شیوه نامه اجرایی و دستورالعمل نحوه برقراری بیمه بیکاری ناشی از کرونا

نحوه برقراری بیمه بیکاری ناشی از کرونا

با توجه به اینکه متن دستورالعمل و بخشنامه برقراری بیمه بیکاری ناشی از کرونا طولانی هستند !

پس از شیوع بیماری کرونا از بهمن ماه 1398 برای طرح های حمایتی از جمله برقراری بیمه بیکاری ناشی از کرونا همزمان با طرح های جلوگیری از شیوع این بیماری از طرف دولت به مرحله اجرا در آمد.

اقشار جامعه به تبعیت و همراهی دولت اقدامات فاصله گذاری اجتماعی برای مقابله با کرونا و به منظور قطع موثرتر زنجیره انتقال کرونا را در مراحل و سطوح مختلف به اجرا گذاشتند.

تعداد قابل توجهی از کارخانجات، کارگاه های مختلف، مراکز اداری مختلف با توجه به ضرورت در تامین معاش مردم سطح فعالیت خود را یا کاهش دادند و یا تعطیل کردند.

بالتبع آسیب پذیرترین اقشار از شرایط کارگران بیکار شده از این شرایط بودند.

هر چند در قانون کار شرایط برقراری بیمه بیکاری ناشی از کرونا در مواد ۱۵ و ۳۰ قانون پیش بینی شده است ولی دولت در 28 اسفند 98 دستورالعمل اداری ‎ثبت درخواست بیمه بیکاری الکترونیکی را به منظور حذف مراجعه حضوری برای گرفتن بیمه بیکاری صادر کرد.

مفاد ‌دستورالعمل نحوه برقراری بیمه بیکاری ناشی از کرونا

1- ثبت نام اینترنتی و الکترونیکی متقاضیان بیمه بیکاری برای عدم نیاز به مراجعه حضوری

2- ادارات کار بدون نیاز به مراجعه متقاضی و رعایت تشریفات معمول درخواست ها را در کمیته های مربوطه بررسی می کنند. در صورت وجود شرایط قانونی نسبت به ارسال لیست متقاضیان به شعب تامین اجتماعی مربوطه اقدام کنند. این اقدام فقط برای ماه های اسفند 98 و فروردین و اردیبهشت 99 بوده و برای زمان بعد از آن لازم است رسیدگی به صورت حضوری و در کمیته های دونفره باشد.

مفاد و کلیات شیوه نامه ی شیوه نامه اجرایی دستورالعمل نحوه برقراری بیمه بیکاری ناشی از کرونا

1-وزارت کار اطلاعات متقاضیان ثبت نامه کرده در سامانه اینترنتی را استخراج کرده و فایل ها را در CD با فرمت اکسل مشخص به شعب تامین اجتماعی ارسال نمایند.

2-سازمان تامین اجتماعی ظرف مدت ظرف یک هفته اطلاعات ارسالی را از نظر نوع بیمه پردازی، شمول و یا عدم شمول بیمه بیکاری پالایش نموده و جهت اطلاع‌رسانی به متقاضیان و واحدهای اجرایی در اختیار وزارتخانه قرار دهد.

3-ارسال پیامک اطلاع رسانی به متقاضیان توسط وزارت کار با شرایط زیر

• پیامک جهت درج شاره حساب فعال در یکی از شعب بانکهای ملی، رفاه، ملت، سپه، تجارت و صادرات و کد شعبه بیمه پردازی به منظور ویرایش اطلاعات در سامانه ثبت درخواست بیمه بیکاری
• پیامک به متقاضیانی که احراز شرایط نشده و نمی توانند بیمه بیکاری دریافت کنند.

4- ارسال لیست ثبت نامی ها توسط ادارات کل کار به ادارات کل تامین اجتماعی استان ها

• لحاظ علت گرفتن بیمه بیکاری ناشی از حوادث غیرمترقبه (موضوع تبصره 2 ماده 2 قانون بیمه بیکاری)
• متقاضیان عادی نیز به صورت معمول ثبت می شوند.

