نحوه ی محاسبه اضافه کاری مرخصی استحقاقی کارگران

اضافه کاری روزهای مرخصی استحقاقی بامزد کارگران چگونه حساب می شود؟

قوانین و مقررات مرخصی استحقاقی در قانون کار

طبق ماده 64 قانون کار کارگران می توانند در طول سال از 26 روز کاری مرخصی استحقاقی و بامزد استفاده نمایند. معنی و مفهوم مرخصی استحقاقی بامزد این است که کارگر می تواند با درخواست مرخصی قبلی و موافقت کارفرما سر کار حاضر نباشد ولی هم مزد و مزایای آن روز را دریافت نماید و هم بیمه برای ایام مرخصی استحقاقی واریز شود.

در ماده 66 قانون کار معین شده است که کارگر نمی تواند از 26 روز مرخصی استحقاقی خود بیشتر از 9 روز را ذخیره نماید. یعنی هر کارگر باید در طول سال از مرخصی استحقاقی خود استفاده نماید.

مرخصی استحقاقی می تواند به صورت مرخصی ساعتی و یا مرخصی روزانه استفاده شود و هر مدتی که کارگر از مرخصی استفاده نماید از مرخصی استحقاقی سالانه وی کسر می شود.

در پایان قرارداد کار به هر مدت (سالانه، ماهانه، دائمی) مبلغ معادل مانده مرخصی کارگران باید از طرف کارفرما بازخرید شود.

نحوه ی محاسبه اضافه کاری کارگران

همانگونه که در پست “نحوه ی محاسبه اضافه کاری و تعطیل کاری و جمعه کاری در قانون کار” به طور کامل توضیح داده شده چنانچه کارگری بیشتر از ساعات کار موظفی قانون کار مشغول به کار باشد به وی اضافه کاری تعلق می گیرد.

نحوه ی محاسبه اضافه کاری مرخصی استحقاقی

با توجه به اینکه تاثیر مرخصی بر اضافه کاری موضوع شفافی و مشخصی در قانون کار نیست لذا برای حالت های مختلف با چند مثال موضوع تشریح می شود.

مثال 1: نحوه محاسبه اضافه کاری مرخصی استحقاقی کارگران روزکار

محاسبه اضافه کاری در حالت بدون مرخصی استحقاقی

فرض کنید کارگری هر روز (از شنبه تا پنج شنبه غیر از تعطیلات رسمی) از ساعت 7 صبح لغایت 19 (با کسر نیم ساعت زمان استراحت و صرف  غذا) به مدت 11 و نیم ساعت سرکار است. ساعات کار موظفی روزانه کارگران عادی 7ساعت  و 20 دقیقه است بنابراین کارگر مزبور هر روز حدود 4 ساعت اضافه کاری انجام می دهد.

اگر یک ماه 30 روزه که 4 جمعه داشته و تعطیل دیگری ندارد :

کارکرد موظفی این ماه : 26*7.33=191 ساعت

کارکرد واقعی کارگر در این ماه : 26*11.5=299 ساعت

اضافه کاری = کارکرد واقعی – کارکرد موظفی=299-191 = 104 ساعت

محاسبه اضافه کاری مرخصی استحقاقی در استفاده از مرخصی استحقاقی

اگر این کارگر در طول این ماه دو روز کاری را به مرخصی استحقاقی برود .

کارکرد موظفی این ماه : 26*7.33=191 ساعت

کارکرد واقعی کارگر در این ماه : (ساعات کار در کارگاه + ساعات مرخصی استحقاقی)

ساعات کار در کارگاه 24*11.5=276 ساعت

ساعات مرخصی استحقاقی = 2*7.33=14.66 ساعت

کارکرد واقعی = 14.66+276=291 ساعت

اضافه کاری = کارکرد واقعی – کارکرد موظفی=291-191 = 100 ساعت

از مرخصی سالانه نیز به مدت دوروز کاری 7ساعت و 20 دقیقه کسر می شود.

نتیجه گیری : ملاحظه شد که ساعات مرخصی استحقاقی عین این است که کارگر در کارگاه مشغول به کار است.

مثال 2 : نحوه محاسبه اضافه کاری مرخصی استحقاقی کارگران با کارکرد 12 ساعت کار و 24 ساعت استراحت

فرض کنید کارگری 12 ساعت کار و 24 ساعت استراحت دارد. در طول یک ماه 30 روزه بدون تعطیل رسمی غیر از جمعه این کارگر 20 شیفت 12 ساعته سر کار خواهد بود.

محاسبه اضافه کار در حالت بدون استفاده از مرخصی استحقاقی

کارکرد موظفی این ماه : 26*7.33=191 ساعت

کارکرد واقعی کارگر در این ماه : 20*12=240 ساعت

اضافه کاری = کارکرد واقعی – کارکرد موظفی=240-191 = 49 ساعت

حالت با استفاده از مرخصی استحقاقی و محاسبه مرخصی روزانه 7 ساعت و 20 دقیقه

اگر این کارگر در طول این ماه دو روز کاری را به مرخصی استحقاقی برود .

