شرایط قانونی اخراج کارگر بدون قرار داد
آیا اخراج کارگر بدون قرارداد امکان پذیر است؟ یکی از معضلاتی که امروزه در جامعه با آن روبرو هستیم عدم عقد قرارداد مابین کارگر وکارفرما در بازار کار است. این امر موجب ایجاد مشکلاتی برای کارگران و کارفرمایان می گردد. در این مقاله از سایت کارتابان می خواهیم به بررسی این موضوع بپردازیم لطفا تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
چرا کارفرما بدون قرارداد فردی را استخدام می کند؟
امروزه با توجه به ورود خیل عظیم فارغ التحصیلان در رشته های مختلف به بازار کار و عدم وجود بازار کار کافی امکان استخدام و عقد قرارداد با تعداد زیادی از اشخاص وجود ندارد. از سوی دیگر بعضی از کارفرمایان، عدم عقد قرارداد را فرصتی میدانند که برای آن ها زمینه ی قطع همکاری تحت هر شرایطی و در هر زمانی را فراهم می کند، بدون آن که از نظر قانونی مسئولیتی شامل حال آن ها شود!
این در حالی است که ثابت کردن رابطه همکاری بین کارگر و کارفرما فقط وابسته به قرارداد نبوده و ادعای کارگر، وجود شاهد و حتی فیش حقوقی این توانایی را دارد اثباتی بر ادعای کارگر باشد.
قرارداد همکاری بین کارگر و کارفرما، بیش از آن که مزیتی برای کارگر محسوب گردد، بیشتر یک اهرم حمایتی برای کارفرما است که این توانایی را داشته باشد در شرایط مختلف از حقوق خود دفاع کند.
با وجود قرارداد کار کتبی اتمام دادن به رابطه کاری بسیار ساده تر از اخراج کارگر بدون قرارداد است.
پیامد های عدم عقد قرارداد با پرسنل
عدم عقد قرارداد بین کارفرما و کارگر میتواند عواقب جبران ناپذیر مالی و حقوقی برای کارفرما داشته باشد . در این مقاله به برخی از این مشکلات حقوقی و قانونی مربوط به عدم عقد قرارداد اشاره می شود .
اولین مشکل قانونی که به دلیل عدم عقد قرارداد بین کارگر و کارفرما ایجاد میشود این است که عدم وجود قراردادی معین که تاریخ شروع و پایان همکاری را به طور دقیق مشخص کند به لحاظ قانونی، همکاری دائم محسوب شده و کارفرما به هیچ عنوان نمی تواند کارگر را اخراج نماید.
ضمن آنکه وقتی قراردادی بین طرفین وجود نداشته باشد که جزییات پرداختی ها را مشخص کند کارگر میتواند بعد از قطع همکاری هر گونه ادعایی را در مورد میزان پرداختی ها مطرح کرده و بر اساس آن طرح شکایت نماید .
از ویژگی های متن قرارداد های کاری قید کردن کلیه جزییات پرداختی ها از جمله حقوق پایه ، نرخ اضافه کار، مزایای قانونی از قبیل حق مسکن، حق بدی آب و هوا، حق اولاد و بسیاری جزییات دیگر است که بر اساس آن فیش حقوقی تنظیم و پرداختی ها به کارگر انجام می شود .
بنابراین وقتی کلیه جزییات مشخص باشد و پرداختی ها کاملا بر آن منطبق باشد احتمال ادعاهای مالی توسط کارگر بعد یا در حین همکاری به میزان قابل توجهی کاهش خواهد یافت.
مثال:
اگر قراردادی بین کارگر و کارفرما منعقد نگردد، یعنی عدم عقد قرارداد مبنای کار قرار گیرد، کارگر می تواند ادعا کند تمام پرداختی های شرکت به من فقط حقوق پایه من بوده و سایر مزایا مثل اضافه کاری، تعطیل کاری، حق اولاد و … پرداخت نشده است.