5- شعب تامین اجتماعی مکلف به ثبت علت برقراری مقرری بیمه شدگان 10رسته شغلی در سیستم مکانیزه الزامات «حوادث غیرمترقبه» هستند.

• قرارداد کار متقاضیان برقراری بیمه بیکاری ناشی از کرونا شاغل در کارگاه های 10 رسته شغلی در این مدت (از ابتدای اسفند 98 تا پایان اردیبهشت99) به حالت تعلیق در آمده و کارفرمایان پس از اتمام این مدت مکلف به اعاده کار کارگران بیکار شده هستند.
• کارگاه هایی که جزو 10 رسته شغلی نیستند و متاثر از کرونا تعدیل نیرو کرده اند با تشخیص مدیران کل کار و تامین اجتماعی استان ها با رعایت روال معمول نسبت به برقراری بیمه بیکاری متقاضیان اقدام خواهند کرد.

6 – متقاضیان بیمه بیکاری خارج از شرایط بند 5 به صورت معمول و طبق روال قبل رسیدگی خواهد شد.

7- شعب تامین اجتماعی باید طبق مقررات مورد عمل و دستورالعمل ابلاغی نسبت به برقراری بیمه بیکاری ناشی از کرونا و متقاضیان عادی اقدام و نتیجه را به ادارات کار محل اعلام نمایند.

8 – صدور گواهی پرداخت مقرری بیمه بیکاری (فرم شماره 10 تأمین اجتماعی) تا پایان اردیبهشت ماه 1399 برای کلیه مقرری بگیران موضوعیت نداشته و شعب سازمان تأمین اجتماعی در چهارچوب مقررات قانونی مجاز به پرداخت بیمه بیکاری ماه های اسفند 1398 لغایت اردیبهشت 1399 (حسب مورد) خواهند بود

9 – تشکیل کمیته دو نفره تشخیص بیمه بیکاری و نیز حضور و غیاب کلیه مقرری بگیران تا پایان اردیبهشت ماه 1399 موضوعیت نخواهد داشت.

10 – شعب سازمان تأمین اجتماعی موظفند فهرست مشخصات مقرری بگیران واجد شرایط در بندهای (6 و 5) این شیوه نامه را به منظور ارائه گزارش، محاسبه مبلغ مقرری پرداختی و سایر اقدامات لازم به طور مجزا نگهداری نمایند.

11 – به منظور ایجاد هماهنگی، اتخاذ رویه واحد، تسریع در ارائه خدمت، نظارت بر عملکرد استانها و ارائه گزارش به مقامات ارشد، کمیته مشترک ستادی در وزارت متبوع فعال بوده تا ضمن نظارت بر عملکرد استانها، مشکلات و ابهامات منعکس شده به صورت مستمر از سوی واحدهای اجرایی را به فوریت بررسی و اقدام لازم معمول نمایند.

10 رشته شغلی زیاندیده از کرونا

1- مراکز تولید و توزیع غذاهای آماده اعم از رستوران‌ها، بوفه‌ها، طباخی‌ها، تالارهای پذیرایی، قهوه‌خانه‌ها، اغذیه فروشی‌ها و موارد مشابه به تشخیص وزارت صنعت، معدن و تجارت.

2- مراکز مربوط به گردشگری شامل هتل‌ها، هتل آپارتمان‌ها، مجتمع‌های جهانگردی و گردشگری، مهمان‌پذیرها، مهمانسراها، مسافرخانه‌ها، زائرسراها، مراکز بوم‌گردی، مراکز اقامتی و پذیرایی و تفریحی و خدماتی بین راهی و موارد مشابه به تشخیص وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی)

3- حمل و نقل عمومی مسافر درون شهری و برون شهری اعم از هوایی، جاده‌ای، ریلی و دریایی.

4- دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری.

5- تولید و توزیع پوشاک.

6- تولید و توزیع کیف و کفش.

