مرخصی بارداری، زایمان و شیردهی
قانون کار برای زنان شرایط کار ویژه ای متمایز با مردان در نظر گرفته است. شرایط کار کارگران زن در مواد 75 لغایت 78 قانون کار تعیین شده است. آخرین قوانین و اصلاحات مرخصی بارداری، زایمان و شیردهی ذر این مقاله ارائه می شود.
فهرست مطالب
مرخصی بارداری و زایمان
مرخصی بارداری و زایمان در ماده 76 قانون کار تصویب شده است.
متن ماده 76 قانون کار
مرخصی بارداری و زایمان کارگران زن جمعا” 90 روز است. و حتی الامکان 45 روز از این مرخصی باید پس از زایمان مورد استفاده قرار گیرد برای زایمان توامان 14 روز به مدت مرخصی اضافه می شود.
تبصره1- پس از پایان مرخصی زایمان ، کارگر زن به کار سابق خود باز می گردد و این مدت با تائید سازمان تامین اجتماعی جزء سوابق خدمت وی محسوب می شود.
تبصره2- حقوق ایام مرخصی زایمان طبق مقررات قانون تامین اجتماعی پرداخت خواهد شد.
پس از تصویب قانون اصلاح قوانین تظیم جمعیت و خانواده در سال 1392 هیات وزیران در جلسه مورخه 16/4/1392 با استناد به تبصره 2 ماده واحده قانون اصلاح قوانین تظیم جمعیت و خانواده موارد زیر را تصویب نموده است:
1-مدت مرخصی زایمان (یک قلو و دوقلو) زنان شاغل در بخش های دولتی و غیر دولتی 9 ماه تمام با پرداخت حقوق و فوق العاده های مربوط تعیین می شود. همسران افراد یاد شده نیز از دو هفته مرخصی اجباری تشویقی برخوردار می شوند.
2-مفاد این تصویب نامه به مادرانی که سن فرزند آنان به نه ماهگی نرسیده است تسری می یابد و مدت مرخصی آنان تا نه ماهگی نوزاد افزایش می یابد.
3-تاریخ اجرای این تصویب نامه از زمان لازم الاجرا شدن قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده مصوب 1392 تعیین می شود.
پس از تصویب نامه فوق مرخصی زایمان موضوع ماده 76 قانون کار از 90 روز به 9 ماه افزایش یافت. بنابراین در حال حاضر مرخصی زایمان 9 ماه است.
مرخصی شیر دهی
از آنجا که تغذیه کودک با شیر مادر اهمیت بسیار بالایی در سلامت مادر و فرزند دارد و این موضوع هم به صورت علمی به اثبات رسیده و هم در مجموعه آیات و روایات اسلامی نیز مورد تاکید قرار گرفته است.
والوالدات یرضعن اولادهن حولین کاملین لمن أراِد أن یتمّ الرضاعة و… مادران فرزندانشان را تا دو سال تمام شیر می دهند. (بقره، 233)
بنابراین در قانون کار جمهوری اسلامی ایران نیز این مساله دیده شده و برابر با ماده 78 قانون کار کارفرما مکلف است به مادران شیرده تا پایان دو سالگی کودک پس از هر سه ساعت کار نیم ساعت مرخصی شیردهی (فرصت شیردادن) بدهد.
متن ماده 78 قانون کار:
ماده 78- در کارگاه هایی که دارای کارگر زن هستند کارفرما مکلف است به مادران شیرده تا پایان دو سالگی کودک پس از هر سه ساعت ، نیم ساعت فرصت شیر دادن بدهد . این فرصت جزو ساعات کار آنان محسوب می شود و همچنین کارفرما مکلف است متناسب با تعداد کودکان و با در نظر گرفتن گروه سنی آنها مراکز مربوط به نگهداری کودکان (از قبیل شیرخوارگاه، مهد کودک و…) را ایجاب نماید .
تبصره- آیین نامه اجرایی، ضوابط تاسیسات و اداره شیرخوارگاه و مهدکودک توسط سازمان بهزیستی کل کشور تهیه و پس از تصویب وزیر کار و امور اجتماعی به مرحله اجرا گذاشته می شود.
در صورتی که به دلیل فاصله زیاد بین محل نگهداری کودک تا کارگاه مادر شیرده می تواند به جای دو نوبت نیم ساعته یک ساعت به صورت یکجا از مرخصی شیردهی استفاده نماید.
در صورت عدم استفاده از مرخصی شیر دهی کارگر نمی تواند ادعای پرداخت پول معادل آن را به عنوان اضافه کاری نماید.