حقوق و مزایای کارگر اخراجی
اگر فکر می کنید اخراج کارگر بدون قرارداد باعث کم شدن یا عدم پرداخت قسمتی از حقوق و مزایای وی می شود اشتباه است.
در صورتی که حقوق و مزایای ماهیانه کارگر اخراج شده پرداخت شده باشد و موضوع بازگشت به کار هم منتفی باشد، موارد ذیل به کارگر تعلق می گیرد :
الف ) سنوات خدمت : به ازای هرسال کارکرد به میزان یک ماه آخرین پایه حقوق
ب ) عیدی و پاداش سال های فعالیت : به میزان هر سال ۲ ماه آخرین پایه حقوق
ج ) مانده مرخصی ذخیره شده : به ازای یک سال کار معادل ۲۶ روز آخرین حق السعی
تصفیه حساب با کارگر بدون قرارداد کار
بدیهی است با اعلام عدم نیاز از سوی کارفرما یا استعفا از سوی کارگر می بایست مراحل تصفیه حساب مزایای پایان کار انجام پذیرد. که این مزایا شامل سنوات پایان خدمت، مانده مرخصی و عیدی و پاداش می باشد.
اولین اقدام بعد از اتمام همکاری تصفیه حساب اداری است. نیروی انسانی شاغل در کارگاه بنا به نیاز ممکن است ابزار کار بگیرد یا وسائل حفاظتی و ایمنی کار کارگاه را در اختیار داشته باشد ممکن است از امکانات کارگاه نظیر صندوق امانات چیزی را به امانت گرفته باشد یا وسائل و امکانات کارگاه را در اختیار داشته باشد، با فروشگاه کارگاه حساب و کتاب نا تمام داشته باشد و…اول لازم است این موارد را تصفیه نماید.
معمولا کارگاه ها برای این گونه موارد با الگو برداری از ادارات دولتی لیستی را به کارگر می دهند تا با مراجعه به قسمت های اداری و یا کارگاهی و گرفتن امضاء از مسئول قسمت ، حساب و کتاب خود را مشخص و تصفیه کند.
اقدام بعدی این است که به قسمت امور اداری کارگاه مراجعه و میزان حضور و خدمت خود را کامل معین نموده و میزان روزهای حضور در کارگاه، مرخصی های دریافتی، مرخصی استعلاجی، غیبت و… را روشن و بعد به حسابداری مراجعه نماید.
در این قسمت لازم است اول مطالبات حقوق و مزایای خود را کامل محاسبه و بدهکاری و بستانکاری را معین نماید و بعد وارد مزایای پایان کار گردد.
در اخراج کارگر بدون قرارداد با کارگران دارای قرارداد کار کتبی در نحوه ی تصفیه حساب هیچ تفاوتی وجود ندارد.
۳ نکته مهم در خصوص شکایت از کارفرما بعد از اخراج کارگر بدون قرارداد
۱- کارگر اخراجی باید به در مدت ۳۰ روز از تاریخ واحد اداره کار مربوطه مربوطه مراجعه کند و شکایت خود را تنظیم نماید. پس هر چه زودتر اقدام کنید زودتر به نتیجه می رسید (یا رای برگشت به کار می گیرد و یا برقراری بیمه بیکاری)
اما در صورت عدم تمایل به گرفتن بیمه بیکاری و یا بازگشت به کار دعاوی مانند مطالبه حقوق و مزايای پرداخت نشده و همچنين بيمه معوقه، مشمول مرور زمان نمی شوند و محدودیت زمانی برای اقامه دعوی وجود ندارد. و در هر زمان، كارگر و حتی بعد از فوت كارگر وراث قانونی می توانند اقامه دعوی بر علیه کارفرما نمايند.