7- مراکز توزیع آجیل، خشکبار، قنادی، بستنی و آبمیوه.

8- مراکز و مجتمع‌های ورزشی و تفریحی.

9- مراکز و مجتمع‌های فرهنگی و آموزشی.

10- مراکز تولید، توزیع و فروش صنایع دستی.

به گزارش تارنمای اداره کل تأمین اجتماعی قم ، علی اصغر دادخواه اظهار داشت: پیرو دستور ریاست جمهوری و تصمیمات متخذه کارگروه معاونت اقتصادی رئیس جمهور در بررسی و مقابله با پیامدهای اقتصادی ناشی از ویروس کرونا این سازمان ضمن صدور دستور اداری لازم برای واحدهای اجرایی تابعه، فهرست ۱۰ رشته از فعالیت‌ها در بخش های اقتصادی و صنوف تولیدی و خدماتی را که بیشترین آسیب را از این ناحیه متحمل شده اند؛ ابلاغ کرده است.

وی افزود: براساس دستور اداری ابلاغ شده به واحدهای اجرایی سازمان تأمین اجتماعی، کارفرمایان مشمول نسبت به ارسال لیست حقوق و مزد ماهیانه مربوط به ماه‌های اسفند ۹۸، فروردین و اردیبهشت ۹۹ بدون پرداخت حق بیمه سهم کارفرمایی (۲۰درصد حق بیمه سهم کارفرمایی ) اقدام می‌کنند و بعد از اتمام دوره معین در تیر ماه ۹۹ می‌توانند در صورت عدم توان پرداخت حق بیمه سهم کارفرمایی ماه‌های یاد شده نسبت به پرداخت تدریجی و تا حداکثر پایان سال ۹۹ اقدام کنند.

دادخواه تصریح کرد: حق بیمه سهم کارفرمایی ماه‌های اشاره شده در صورت ارسال صورت مزد و حقوق ماهیانه وفق ماده (۳۹) تامین اجتماعی (هر ماه تا آخرین روز ماه بعد) مشمول جرایم تاخیر پرداخت نخواهد بود و واحدهای اجرایی تابعه باید نسبت به دریافت لیست حقوق و مزد کارگاه‌های مزبور در ماه‌های اشاره شده با رعایت دستور اداری صادره اقدام لازم به‌عمل آورند.

مدیرکل تأمین اجتماعی قم گفت: فهرست فعالیت‌ها و زیربخش‌های اقتصادی و صنوف تولیدی و خدماتی آسیب‌پذیر از کرونا از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به این سازمان ابلاغ شده است که مبنای اعمال تمهیدات مورد اشاره در این دستور اداری خواهد بود. 

دادخواه در پایان فهرست فعالیت‌ها و زیربخش‌های اقتصادی و صنوف تولیدی و خدماتی آسیب‌پذیر از کرونا را به شرح فوق اعلام کرد.

دستورالعمل

دستورالعمل اداری ‎ثبت درخواست بیمه بیکاری الکترونیکی (بخشنامه مورخ 27/12/1398 مشترک وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان تأمین اجتماعی)

در راستای اقدامات وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای ارائه خدمات بهتر در حوزه حمایت از مشاغل و بیمه بیکاری به عنوان جامعه، سامانه الکترونیکی ثبت درخواست متقاضیان بیمه بیکاری بدون نیاز به مراجعه حضوری به ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی و کاریابی‌های غیر دولتی و همچنین حذف مراحل حضور و غیاب مقرری بگیران بیمه بیکاری تا پایان اردیبهشت ماه طراحی شده است.

بر اساس این دستورالعمل ضروری است ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان‌ها پس از اخذ درخواست متقاضیان واجد شرایط بیمه بیکاری از سامانه فوق که حداکثر تا پایان اردیبهشت ماه در سامانه مربوطه ثبت نام و تقاضا کنند، نسبت به بررسی غیرحضوری کلیه شرایط قانونی لازم، اقدام و بدون نیاز به روال معمول و طرح موضوع در کمیته‌های مربوطه، در صورت احراز شرایط قانونی برای گرفتن مقرری بیمه بیکاری بابت ماه‌های اسفند ۱۳۹۸ و فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۹ نسبت به ارسال لیست مشمولین به شعب تامین اجتماعی مربوطه جهت برقراری مقرری بیمه بیکاری اقدام کنند».

