در صورت بروز حادثه کاری چه کار باید کرد و مهلت شکایت از کارفرما بعد از حادثه چقدر است؟

سلام

اگر کارگری در محل کار و حین انجام وظایف شغلی دچار حادثه یا بیماری شود این حادثه یا بیماری، ناشی از کار تلقی می شود. در اثر حادثه و بیماری ناشی از کار کارگر ممکن است متحمل خسارت جانی، فوت، خسارت عدم توانایی کوتاه مدت یا بلند مدت کار کردن و هزینه های پزشکی و درمانی شود. در ادامه به فرآیند کلی حوادث و بیماری های ناشی از کار و اینکه مهلت شکایت از کارفرما بعد از حادثه چقدر است و گزارش حادثه تامین اجتماعی پرداخته شده است.

طبق ماده 1 قانون مسئولیت مدنی «هر کس بدون مجوز قانونی عمداً یا در نتیجه بی‌احتیاطی به جان یا سلامتی یا مال یا آزادی یا حیثیت یا شهرت تجارتی یا به هر حق دیگر‌که به موجب قانون برای افراد ایجاد گردیده لطمه‌ای وارد نماید که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود‌می‌باشد.»

مرجع رسیدگی به خسارت های ادعایی در اثر حوادث ناشی از کار مراجع دادگستری هستند که کارگر باید ادعای خسارت وارده را با طرح شکایت در مراجع قضایی مطرح کند.

فرآیند پیگیری و رسیدگی به حوادث ناشی کار و بیماری ناشی از کار

1- کارگر حادثه دیده یا بیمار شده و یا وراث کارگری که فوت کرده باید دادخواستی در مراجع قضایی بر علیه کارفرما و یا پیمانکار و سایر اشخاص احتمالی موثر در بروز حادثه یا بیماری ثبت نمایند.

2- در ابتدا پرونده بسته به نوع حادثه و بیماری و شدت و جوانب احتمالی جهت تحقیقات به مراجع انتظامی ارجاع داده شده و شرایط و صحت و سقم موضوع ادعایی بررسی می شود.

3- پس از محرز شدن ادعای کارگر برای اینکه مشخص شود چه اشخاصی و به چه میزان در بروز حادثه یا بیماری نقش داشته اند و موثر بوده اند به بازرس کار و یا کارشناس رسمی دادگستری ارجاع داده می شود. در صورتی که هر یک از طرفین به گزارش کارشناسی اعتراض داشته باشند پرونده به هیئت کارشناسی ارجاع داده می شود. در نهایت یک گزارش بدون اعتراض به تشخیص مرجع قضایی به عنوان معیار تشخیص میزان تاثیر عملکرد اشخاص در حادثه خواهد بود.

4- خسارت جانی اعم از دیه و ارش توسط پزشکی قانونی تعیین و به مرجع قضایی اعلام می شود. در صورتی که شاکی نسبت به نظریه پزشکی قانونی اعتراض داشته باشد بررسی مجدد توسط هئیت پزشکی انجام می شود.

5- هزینه های پزشکی و درمانی باید با ارائه اسناد و مدارک و صورتحساب های معتبر به مرجع قضایی اعلام شود.

6- در نهایت مرجع قضایی ابتدا میزان خسارت جانی را طبق نظریه پزشکی قانونی برآورد و اشخاص موثر را به میزان تاثیر آنها در بروز حادثه به جبران خسارت کارگر حادثه دیده یا بیمار محکوم می کند.

مهلت شکایت از کارفرما بعد از حادثه

ملهتی برای شکایت از کارفرما بعد از حادثه تعیین نشده و چنین دعاوی مشمول مرور زمان نیستند. آنچه در خصوص مهلت شکایت از کارفرما بعد از حادثه و زمان طرح شکایت اهمیت دارد این است که با گذشت زمان از بروز حادثه نحوه اثبات آن و چگونگی وقوع آن برای کارگر دشوارتر می شود. بنابراین هر چند مهلت شکایت از کارفرما بعد از حادثه تعیین نشده است ولی بهتر است حادثه دیده در اسرع وقت نسبت به طرح شکایت اقدام کند.

خسارت ایام استراحت و عدم اشتغال

غرامت ایام استراحت پزشکی و بستری کارگران توسط سازمان تامین اجتماعی پرداخت می شود و کارفرما تعهدی به پرداخت حقوق و مزایای این ایام ندارد.

شرایط دریافت غرامت و حقوق مرخصی استعلاجی و نحوه دریافت آن را مطالعه کنید.

از کارافتادگی ناشی از حادثه یا بیماری ناشی از کار

در صورتی که حادثه یا بیماری ناشی از کار منجر به از کارافتادگی کلی شود مقرری از کارافتادگی کلی پرداخت خواهد شد. در حوادث و بیماری های ناشی از کار شرط سابقه بیمه برای از کارافتادگی وجود ندارد. مرجع صالح به تعیین میزان از کارافتادگی کمیسیون پزشکی موضوع ماده 91 قانون تامین اجتماعی است.

برای اطلاعات بیشتر شرایط و درصدهای از کارافتادگی را مطالعه کنید.

وظایف کارفرما در حادثه ناشی از کار

طبق ماده 65 قانون تامین اجتماعی «در صورت وقوع حادثه ناشی از کار، کارفرما مکلف است اقدامات لازم اولیه را برای جلوگیری از تشدید وضع حادثه‌دیده به عمل آورد و مراتب را ظرف سه روز اداری کتباً به اطلاع سازمان برساند. در صورتی که کارفرما بابت اقدامات اولیه مذکور متحمل هزینه‌ای شده باشد، سازمان تأمین خدمات درمانی هزینه‌های مربوطه را خواهد پرداخت.»