۲- در زمان تنظیم شکایت توضیحات طولانی ننویسید، کسی نمی خواند، خلاصه و مفید بنویسید مثلا درخواست بازگشت به کار ۲- درخواست سنوات ۳- درخواست پرداخت حق بیمه، حقوق معوقه، عیدی پرداخت نشده و… .اگر طلب معوقه داشته باشید و در دادخواست بنویسید، در جریان دادرسی به نفع شما است. (خیلی مهم)
۳- در صورتی که می خواهید از بیمه بیکاری استفاده کنید زمان شکایت همان یک ماه است پافشاری شما بازگشت به کار باشد و حتما در صدور رای قطعی از مراجع حل اختلاف باید قید شده باشد که اخراج خواهان غیر ارادی و از سوی کارفرما صورت گرفته تا مشمول بیمه بیکاری شوید. همچنین باید حق بیمه شما حداقل یکسال قبل از اخراج به صورت مستمر از کارگاه مربوطه واریز شده باشد.
۰ تا ۱۰۰ شرایط و مقررات اخراج کارگر و خسارت ها و جرائم مطالعه نمایید.
شکایت از کارفرما بابت اخراج
یک تفکر اشتباه دیگر در مورد اخراج کارگر بدون قرارداد این است که کارگر نمی تواند از بابت اخراج شکایت کند.
عدم وجود قرارداد به معنی پایمال شدن حقوق کارگر نیست. با توجه به مواد ۲، ۳، ۴ قانون کار و خصوصاً تبصره ۲ ماده ۷ قانون کار، قرارداد کار نیازی به کتبی بودن ندارد و این توانایی را دارد که به شکل شفاهی باشد. مواردی مثل اقرار کارفرما، شهادت کارگرهای دیگر یا کارمند ها و فیش های بانکی که نشان دهنده پرداخت از طرف کارفرما است این توانایی را دارد که به عنوان سند احراز رابطه کارگری بین کارگر و کارفرما محسوب شود.
کارگر این توانایی را دارد که شکایت از کارفرما را درباره شکایت از کارفرما بدون قرارداد را به مراجع مربوطه تسلیم کند و از ادله و اسناد و شواهد برای اثبات رابطه کارگری و کارفرمایی خود تلاش کند.
هیات تشخیص اداره کار با بررسی سند های موجود یا اعزام بازرس کار به محل، صحت و سقم ادعای کارگر را بررسی میکند. بعد از احراز رابطه ی کاری میان کارگر و کارفرما و بررسی کردن شکایت کارگر از تخلف کارفرما، هیات تشخیص اقدام به صدور رای می کند.
رای صادر شده تا مدت ۱۵ روز از تاریخ ابلاغ، قابل تجدید نظر در هیات حل اختلاف است و بعد از رسیدگی، قطعی می شود و لازم الاجرا می شود. در صورت احراز تخلف کارفرما، کارگر این توانایی را دارد که اجرای رای هیات تشخیص را از محاکم دادگستری تقاضا کند ولی در صورت اعتراض کارگر به رای صادر شده، تا مدت ۳ ماه بعد از ابلاغ رای هیات تشخیص، وی این توانایی را دارد که دادخواست شکایت از کارفرما را به دیوان عدالت اداری تسلیم کند و در این باره، رای نهایی و غیرقابل بازگشت است.
شکایت از کارفرما برای رد نکردن بیمه بدون قرارداد کار
با توجه به ماده ۱۴۸ قانون کار، کارگر اخراج شده بدون قرارداد کار این توانایی را دارد که برای رد نکردن بیمه به وسیله کارفرما از وی شکایت کند. کارگر شکایت خود را به مراجع حل اختلاف اداره کار تسلیم می کند و مورد رسیدگی قرار می گیرد. در صورتی که کارگر ادعای اشتغال خود را اثبات کند سابقه کار وی محرز شده و اداره کار رای بر محکومیت کارفرما برای واریز بیمه ایام اشتغال صادر می کند.