استمرار پرداخت مقرری بیمه بیکاری پس از پایان ۳ ماه اسفند، فروردین و اردیبهشت مستلزم رسیدگی حضوری و طرح پرونده در کمیته‌های دونفره خواهد بود. همچنین شعب تامین اجتماعی موظفند در چارچوب قوانین مربوطه و در اسرع وقت نسبت به برقراری بیمه بیکاری برای افراد مشمول برای مدت زمان مقرر در این دستورالعمل اقدام و نتیجه را به ادارات مربوطه و متقاضی اعلام کنند.

شیوه نامه‌‌‌‌ اجرایی و دستورالعمل

در اجرای دستورالعمل اداری مشترک شماره 228273 مورخ 27/12/1398 فیمابین معاون روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتاعی و مدیر عامل سازمان تأمین اجتماعی به منظور جلوگیری از شیوع ویروس کرونا و صیانت از سلامت نیروی کار و همکاران و همچنین ایجاد وحدت رویه در زمینه برقراری مقرری بیمه بیکاری، این شیوه ناه تدوین و جهت اجرا به واحدهای اجرایی دو دستگاه مجری قانون بیمه بیکاری با رعایت دقیق موارد ذیل ابلاغ می گردد:

1- وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی “اداره کل حمایت از مشاغل و بیمه بیکاری” مکلف است بانک اطلاعات سامانه ثبت درخواست بیمه بیکاری به نشانی http://bimebikari.mcls.gov.ir را در قالب CD به صورت خروجی اکسل تا تاریخ بیست و یکم هر ماه در اختیار سازمان تأمین اجتماعی قرار دهد.

2- سازمان تأمین اجتماعی “اداره کل امور بیمه شدگان مکلف است ظرف یک هفته اطلاعات ارسالی را از نظر نوع بیمه پردازی، شمول و یا عدم شمول بیمه بیکاری پالایش نموده و جهت اطلاع‌رسانی به متقاضیان و واحدهای اجرایی در اختیار وزارتخانه قرار دهد.

3- وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی می بایست از طریق ارسال پیامک جهت اطلاع رسانی به متقاضیان بیمه بیکاری به شرح ذیل اقدام نماید.

الف- ارسال پیامک برای متقاضیان مشمول گرفتن مقرری بیمه بیکاری جهت درج شاره حساب فعال در یکی از شعب بانکهای ملی، رفاه، ملت، سپه، تجارت و صادرات و کد شعبه بیمه پردازی به منظور ویرایش اطلاعات در سامانه ثبت درخواست بیمه بیکاری.

ب- ارسال پیامک برای متقاضیانی که طبق قانون شرایط احراز را نداشته و مشمول گرفتن مقرری بیمه بیکاری نمی شوند.

4- ادارات کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی مکلفند لیست کارگران ثبت نام شده در سامانه که با برقراری مقرری بیمه بیکاری آنها در مرحله اول موافقت شده و توسط اداره کل ستادی در اختیار آنها قرار گرفته است را در قالب دو گزارش ذیل تهیه و به منظور برقراری مقرری بیمه بیکاری در اختیار اداره کل تأمین اجتماعی استان مربوط قرار دهد.

الف) لیست بیکاران ثبت نام شده ناشی از حوادث غیرمترقبه (موضوع تبصره 2 ماده 2 قانون بیمه بیکاری)

ب) لیست سایر ثبت نام شدگان در سامانه که مطابق ضوابط و مقررات قانون مربوطه مشمول گرفتن مقرری بیمه بیکاری می شوند به روش معمول صورت می پذیرد.

