مرخصی بارداری، زایمان و شیردهی

قانون کار برای زنان شرایط کار ویژه ای متمایز با مردان در نظر گرفته است. شرایط کار کارگران زن در مواد 75 لغایت 78 قانون کار تعیین شده است. آخرین قوانین و اصلاحات مرخصی بارداری، زایمان و شیردهی ذر این مقاله ارائه می شود.

مرخصی بارداری و زایمان

مرخصی بارداری و زایمان در ماده 76 قانون کار تصویب شده است.

متن ماده 76 قانون کار

مرخصی بارداری و زایمان کارگران زن جمعا” 90 روز است. و حتی الامکان 45 روز از این مرخصی باید پس از زایمان مورد استفاده قرار گیرد برای زایمان توامان 14 روز به مدت مرخصی اضافه می شود.
تبصره1- پس از پایان مرخصی زایمان ، کارگر زن به کار سابق خود باز می گردد و این مدت با تائید سازمان تامین اجتماعی جزء سوابق خدمت وی محسوب می شود.
تبصره2- حقوق ایام مرخصی زایمان طبق مقررات قانون تامین اجتماعی پرداخت خواهد شد.

پس از تصویب قانون اصلاح قوانین تظیم جمعیت و خانواده در سال 1392 هیات وزیران در جلسه مورخه 16/4/1392 با استناد به تبصره 2 ماده واحده قانون اصلاح قوانین تظیم جمعیت و خانواده موارد زیر را تصویب نموده است:

1-مدت مرخصی زایمان (یک قلو و دوقلو) زنان شاغل در بخش های دولتی و غیر دولتی 9 ماه تمام با پرداخت حقوق و فوق العاده های مربوط تعیین می شود. همسران افراد یاد شده نیز از دو هفته مرخصی اجباری تشویقی برخوردار می شوند.

2-مفاد این تصویب نامه به مادرانی که سن فرزند آنان به نه ماهگی نرسیده است تسری می یابد و مدت مرخصی آنان تا نه ماهگی نوزاد افزایش می یابد.

3-تاریخ اجرای این تصویب نامه از زمان لازم الاجرا شدن قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده مصوب 1392 تعیین می شود.

پس از تصویب نامه فوق مرخصی زایمان موضوع ماده 76 قانون کار از 90 روز به 9 ماه افزایش یافت. بنابراین در حال حاضر مرخصی زایمان 9 ماه است.

مرخصی شیر دهی

از آنجا که تغذیه کودک با شیر مادر اهمیت بسیار بالایی در سلامت مادر و فرزند دارد و این موضوع هم به صورت علمی به اثبات رسیده و هم در مجموعه آیات و روایات اسلامی نیز مورد تاکید قرار گرفته است.

والوالدات یرضعن اولادهن حولین کاملین لمن أراِد أن یتمّ الرضاعة و… مادران فرزندانشان را تا دو سال تمام شیر می دهند. (بقره، 233)

بنابراین در قانون کار جمهوری اسلامی ایران نیز این مساله دیده شده و برابر با ماده 78 قانون کار کارفرما مکلف است به مادران شیرده تا پایان دو سالگی کودک پس از هر سه ساعت کار نیم ساعت مرخصی شیردهی (فرصت شیردادن) بدهد.

متن ماده 78 قانون کار:

ماده 78- در کارگاه هایی که دارای کارگر زن هستند کارفرما مکلف است به مادران شیرده تا پایان دو سالگی کودک پس از هر سه ساعت ، نیم ساعت فرصت شیر دادن بدهد . این فرصت جزو ساعات کار آنان محسوب می شود و همچنین کارفرما مکلف است متناسب با تعداد کودکان و با در نظر گرفتن گروه سنی آنها مراکز مربوط به نگهداری کودکان (از قبیل شیرخوارگاه، مهد کودک و…) را ایجاب نماید .

تبصره- آیین نامه اجرایی، ضوابط تاسیسات و اداره شیرخوارگاه و مهدکودک توسط سازمان بهزیستی کل کشور تهیه و پس از تصویب وزیر کار و امور اجتماعی به مرحله اجرا گذاشته می شود.

در صورتی که به دلیل فاصله زیاد بین محل نگهداری کودک تا کارگاه مادر شیرده می تواند به جای دو نوبت نیم ساعته یک ساعت به صورت یکجا از مرخصی شیردهی استفاده نماید.

در صورت عدم استفاده از مرخصی شیر دهی کارگر نمی تواند ادعای پرداخت پول معادل آن را به عنوان اضافه کاری نماید.

مصوبه هیات وزیران برای مرخصی بارداری، زایمان و شیردهی