کارگر پس از قطعی شدن رای اداره کار، درخواست اجرا کرده و سپس رای صادره به سازمان تامین اجتماعی ارجاع می شود. سازمان تامین اجتماعی پس از بررسی درخواست، سوابق مورد نظر را به سوابق کارگر اضافه می کند.
در صورتی که تامین اجتماعی از اجرای رای اداره کار خودداری کند کارگر باید در دیوان عدالت اداری طرح شکایت کند.
سلام من ۲زماه و نیم در یک معدن استخرتج سنگ کار کروم تا به مننیاز بود اونجا بودم الان یک هفته است که اخرتجم کرده قرارداد هم نداشتم ایا کاری میتونم بکنم دلیل اخراج هم اینه که فعلا بهت نیاز نداریم .
سلام
می توانید با استناد به تبصره ۲ ماده ۷ قانون کار در اداره کار شکایت کنید تا بررسی شود.
با سلام…
سوالم اینه ایا در مجموعه یی که ۸ سال سابقه دارم میتونن بخاطر ازدواج نکردن بنده رو اخراج کنن؟؟ با تشکر
با سلام خدمت شما…
بنده چند سالی هست دارم به عنوان قراردادی کار میکنم… ولی الان میگن ازدواج کن یا اخراج کیشی در صورتیکه بنده کلی مشکلات دارم… سوالم اینه ایا امکانش هست بخاطر موضوع ازدواج نکردن بنده رو اخراج کنن
سلام
مدت ۲ماه و ۲۰ روز شرکتی کار کردم،۲۰ روز اول قرارداد بستن باهام،برای دوماه بعد قرارداد نبستن،آزمایش هم نفرستادن،فیش حقوقی دارم، کارت بانکی که شرکت حقوق ریخته دارم…
الان بی علت اتمام قرارداد کردن،میتونم شکایت کنم برای دائمی شدن قرادادم؟
با سلام
اگر قرادادکار کتبی به اتمام برسد و کارگر با همان شرایط به کار خود ادامه دهد، در مرحله اول به مفهوم تمدید همان قرارداد بوده و درصورتیکه پس از اتمام اولین دوره تمدید قرارداد ضمنی دوره دو م نیز شروع شود و کارگر بدون وجود قراردادکار کتبی به کار خود ادامه دهد طبق اصل استصحاب قرادادکار داعمی تلقی میشود. توجه شود که ماهیت کار، نوع کارگاه و نیت کارفرما در عدم تمدید قرارداد کتبی در تبدیل قراردادکار موقت به داعمی اهمیت دارد.
سلام حدود دو ماه نیم نگهبان ساختمان نیمه کاره بودم ۲۰روز میشه از سر کار اخراجم کردن قرار داد کتبی با کارفرما ننوشتم کارفرما تهمت دزدی به من زده ۱۰ روز قبل از اخراج بدون اطلاع من با گشت ۱۱۰تماس گرفته کارفرما وصورت جلسه کرده محل سرقت وقتی من حقوق ۲ماه کارگری را خواستم بگیر م نزدیک عید گفت برو وسایل سرقت شده ۵۰ملیون خسارت مال میشه بده تا حقوق تو بدم باید چکار کنم راهنمایی کنید لطفا
سلام من ۸ ماه توی کلینیک دندانپزشکی ب عنوان پذیرش کار کردم الان بدون هیچ دلیلی اخراج شدم میتونم برای بیمه پرداخت نشده و غیره حقم رومطالبه کنم؟