5- شعب سازمان تأمین اجتماعی مکلفند به هنگام ثبت مشخصات و صدور حکم بیمه بیکاری، علت برقراری مقرری بیمه شدگان ردیف الف بند 1 را در سیستم مکانیزه الزامات «حوادث غیرمترقبه» ثبت نمایند.

الف: واحدهای بهره مند از تبصره 2 ماده 2 قانون بیمه بیکاری در 10 رسته شغلی پیوست (صرفاً مشمولین قانونی کار و تأمین اجتماعی).

ب: به استناد مواد 14 و 15 قانون کار، قرارداد کار افراد شاغل در 10 رسته شغلی ذکر شده، در ایام گرفتن بیمه بیکاری (اسفند 1398 لغایت پایان اردیبهشت 1399) به حالت تعلیق بوده و کارفرمایان کارگاه های موصوف موظف به اعاده به کار کارگران مزبور پس از اتمام مدت گرفتن مقرری بیمه بیکاری می باشند.

ج- سایر بنگاه هایی که جزء 10 رسته ندرج در ردیف الف بند “5” نمی باشند، لیکن متأثر از اثرات کرونا بوده و به منظور اقدامات پیشگیرانه به کاهش یا تعدیل نیروی انسانی مبادرت ورزیده اند، نسبت به برقراری مقرره بیمه بیکاری کارگران بنگاه‌های موصوف به تشخیص مدیران کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی و تأمین اجتماعی استنا حسب مورد و با رعایت کلیه ضوابط قانونی مورد عمل ، اقدام خواهد شد.

6- بررسی درخواست و برقراری مقرری بیمه بیکاری افرادی که در زمره بیمه شدگان موضوع بند 5 نباشند، بر اساس ضوابط و مقررات مقرر در بند یک تفاهم نامه مشترک شماره 118739 مورخ 1/12/84 عمل خواهد شد.

7- شعب سازمان تأمین اجتماعی موظفند با توجه به تاریخ بیکاری، با رعایت مقررات مورد عمل و دستورالعمل ابلاغ شده، نسبت به برقراری بیمه بیکاری بیمه شدگان واجد شرایط در اسرع وقت اقدام و نتیجه بررسی های انجام شده را به اداری تعاون، کار و رفاه اجتماعی شهرستان مربوط اعلام نمایند.

8- صدور گواهی پرداخت مقرری بیمه بیکاری (فرم شماره 10 تأمین اجتماعی) تا پایان اردیبهشت ماه 1399 برای کلیه مقرری بگیران موضوعیت نداشته و شعب سازمان تأمین اجتماعی در چهارچوب مقررات قانونی مجاز به پرداخت بیمه بیکاری ماه های اسفند 1398 لغایت اردیبهشت 1399 (حسب مورد) خواهند بود.

9- تشکیل کمیته دو نفره تشخیص بیمه بیکاری و نیز حضور و غیاب کلیه مقرری بگیران تا پایان اردیبهشت ماه 1399 موضوعیت نخواهد داشت.

10- شعب سازمان تأمین اجتماعی موظفند فهرست مشخصات مقرری بگیران واجد شرایط در بندهای (6 و 5) این شیوه نامه را به منظور ارائه گزارش، محاسبه مبلغ مقرری پرداختی و سایر اقدامات لازم به طور مجزا نگهداری نمایند.

11- به منظور ایجاد هماهنگی، اتخاذ رویه واحد، تسریع در ارائه خدمت، نظارت بر عملکرد استانها و ارائه گزارش به مقامات ارشد، کمیته مشترک ستادی در وزارت متبوع فعال بوده تا ضمن نظارت بر عملکرد استانها، مشکلات و ابهامات منعکس شده به صورت مستمر از سوی واحدهای اجرایی را به فوریت بررسی و اقدام لازم معمول نمایند.

مدیر کل حمایت از مشاغل و بیمه بیکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی

سرپرست اداره کل امور بیمه شدگان سازمان تأمین اجتماعی