارافتادگی در اثر از بیماری ناشی از کار کارگر است که در ماده ۳۲ قانون کار به آن اشاره شده است.
چنانچه خاتمه قرارداد کار کارگر به علت کاهش توانایی‌های جسمی و فکری ناشی از کار کارگر باشد کارفرما مکلف است به نسبت هر سال سابقه کار مبلغی معادل دو ماه آخرین حقوق کارگر حقوق کارگر به وی پرداخت نماید. بدیهی است که تشخیص ازکارافتادگی کلی و یا جزئی بیماری‌های ناشی از کار یا ناشی از غیر کار برعهده کمیسیون پزشکی تامین اجتماعی خواهد بود.
حالت دوم برای پرداخت سنوات بیش از یک ماه و سنوات ۴۵ روز در ماده ۱۶۵ قانون کار مشخص شده است.
در این ماده چنین عنوان شده است که اگر هیات حل اختلاف اخراج کارگر را غیر موجه تشخیص داده و حکم بازگشت به کار صادر نماید کارفرما مکلف است وی را سرکار قبلی خود ابقا به کار نماید. چنانچه کارگر نخواهد در کارگاه مشغول به کار شود کارفرما مکلف است براساس سابقه کار کارگر به نسبت هر سال مبلغی معادل ۴۵ روز مزد و حقوق به وی پرداخت کرده و تسویه حساب نماید.
در محاسبه سنوات ۱۴۰۰ چه مواردی از حقوق و مزایا دخیل هستند؟
سوالی که بسیاری از کارفرمایان، کارگران و کارشناسان مطرح می‌کنند این است که مبنای محاسبه و مبلغ محاسبه سنوات چیست؟
در ماده ۲۴ و ۲۵ و سایر مواد قانون کار با موضوع پرداخت سنوات، مبنای سنوات آخرین حقوق کارگر تعیین شده است. طبق ماده ۳۴ قانون کار، حقوق یکی از آیتم‌های حق‌السعی است. حقوق مفهومی جزئی‌تر از کل مبلغ دریافتی کارگر است و تعریف خاصی از آن در مواد ۳۵ و ۳۶ قانون کار ارائه شده است.
مقاله کامل در مورد تفاوت حق‌السعی و حقوق و نحوه تشخیص حقوق قانون کار را مطالعه نمایید.
در کارگاه‌های فاقد طبقه‌بندی مشاغل منظور از مزد، مزد شغل و مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل است. مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل، برحسب ماهیت شغل یا محیط کار و برای ترمیم مزد در ساعات عادی کار پرداخت می‌گردد این مزایا می‌تواند مواردی مانند سختی کار، سرپرستی، فوق العاده شغل و امثال آن باشد.
در کارگاه‌هایی که طبقه‌بندی مشاغل اجرا شده است مزد گروه و پایه مزد مبنا را تشکیل می‌دهند و مزد مبنا برای پرداخت سنوات ملاک خواهد بود.
مزایای رفاهی و انگیزشی از قبیل هزینه مسکن، خواربار، کمک عائله مندی، پاداش افزایش تولید، سود سالانه جزو مزد ثابت و مبنا محسوب نمی‌شوند بنابراین در محاسبه سنوات این اقلام نباید دخالت داده شوند. در کارهای کارمزدی که مزد در ماه های مختلف متفاوت است مبنای پرداخت سنوات، میانگین مزد و کارمزد سه ماه آخر کارگر خواهد بود.
سنوات چه موقع باید پرداخت شود؟
در قسمت قبلی اشاره شده که سنوات در پایان قرارداد کار باید به کارگر پرداخت شود. پایان قرارداد کار بستگی به نوع قرارداد کار دارد و در ماده ۲۱ قانون کار حالت‌های مختلف خاتمه قرارداد کار ذکر شده است. در این ماده خاتمه قراردادکار به یکی از حالت‌های زیر می‌تواند اتفاق بیافتد:
الف: فوت کارگر
ب: بازنشستگی کارگر
ج: ازکارافتادگی کلی کارگر
د: انقضای مدت در قراردادهای کار با مدت موقت و عدم تجدید یا تمدید صریح یا ضمنی آن
ه: پایان کار در قراردادهای کار معین
و: استعفای کارگر
در پاسخ به این سوال که سنوات چه موقعی باید پرداخت شود؟
باید توجه شود که زمان و موعد پرداخت سنوات لزومی ندارد سنوات فقط در زمان قطع رابطه کاری بین کارگر و کارفرما پرداخت شود. قراردادهای کار موقت ممکن است دوباره و یا به صورت مکرر تمدید و یا تجدید شوند. در این شرایط کارفرما می‌تواند در پایان هر قرارداد کار سنوات کارگر را به صورت قطعی پرداخت و تسویه حساب نماید بدون اینکه رابطه کاری به طور کامل قطع شود.
برخی از کارفرمایان نیز در طول مدت قرارداد کار و قبل از اتمام آن، سنوات کارگران را به صورت ماهانه یا سالانه در مقاطع زمانی مختلف پرداخت می‌کنند. در چنین مواردی که سنوات قبل از اتمام قرارداد کار پرداخت شده است، این مبالغ علی الحساب تلقی می‌شوند.