سلام
بله
با عرض سلام وخسته نباشید خدمت شما بنده به مدت سه سال به صورت دائم و یک سال به صورت نا پیوسته در لوازم یدکی بدون عقد قرارداد کار کرده ام که کارفرمای بنده نزدیک به چهار ماه و سیزده روز هست بدون پرداخت مطالباط که شامل اضافه کاری و جمعه کاری و مرخصی و حقوق و مزایای آن من را اخراج کرده الان من باید چه کار کنم با تشکر
سلام وقت بخیر
بنده ۱/۵سال در کارگاهی بدون قرارداد مشغول بکار بودم عیدی و سنوات سال قبل پرداخت شده
ولی امسال بعد از ۱۰ ماه کارفرما اقدام به اخراج بی دلیل کرده آیا حق سنوات ۱۰ ماه بنده به دلیل اخراج بی دلیل برمبنای ۳۰ روز محاسبه میشود یا ۴۵ روز؟
سلام
30 روز
سلام من ۱۱ ماه در یک دفتر دکوراسیون به عنوان منشی و نصاب کار کردم قرارداد نبستیم، از اول نه اضافه کاری نه سنوات و…. رو حساب نکردن، حقوقمم هرماه کمتر از حقوق وزارت کار ریختن ، میتونم شکایت کنم و حقو حقوقمو کامل بگیرم؟
سلام
بله
با سلام
من قریب به ۸ سال به صورت روزمزد با کارفرماهای مختلف مشغول به کار بودم بعد از این مدت از کار اخراج شدم آیا امکان بازگشت به کارم هست
سلام
بستگی به نوع قرارداد کار دارد. کارفرما قبل از اتمام قرارداد کار نمی تواند بدون رعایت ماده ۲۷ قانونکار کارگر را اخراج کند. در هر حال اخراج و ادعای بازگشت به کار باید از طریق مراجع حل اختلاف اداره کار مطرح و پیگیری شود.
سلام کارفرما بدون دلیل بنده را بعد از ۱۰ روز کاری روزی ده ساعت اخراج کرده قرارداد هم ننوشته ولی صحبت کرده بودم بنده مهندس استخراج معدن هستم چه کنم
سلام
در صورتی که قرارداد کار معتبر داشته باشید که قراردادکار شما از نوع شفاهی است می توانید در اداره کار طرح شکایت کرده و ادعای خود را پیگیری کنید.
سلام
سوال من اینه اگر کسی جایی شرکتی مشغول به کار بشه و مدارکش رو هم تکمیل کنه و تحویل بده اما قراردادی امضا نشه بعد از یک به منزله استخدام قطعی تلقی میشه؟؟؟؟؟
سلام
در کارهای به جنبه مستمر می تواند قرارداد کار دائمی تلقی شود.
با عرض سلام
بنده از ۹۶/۴/۲۰ تا ۱۴۰۱/۲/۳۱ در دهیاری روستایم مشغول بکار بودم و کل کارای خدماتی روستا را از جمه جمع آوری زباله و رانندگی به تنهایی انجام میدادم و ماهی یک میلیون و پانصد هزارتومن به من حقوق میدادند. نه برای من بیمه رد کردند و نه پاداشی به من دادند. بخاطر درد کمرم یک ماه مرخصی گرفتم با استراحت پزشکی. بعد از آن به کارم برگشتم دهیارمان گفت من دیگر شما را نمیخواهم من باید چکار کنم؟
باتشکر.