مصوبه هیات وزیران برای مرخصی بارداری، زایمان و شیردهی
سلام
من سه قلو نه ماهه دارم. طبق اصلاح قانون ترویج تغذیه با شیر مادر میتوانم تا شش سالگی بچه ها روزانه از دو ساعت مرخصی استفاده کنم؟
سلام
تا پایان دو سالگی کودک روازنه 2 ساعت پاس یا مرخصی شیردهی قابل استفاده است. از آن به بعد و تا 6 سالگی کودک ساعت کار هفتگی 36 ساعت قابل استفاده است.
خواهری که سوال کرده بودند شیر خشک میدهم به نظر من اصلا این قانون مربوط به شیر نیست.مگر کودک ۴ یا ۵ یا ۶ ساله شیر مادر میخورد؟این برای در کنار فرزند بودن مادر هست حالا یا شیر به بچه بدهند یا غذا یا با او بازی کند.
سلام
میشه بجای روزانه یك ساعت مرخصی به صورت تجمیعی از تعداد شیفت موظفی کم کرد ؟
سلام
مرخصی هم ساعتی میتواند باشد هم روزانه
مرخصی شیردهی به هیچ وجه قابل ذخیره نیست و در صورت عدم استفاده از بین خواهد رفت
سلام من پرستارم به صورت صبح کار و از قانون فرزند زیر 6سال میخواهم استفاده کنم که این اجازه را نمیدهند مگر در صورتیکه بهره وری حذف بشه و شیفت صبح کار6ساعت حساب کنن من این حقم رو باید از کجا مطالبه گری کنم؟
سلام
می توانید به اداره کار محل مراجعه کنید.
جسارتا مرخصی شیردهی به هیچ وجه قابل ذخیره و یا تبدیل به مرخصی روزانه نیست و در صورت عدم استفاده در همان شیفت، از بین خواهد رفت
بله درسته!
با سلام ،اینجانب کارمند بیمارستان می باشم،بچه شیرخوار ۱۰ماهه ویکی ۵از فرزندان دیگر ۵سال دارد، کل هفته از ساعت ۷صبح تا ۲:۱۵شیفت هستم ،هفته ای یکی ازشیفتها از ساعت ۷صبح تا۸شب ،روزهای تعطیل هم چندتا شیفت دارم ،جمعا کل ماه یکی یا دو روز من درکنار فرزندانمان هستیم ،الان هم از مدیریت دستور دادن که به غیر. این شیفتهای شب راهم بایدکاور کنید من با دوتا بچه چطوری بتونم،میگیم نمیتونیم میگن به سلامت با سابقه ۱۵سال خدمت به بیماران،توراخدایه راه حل برای من بزارین ممنون میشم
در صورتیکه کارگر با کارفرما در خصوص شرایط کار و ساعات کار اختلاف داشته باشند کارگر میتواند به اداره کار محل مراجعه کند. از لحاظ قانونی برای زنان محدودیتی در به کارگیری در شب و یا روز وجود ندارد.
سلام ببخشید من فرزند یکساله دارم و چهار ماهه بیمه هستم آیا پاس شیر به من تعلق میگیره چون گفتن حق اولاد مستلزم دوسال سابقه بیمه هست و ندادن برای پاس شیر هم قرار بود پولش رو بدن که باز میگن باید سابقه بیمه داشته باشم آیا درسته؟
سلام
حق اولاد با پاس شیر فرق داره. پاس شیر پیش نیاز سابقه بیمه نیست.
سلام ..
من خدمات بیمارستان هستم والان پاس شیرم تموم شده آیا میتونم از اون قانون بچه زیر ۶ سال استفاده کنم؟؟؟و باید چیکار کنم؟؟کجا باید برم؟؟
سلام
بله. باید درخواست کتبی به کارفرما ارائه نمایید که می خواهید تا پایان 6 سالگی فرزند از قانون کاهش ساعت کار مادران شاغل دارای شرایط خاص استفاده کنید.
توضیحات کامل را در مقاله زیر بخوانید:
آیا مادران دارای فرزند زیر ۶ سال ساعات کار کمتری دارند؟
سلام. من دبیر آموزش و پرورش هستم. آیا قانون کاهش ساعت کار و مرخصی شیر دهی به من تعلق میگیرد؟
با سلام ایا مادری که از پاس شیر استفاده میکند میتواند بعد از پایان ساعت کاری بعنوان اضافه کار در محل کار حاضر باشد؟
سلام بله
باسلام
من پرستار رسمی بیمارستان هستم و شامل قانون بهره وری هستم وقتی خواستم برای استفاده از کاهش ساعت کاری مادران داری فرزند زیر 6سال اقدام کنم کارگزینی گفت اونوقت دیگه مشمول قانون بهره وری نمیشم و فقط یک روز در هفته با نظرسرپرستار بخش میتونم آف باشم و شیفت شب هام به جای 18ساعت بعد از استفاده از این قانون و بدلیل حذف بهره وری همون 12ساعت حساب میشه و این قانون اصلا به نفع منی که بالین کار میکنم نیستش. نظر شما چیه؟
سلام و وقت بخیر
بنده پزشک پیمانی هستم در بیمارستان
بنده هم دقیقا همین حرف رو شنیدم
مال کدام شهرین
من نیروی تبریزم
من ترجیح میدم بهره وری استفاده کنم
سلام
من مادر دو فرزند ۹ماهه و یک سال و ۹ماهه هستم. بهم گفتن فقط یک ساعت پاس شیر دارم. باتوجه به وجود دو فرزند زیر دوسال نباید دوتا پاس شیر دریافت کنم؟
سلام
لطفا مقالات زیر را مطالعه کنید.