همچنین اگر کارفرما کارگاه خود را تحت پوشش بیمه مسئولیت مدنی (بیمه حوادث) درآورده باشد باید گزارش حادثه را به سازمان بیمه گر به صورت کتبی اعلام نماید.

جبران خسارت حادثه ناشی از کار بدون شکایت و رای دادگاه

در صورتی که بیمه مسئولیت مدنی کارگاه دارای قابلیت پرداخت خسارت بدون رای مراجع قضایی باشد کارگر می تواند بدون طرح شکایت در مراجع قضایی و با مراجعه مستقیم به سازمان بیمه گر خسارت خود را دریافت نماید. دریافت خسارت بدون رای دادگاه به اختیار کارگر بوده و می تواند مسیر مراجع قضایی و یا خسارت بدون رای دادگاه را انتخاب نماید.

در پرداخت خسارت بدون رای دادگاه، کارشناس معتمد سازمان بیمه گر میزان تقصیر و تاثیر اشخاص را مشخص می کند. میزان خسارت جانی حادثه دیده نیز توسط پزشک معتمد تعیین می شود.

مزیت دریافت خسارت بدون رای دادگاه تسریع در دریافت هزینه و سهولت آن است. نکته بسیار مهم که باعث نارضایتی کارگران در دریافت خسارت بدون رای دادگاه می شود این است که انتظار دارند بلافاصله بعد از ارائه مدارک خسارت پرداخت شود. چه در مراجع قضایی و چه در سازمان های بیمه تا زمانی که طول درمان به اتمام نرسیده باشد خسارت جانی پرداخت نمی شود. در برخی از سازمان های بیمه گر اگر طول درمان طولانی و خسارت زیاد باشد مبالغی علی الحساب پرداخت می شود.

در حوادث و بیماری های ناشی از کار چه حقوق و مزایایی را کارفرما باید پرداخت کند؟

همانطور که گفته شد غرامت ایام بیماری بر عهده تامین اجتماعی است. کارفرما صرفا تکلیف دارد مزایایی که در زمان اشتغال از آنها حق بیمه کسر نشده را به کارگر پرداخت نماید. این مزایا شامل حق اولاد، عیدی و پاداش، سنوات و مرخصی است.

جرائم ماده 66 تامین اجتماعی

«در صورتی که ثابت شود وقوع حادثه مستقیماً ناشی از عدم رعایت مقررات حفاظت فنی و بروز بیماری ناشی از عدم رعایت مقررات ‌بهداشتی و احتیاط لازم از طرف کارفرما یا نمایندگان او بوده سازمان تأمین خدمات درمانی و سازمان هزینه‌های مربوط به معالجه و غرامات و مستمری‌ها‌ و غیره را پرداخته و طبق ماده ۵۰ این قانون از کارفرما مطالبه و وصول خواهد نمود.

تبصره ۱ ـ مقصر می‌تواند با پرداخت معادل ده سال مستمری موضوع این ماده به سازمان از این بابت بری الذمه شود.

‌تبصره ۲ ـ هر گاه بیمه شده مشمول مقررات مربوط به بیمه شخص ثالث باشد در صورت وقوع حادثه سازمان و سازمان تأمین خدمات درمانی و یا ‌شخصاً کمک‌های مقرر در این قانون را نسبت به بیمه شده انجام خواهند داد و شرکت‌های بیمه موظفند خسارات وارده به سازمان‌ها را در حدود تعهدات ‌خود نسبت به شخص ثالث بپردازند.»

طبق ماده 66 قانون تامین اجتماعی اگر کارفرما مقصر حادثه باشد مکلف است خسارت وارده به سازمان تامین اجتماعی را نیز جبران نماید. کارفرما می تواند الحاقیه پرداخت خسارت های ناشی از اجرای ماده 66 قانون تامین اجتماعی را به بیمه مسئولیت مدنی کارفرما (بیمه حوادث) اضافه کند و در این صورت این خسارت توسط سازمان بیمه گر به سازمان تامین اجتماعی پرداخت می شود.

عدم ارائه گزارش حادثه به تامین اجتماعی از طرف کارفرما

گزارش حادثه و ناشی از کار تلقی شدن حادثه و بیماری از چند وجهه قابل بررسی است.

تاثیر گزارش حادثه بر خدمات تامین اجتماعی به کارگر: گزارش حادثه به صورت مستقیم تاثیری در تعهدات تامین اجتماعی به کارگر ندارد. فقط در صورتی که کارگر از کارافتاده کلی شده باشد و یا فوت کرده باشد و سابقه بیمه وی شرایط «یک سال در 10 سال آخر که 90 روز آن در یک سال آخر باشد» را نداشته باشد موثر است. مستمری فوت به بازماندگان و مستمری از کارافتادگی کلی به حوادث و بیماری های غیر ناشی از کار به شرط سابقه بیمه است ولی در حوادث و بیماری های ناشی از کار شرط سابقه بیمه وجود ندارد.

مطالبات خسارات تامین اجتماعی در گزارش حادثه:  حتی اگر کارفرما گزارش حادثه را به تامین اجتماعی ارائه نکند و به نحوی کشف شود که حادثه و بیماری ناشی از کار بوده و کارفرما در آن مقصر شناخته شده است، تامین اجتماعی خسارت های ماده 66 را از کارفرما مطالبه خواهد کرد.