سلام
من در یک سازمانی به مدت ۱۱ ماه به بدون قرارداد عنوان مسئول دفتر مدیرعامل مشغول کار بودم. بدون هیچکونه پرداخت به عنوان حقوق وعدم پرداخت بیمه از طرف کارفرما. مدیرعامل تغییر کرد ومدیرعامل جدید چون قراردادی نداشتم عذر من را خواستند. دادخواستی به عنوان پرداخت حقوق معوقه وبازگشت به کار تقدیم اداره کار دادم. ونمابنده کارفرما منکر بودن من شده با اینکه همکار من بوده چکار باید بکنم
باعرض سلام وخسته نباشید.بنده به مدت ۹سال مشغول باغبانی ونگهبانی ازیک ویلاوباغ بوده ام
وهیچگونه قراردادی بین مابسته نشده وبیمه نبوده ام حالاکارفرمابهم گفته دیگه بشمااحتیاج ندارم بنظرشمابنده چکاری بایدانجام بدهم.درضمن تابحال بهم عیدی ندادن .سنوات وغیره هم ندادن.ونصف حقوق اداره کاربه بنده پرداخت میکردند
سلام من نزدیک به ۱۰ سال پیش برادرم سر ساختمان کار کردم و ایشون مالک و سازنده ساختمان بودن و هیچ قراردادی با هم ننوشتیم نه بیمه نه عیدی نه سنوات فقط حقوق میگرفتم اونم کمتر از اداره کار حالا چند وقت پیش به من گفت نیا سر کار باید چیکار کنم و اگه پیکیری کنم چیزی بهم تعلق میگیره
مدت ۲ سال در مرکز خرید ضایعات بودم که اخراج شدم.نه بیمه بودم نه قراردادی داشتم
سلام من دوسال جایی کار کردم و ۶ ماه بیمه نبودیم بعد بیمه شدیم الان یکسال سابقه بیمه دارم ولی الان بعد یکسال و نیم میگه همه اخراج و نزدیک ۳۰ نفر اخراج کرد و هنوز عیدی و حقوق مارو نداده ما شکایت کردیم همه بنظرتون میتونیم حقمونو بگیریم تمام پول هایی که کم داده چون حقوق ما طبق قانون کار نبوده…
سلام
بله از طریق شکایت در اداره کار از طریق سامانه جامع روابط کار به آدرس prkar.mcls.gov.ir قابل پیگیری است.
سلام به همه
توی شرکت قبلی که بودم یه روز مدیر فروش کل اومد گفت که مدیرعامل گفته باید باهات قطع همکاری کنیم
رفتم با مدیرعامل یکم تند صحبت کردم و ایشون هم در خروج رو به من نشون دادن
توی مدت دوماه نه برام بیمه رد کردن و نه اینکه قرارداد باهام بستن
ولی حقوق همون دوماه رو برام واریز کردن
حالا که من ازشون بخاطر اخراج چکشی و عدم بیمه و نبستن قرارداد شکایت کردم ، میگن که تو خودت رفتی و ما اخراجت نکردیم
28 همین ماه دادگاهمونه
به نظرتون چی میشه؟
سلام
اگر ادعای ترک کار دارند بگویید حاضرم دوباره در کار قبلی مشغول به کار شوم
سلام.. از اول فروردین تا پایان آبان ماه با قرارداد تو یه شرکتی کار میکردم….برج آذر ماه بدون قرارداد سرکار بودم… حالا ما رو اخراج کردند…. واسه سه ماهه آخر سال میتونیم ادعای خسارت و مطالبه داشته باشيم
سلام
بله.
سلام وقت بخیر
من در یک کارگاه از اردیبهشت امسال ۲شیفت شب و روز نگهبانم، به من گفتند ماهی شش میلیون تومان، و قراردادی بسته نشده، تاشهریور ۲ شیفت بودم، بعد بخاطر کرونا وفشار خستگی تا اول آذر ۱شیفت فقط شب نگهبانی میدادم با حقوق ۳/۵ملیون حالا به من میگن به شما نیازی نداریم و اخراج شدم بدون هیچ مشکلی و بدون پایان کار پروژه، کارفرما میگوید به شما گفتم حقوقتان ۶ میلیون است، وعیدی وسنوات به من نمیرسد، آیا به من عیدی وسنوات تعلق میگیرد؟ میتوانم شکایت کنم؟ ممنون راهنمایی بفرمایید/
مشاهده پاسخ->>
کارفرما برگ اخراج برای بیمه بیکاری به بنده امتناع میکنه شکایت کردم قبل از سی روز هم همه کارهای بیمه بیکاری را انجام داده ام فقط مانده نامه دادگاه برای درست شدن بیمه بیکاری حالا سوال من این جا هست که تا روز دادگاه بشه بیمه بیکاری برای بنده رد میشه یا خیر