نکته مهمی که در مورد زمان پرداخت سنوات وجود دارد این است که قانون کار مبنای پرداخت سنوات را آخرین حقوق کارگر تعیین کرده است. حال اگر کارفرما سنوات را به موقع پرداخت نکند و قرارداد بعدی کارگر شروع شود کارفرما مکلف است سنوات قرارداد کار قبلی را طبق حقوق قرارداد جدید کارگر پرداخت نماید.
حق سنوات چیست؟
معنی حق سنوات همان پایان کار است که برای اولین بار در ماده ۲۴ قانون کار عنوان شده است. در ماده ۲۴ قانون کار چنین عنوان شده است که اگر کارگری مطابق قرارداد کار یک سال یا بیشتر به کار اشتغال داشته باشد به ازای هر سال سابقه کار اعم از این که سابقه کار متوالی یا متناوب باشد مبلغی معادل یک ماه آخرین حقوق به عنوان مزایای پایان کار به وی پرداخت شود.
علاوه بر ماده ۲۴ در ماده ۲۷ نیز به مزایای پایان کار و حق سنوات اشاره شده است. در ماده ۲۷ نیز به کارگرانی که به هر عنوان از کار اخراج شوند مزایای پایان کار معادل یک ماه آخرین حقوق باید پرداخت شود. در مقررات و قوانین بعدی مدت زمان حداقل یک سال سابقه کار برای استحقاق مزایای پایان کار برداشته شده است و کارگر با هر میزان سابقه کار و اینکه سابقه کار وی یک سال باشد یا کمتر از یک سال نیز باید سنوات پرداخت شود.
سابقه کارگر یک سال و یا کمتر و نحوه قطع رابطه کاری اعم از اخراج، استعفا، ترک کار و … تاثیری در محاسبه و پرداخت سنوات ندارد.
حق سنوات کارگران از کار افتاده چگونه محاسبه می‌شود؟
چنانچه کارگر به دلیل کاهش توانایی‌های جسمی و فکری ناشی از کار، از کار از کارافتاده شناخته شود مزایای پایان کار وی به ازای هر سال سابقه معادل دو ماه آخرین حقوق وی باید پرداخت شود. در ماده ۳۲ قانون کار برای کارگران از کارافتاده کلی پرداخت سنوات معادل دو ماه آخرین حقوق تعیین شده است. این نکته حائز اهمیت است که چنانچه از کار افتادگی کارگر به دلیل بیماری و حادثه غیر ناشی از کار باشد حق سنوات وی بر اساس یک ماه آخرین حقوق به وی پرداخت می‌شود. فقط در موارد منجر به ازکارافتادگی کلی ناشی از کار معادل دو ماه آخرین حقوق به عنوان سنوات تعلق می‌گیرد.
پس با توجه به موارد ذکر شده و در پاسخ به این سوال که حق سنوات چیست؟ پاسخ این است که مفهوم حق سنوات همان مزایای پایان کار است که در اتمام قرارداد کار به کارگر تعلق می‌گیرد و دو عنوان حق سنوات و پایان کار معادل هم هستند و مفهوم یکسانی دارند.
پرداخت سنوات قرارداد کار پس از شروع شدن قرارداد بعدی چه شرایطی دارد؟
مبنای محاسبه و پرداخت سنوات ۱۴۰۰ کارگران آخرین حقوق کارگر در سال ۱۴۰۰ خواهد بود. اگر کارفرمایی در اتمام قرارداد کار سنوات کارگر را برمبنای آخرین حقوق همان قرارداد پرداخت نکند و قرارداد کار بعدی شروع شود کارفرما باید سنوات قرارداد قبلی تمام شده را براساس حقوق قرارداد جدید محاسبه و پرداخت نماید.
اگر قرارداد موقتی در سال گذشته به پایان رسیده و کارفرما مبلغ سنوات سال ۹۹ را پرداخت نکرده باشد در موقع محاسبه سنوات ۱۴۰۰ مکلف است سنوات قرارداد سال ۹۹ را نیز بر مبنای حقوق ۱۴۰۰ پرداخت نماید.
در چه مواقعی سنوات پرداختی به کارگر علی الحساب تلقی می‌شود؟
چنانچه مدت قرارداد کار کارگر بیش از یک سال باشد و کارفرما در سال‌های قبل و قبل از اتمام قرارداد کار، مبالغی را به عنوان سنوات به کارگر پرداخت نماید این مبالغ علی الحساب تلقی خواهند شد.
در حالت بعدی چنانچه مدت قرارداد کار کارگر کمتر از ۱ سال باشد و کارفرما سنوات کارگر را به صورت ماهانه پرداخت کند و حقوق کارگر در آخرین ماه نسبت به ماه های قبل افزایش پیدا کند در این صورت نیز سنوات پرداختی در ماه های گذشته علی الحساب تلقی می‌شود.
چنانچه که کارفرما به هر شکلی قبل از اتمام قرارداد کار مبالغی را به عنوان سنوات کارگر به وی پرداخت کند مکلف است در هنگام اتمام قرارداد کار، کل مبلغ سنوات قرارداد کار را بر اساس آخرین حقوق کارگر محاسبه نموده و سپس مبالغ پرداختی گذشته را از آن کسر کرده و مابه التفاوت سنوات را به وی پرداخت نماید. در این حالت سنوات پرداختی قطعی شده و تسویه حساب کامل سنوات صورت گرفته است.