کارکرد موظفی این ماه : 26*7.33=191 ساعت

کارکرد واقعی کارگر در این ماه : (ساعات کار در کارگاه + ساعات مرخصی استحقاقی)

ساعات کار در کارگاه 18*12=216 ساعت

ساعات مرخصی استحقاقی = 2*7.33=14.66 ساعت

کارکرد واقعی = 14.66+216=231 ساعت

اضافه کاری = کارکرد واقعی – کارکرد موظفی=231-191 = 40 ساعت

از مرخصی سالانه نیز به مدت دوروز کاری 7ساعت و 20 دقیقه کسر می شود.

حالت با استفاده از مرخصی استحقاقی و محاسبه مرخصی روزانه 12 ساعت

اگر این کارگر در طول این ماه دو روز کاری را به مرخصی استحقاقی برود.

کارکرد موظفی این ماه : 26*7.33=191 ساعت

کارکرد واقعی کارگر در این ماه: (ساعات کار در کارگاه + ساعات مرخصی استحقاقی)

ساعات کار در کارگاه 18*12=216 ساعت

ساعات مرخصی استحقاقی = 2*12=24 ساعت

کارکرد واقعی = 24+216=240 ساعت

اضافه کاری = کارکرد واقعی – کارکرد موظفی=240-191 = 49 ساعت

از مرخصی سالانه نیز به مدت دوروز کاری 12  ساعت کسر می شود.

نتیجه گیری: ملاحظه شد که ساعات مرخصی استحقاقی عین این است که کارگر در کارگاه مشغول به کار است و به همان اندازه که از مرخصی سالانه کارگر کسر می شود به همان اندازه نیز در آن ماه کارکرد حساب می شود.

توجه: حالت دوم و احتساب مرخصی 12 ساعته به نظر قانون نزدیک تر است و این روش توصیه میشود.

در کارهایی که ساعات کاری هر نوبت از ساعات کار عادی 7 ساعت و 20 دقیقه بیشتر است در صورت استفاده از مرخصی برای هر نوبت کاری

به اندازه ساعات کار موظفی موجود در آن نوبت کاری کسر می شود.

به عنوان مثال در کارهای 12-24 اگر در طول ماه 20 نوبت کاری 12 ساعته باشد کارکرد کارگر 240 ساعت خواهد بود. بنابراین قسمتی از هر نوبت 12 ساعته موظفی و قسمتی اضافه کار است.

اگر اردیبهشت 1400 را در نظر بگیریم ساعات کار موظفی ماهانه 169 ساعت است. با تقسیم 169 به 20 نوبت کاری ساعات کار موظفی موجود در هر نوبت کاری به دست می آید.

169/20=8.45

یعنی از هر نوبت کاری 12 ساعته 8 ساعت و 27 دقیقه موظفی و 3 ساعت و 33 دقیقه اضافه کار.

بنابراین در مرخصی هر نوبت کاری در اردیبهشت باید تقریبا 8 و نیم ساعت از مرخصی استحقاقی کسر شود.

این رقم برای ماه های مختلف متفاوت خواهد بود.

مثال 3 : نحوه محاسبه اضافه کاری مرخصی استحقاقی کارگران با کارکرد 24 ساعت کار و 48 ساعت استراحت

فرض کنید کارگری 24 ساعت کار و 48 ساعت استراحت دارد. در طول یک ماه 30 روزه بدون تعطیل رسمی غیر از جمعه این کارگر 10 شیفت 24 ساعته سر کار خواهد بود.

حالت بدون استفاده از مرخصی استحقاقی

کارکرد موظفی این ماه : 26*7.33=191 ساعت

کارکرد واقعی کارگر در این ماه : 10*24=240 ساعت

اضافه کاری = کارکرد واقعی – کارکرد موظفی=240-191 = 49 ساعت

حالت با استفاده از مرخصی استحقاقی و محاسبه مرخصی روزانه 24 ساعت

اگر این کارگر در طول این ماه یک روز کاری را به مرخصی استحقاقی برود .

کارکرد موظفی این ماه : 26*7.33=191 ساعت

کارکرد واقعی کارگر در این ماه : (ساعات کار در کارگاه + ساعات مرخصی استحقاقی)

ساعات کار در کارگاه 24*9=216 ساعت

ساعات مرخصی استحقاقی = 1*24=24 ساعت

کارکرد واقعی = 24+216=240 ساعت

اضافه کاری = کارکرد واقعی – کارکرد موظفی=240-191 = 49 ساعت

از مرخصی سالانه نیز به مدت 24  ساعت کسر می شود.

نتیجه گیری : ملاحظه شد که ساعات مرخصی استحقاقی عین این است که کارگر در کارگاه مشغول به کار است و به همان اندازه که از مرخصی سالانه کارگر کسر می شود به همان اندازه نیز در آن ماه کارکرد حساب می شود.

توجه : چون مرخصی استحقاقی ماهانه حدود 16 ساعت است بنابراین کارگر برای استفاده از 24 ساعت مرخصی استحقاقی باید از ماههای قبل ذخیره داشته باشد والا کسر کار لحاظ می شود.

توجه: چون مرخصی استحقاقی ماهانه حدود 16 ساعت است بنابراین کارگر برای استفاده از 24 ساعت مرخصی استحقاقی باید از ماه های قبل ذخیره داشته باشد و الا کسر کار لحاظ میشود.