مرخصی شیردهی دوقلو و بیشتر
مصوبه مرخصی زایمان زنان شاغل و همسران آنها (۱۳۹۲/۴/۱۶)
سلام
من کارمند بانک خصوصی هستم.میخواستم بدونم بانک ها اجازه دارن ۶ ماه مرخصی زایمان رو فقط قبول کنن؟ برای خودم رو ۶ ماه با حقوق قبول کردن و اون ۳ ماه رو بدون حقوق قبول کردن.
و اینکه برای پاس شیری آیا مافوق میتونه اجازه نده به بهونه اینکه شعبه شلوغه؟ میتونم از بانکم شکایت کنم بابت این کار؟
ممنون.
سلام و تشکر ویژه از مدیر
آیا پاس شیر به مادرانی که شیر خشک به فرزند شون میدن تعلق میگیرم؟
سلام
در مقررات مربوطه به مرخصی شیردهی به نوع تغذیه کودک اعم از اینکه با شیر مادر باشد یا شیر خشک اشاره ای نشده و تغذیه با شیر خشک مانع بهره مندی از مرخصی شیردهی نیست.
هر چند اگر بر خلاف این باشد مادر می تواند از کاهش ساعات کار مربوط به فرزند زیر 6 سال استفاده کند.
وقت بخیر.من پرستارم یک دختر ۱۹ماهه دارم تا چندماهگی شبکاری نمیتونن بهم بدن؟
سلام و وقت بخیر
کارفرما از زمانی که فهمید من باردار هستم ماهانه قرارداد با من می بست و 12 دی ماه قراردادم تمام شد دکتر معالجم از 12 تا آخر دی ماه برایم مرخصی استعلاجعی نوشت که من به کارفرما نشان دادم و آنها قراردادم را تمدید نکردند. لطفا راهنمایی کنید چکارکنم تا بتوانم از مزخصی زایمان استفاده بکنم. با سپاس/
پاسخ کامل سوال خود را اینجا بخوانید استفاده از مرخصی زایمان پس از اتمام قرارداد کار یا اخراج چه شرایطی دارد؟
سلام
وقت بخیر من حق شیرم پرستارم شب هم میرم چند ساعت میتونم حق شیر استفاده کنم؟
سلام
من کارمند بیمارستان هستم. کودک زیر۲سال دارم.کارگزینی میگن درصورتیکه پاس شیر استفاده کنم قانون بهره وری به من تعلق نمیگیره و نمیتونم به ازای اون آف بگیرم.درسته؟
سلام
خیر. مزایای کاهش ساعات کار چه در مدت شیردهی و چه از 2 تا 6 سالگی فرزند مزایای مازاد بر مرخصیهای عادی است و کارفرما حق کسر هیچ یک از مزایا را ندارد.
سلام روز بخیر
من میخوام از مرخصی شیردهی استفاده کنم و هر روز یه ساعت زودتر ترک کار کنم اما کارفرما بهونه میکنه و میگه مرخصی شیردهی هر سه ساعت نیم ساعته و نمیشه یک جا استفاده کرد
میشه لطفا راهنمایی کنید که این قانونی که میشه یک جا استفاده کرد در کجا اومده؟
مشاهده پاسخ ->>
سلام. برای کارمند خانمی که به صورت نیمه وقت کار میکنه، پاس شیر تعلق نمیگیره؟!
سلام
کارگران خانم که استحقاق استفاده از مرخصی شیردهی دارند در صورت کارکرد پاره وقت میتوانند به نسبت کارکرد از این مرخصی استفاده نمایند.
ممکن بفرمایید مطابق چه قانونی؟ چون سازمان من می گوید شما چون نیمه وقت هستی مطابق تبصره 4 قانون 123 تایم شیردهی نمی توانی داشته باشی.
سلام
همه کارگران اعم از پاره وقت و تمام وقت از مزایای قانونی بهره مند می شوند با این تفاوت که کارگران پاره وقت به نسبت کارکرد از مزایای قانونی استفاده می کنند.